برنج نکارید!!!

  هر چند که این دانش‌ها فقط در مقالات و کتاب‌ها باقی می‌ماند و هیچگاه به مزرعه نمی‌رسد چراکه اگر این چنین نبود ، با توجه به آنکه استان مازندران دارای خاک حاصلخیز است و کشت برنج سالیان سال انجام می‌شود ، چرا ادوات و دستگاه‌های کشت برنج بروز نیست و همچنان کشاورز باید با […]

Sept. 27, 2014 - Banyumas, Indonesia - A farmer walks through dried rice fields in Banyumas , Central Java. The 2014 drought is potentially drier and longer than the previous year. The cause is El Nino, the phenomenon of rising sea surface temperatures in the Pacific Ocean that affects the formation of clouds and precipitation in various regions, including Indonesia. (Credit Image: © Lilik Darmawan/NurPhoto/ZUMA Wire)

گزارش-زهرا اشکیود: کشاورزی در استان پرباران مازندران این روزها با چالش کمبود آب مواجه شده و کشاورزان شالیکار را دچار نگرانی‌هایی کرده که آیا امسال برنجی بر روی سفرهایشان قرار خواهد گرفت یا نه؟ اما در این راستا مسئولان و کارشناسان جهاد کشاورزی اقدام به توصیه‌هایی به کشاورزان و دست اندرکاران مرتبط انجام دادند، هر چند این توصیه‌ها و اقدامات نمی‌تواند آبی برای پشت سدها برای کشت برنج شود.  به همین دلیل جهاد کشاورزی به برخی از کشاورزان جویباری و میاندرود توصیه کرد که برنج کشت نکنند و به جای آن کشت‌های جایگزین را توصیه کرد در حالی که اگر مسئولان جهاد کشاورزی برای کشت برنج از روش‌های نوین در کشت برنج بهره گیرند می‌توانند حتی با میزان کم آب اقدام به تولید محصولات بسیار فراوان و با کاهش مصرف کودهای شیمیایی اقدام کنند.

 

هر چند که این دانش‌ها فقط در مقالات و کتاب‌ها باقی می‌ماند و هیچگاه به مزرعه نمی‌رسد چراکه اگر این چنین نبود ، با توجه به آنکه استان مازندران دارای خاک حاصلخیز است و کشت برنج سالیان سال انجام می‌شود ، چرا ادوات و دستگاه‌های کشت برنج بروز نیست و همچنان کشاورز باید با دستان پینه بسته و کمرهای خم شده اقدام به نشا کند؟ از طرف دیگر چرا زمین‌های شالیزاری تغییر کاربری و به باغ تبدیل شدند. با توجه به خاک حاصلخیز این سرزمین چرا کشاورزان به جای کشت محصول و افزایش عملکرد در واحد سطح و کسب درآمد بیشتر باید زمین های زراعی خود را به فروش برساند تا تبدیل به ویلا شود؟ این سوالات نشان می‌دهد که نتوانستیم روش‌های نوین را در کشاورزی خود پایه ریزی کنیم.

اما برای بررسی واقیت این ماجرا و اینکه آیا کشت نشدن برنج در جویبار و میاندرود صحت دارد به سراغ مدیرکل جهاد کشاورزی رفیم.

دلاور حیدرپور مدیرکل جهاد کشاورزی استان مازندران در گفت و گو با حرف مازندرن، اظهار کرد: در زمینه کشت برنج و تامین آب با توجه به بارش‌های موجود با مشکلاتی مواجه هستیم و ذخیره سدها کم و نصف سال گذشته است هر چند تمهیداتی با استانداری و آب منطقه‌ای اندیشیده شده تا بتوان مشکلات را کاهش داد.

حیدرپور افزود: در برخی مناطق همچون میاندرود ساری و جویبار حدود ۱۵ هکتار از شالیزاری را آب منطقه‌ای اعلام کرد که به دلیل کمبود آب کشت برنج انجام نشود.

مدیرکل جهاد کشاورزی پیش‌بینی کرد: به دلیل مشکلات آبی پیش‌بینی می‌شود بعضی از اراضی  ناچارا باید از چرخه تولید برنج خارج شود، البته بارندگی می‌توان جبران خسارت کند اما آنچه مشاهده می‌شود میزان ذخیره آب نصف سال گذشته است و باید در برخی نقاط به جای برنج سویا، آفتابگردان، کنجد، پنبه و علوفه کشت شود.

این مسئول توصیه کرد: کشاورزان باید در زمینه مصرف آب بیشترین صرفه‌جویی را انجام داده و از نظرات کارشناسان استفاده کرده و سطح ارتفاع آب در مزرعه را کاهش دهند و سعی‌ کنند زمان دور آبیاری را افزایش دهند و تناوب آبیاری را پس از دو هفته بعد از نشا رعایت کنند و میزان آب مزرعه را در حدود زیادی کاهش دهند و به حد ظرفیت زراعی برسانند و نیز مرزها را با پلاستیک بپوشانند تا هدر رفت کمتر باشد تا کشاورزان دیگر نیز بتوانند از آن آب استفاده کنند.

رحمان عرفانی معاون موسسه تحقیقات برنج کشور در گفت و گو با حرف مازندران در زمینه کشت برنج با محدودیت ‌هایی آب موجود، گفت: محدودیت آب در شرق استان بیشتر بوده چون در سد رجایی میزان ذخیره آب با درصد زیادی کاهش مواجه است هر چند در سال‌های گذشته در ماه‌ فروردین نیز میزان باران فراوان بود اما امسال با کاهش بارش مواجه هستیم.

عرفانی افزود: از آنجایی که در بخش‌های شرقی استان با کمبود آب مواجه هستیم توصیه شد که با احتیاط کشت برنج انجام شود و در صورت شدت کمبود آب به جای کشت برنج به کشت‌های بهاره همانند نخود، سویا و پنبه روی آورند.

وی یادآور شد: در مرکز و غرب استان نیز امیدواریم این کمبود آب مشکلاتی در کشت نخست ایجاد نکند اما در زمینه کشت رتون نیز توصیه شد در بخش‌هایی که محدودیت آب وجود دارد کشت نشود هر چند برای تعیین و تکلیف رتون و کشت دوم باید به میزان بارش بهاره توجه شود.

معاون موسسه تحقیقات برنج کشور، تأکید کرد: از آنجایی که ذخیره آب و سفره‌های زمینی کاهش یافته بنابراین لازم است تا در مصرف آب برای کاهش هدر رفت آن دقت شود و باید آبیاری تناوبی را که موجب کاهش ۲۵ درصدی آب می‌شود در کشت برنج اعمال کنیم.

این مسئول گفت: در هنگام آبیاری تناوبی سیلندرهای مختصری در حدود ۳۰ سانتی‌متر تعبیه می‌شود که کف سیلندر نشان دهنده زمان آبیاری است.

وی توصیه کرد: از آنجایی که برای کشت برنج در راستای کاهش مصرف آب می‌توان ارقامی را کشت کرد که زودرس و نیاز به آب کمتری دارند، در این حالت در میان ارقام زودرس، ارقام پرمحصولی همچون شیرودی، کشوری و فجر و محلی توصیه می‌شود که ارقام پرمحصول آنچنان دیررس نیستند بنابراین ارقام محلی طارم و هاشمی هم زودرس و نیز این رقم‌ها نسبت به کمبود آب مقاوم بوده که این ارقام توصیه می‌شود. عرفانی افزود: در مناطقی که کشاورزان با کمبود آب مواجه هستند آنان تمایل بیشتر به کشت محلی طارم داشته و در مناطقی که آب به میزان کافی وجود دارد می‌توان رقم پرمحصول کشت کرد. وی خبر داد: در آینده نیز رقم پرمحصول دماوند نیز معرفی می‌شود که این محصول زودرس بوده که با رقم طارم چهار روز اختلاف رسیدگی دارد و عملکردی در حدود هشت تن در هکتار است.