مازندران نیازمند انقلاب مهارتی

گفت وگو – یاسر معافی: گسترش آموزش ها و مهارت های فنی و حرفه ای و نیاز به افراد کارآفرین از اولویت و اهمیت فراوانی برخوردار است. به همین دلیل سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور وابسته به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور آموزش های فنی و تخصصی تشکیل شد و فعالیت های آموزشی خود را در دو بخش دولتی و غیردولتی به مرحله اجرا درآورد.بیکاری دانش آموختگان در مازندران بر اساس اظهارات مسئولان به مرز نگران کننده ای رسیده است و بسیاری از دارندگان مدارک دانشگاهی در این استان در وضعیت بیکاری و انتظار برای اشتغال و تشکیل زندگی مشترک به سر می برند.مهم‌ترین دلیل گسترش بیکاری جوانان، پذیرش بیش‌از حد دانشجو بدون در نظر گرفتن بازار کار رشته‌های تحصیلی و عدم تناسب آموزش‌ها با نیاز بازار کار است.آموزش فنی و حرفه ای از رکن های مهم و اساسی برای ورود افراد به بازار کار و دستیابی به شغل های پایدار و باثبات محسوب می شود تا انسان ها بتوانند به عنوان نیروهای خلاق و کارآمد در توسعه و پیشرفت کشور نقشی اثرگذار بر عهده گیرند.یک جامعه برای به حرکت درآوردن چرخ های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اجتماعی باید با استفاده از آموزش، خلاقیت را در جنبه های مختلف علمی و پژوهشی شکوفا سازد، از این رو توسعه ی فرهنگ کارآفرینی و اهمیت و نیاز به تمامی حرفه ها باید در چارچوب آموزش های تخصصی گوناگون دیده شود.موضوع اشتغال یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های حال حاضر کشور به تبع آن استان مازندران است و ضروری است تا مهارت آموزی افراد جویای کار در اولویت قرار گیرد.مهارت گوهر فناناپذیری است  که افراد با کسب مهارت لازم قادر خواهند بود خود تولید اشتغال نمایند و سرمایه گذاری در این حوزه اثرات خوبی را برای کشور به همراه دارد .

سازمان فنی و حرفه ای دو وظیفه اصلی در بخش آموزش کارجویان فاقد مهارت و ارتقای مهارت شاغلان را دارد که این آموزش ها در دل روستاها، دانشگاه ها، واحدهای تولیدی، مدارس ، کمپ های ترک اعتیاد و … انجام می شود و تلاش این سازمان این است آموزش از عرضه محور به تقاضا محور باشد.گفت گویی را با رضا گرزین مدیرکل آموزش فنی وحرفه ای مازندران در همین خصوص انجام دادیم که تقدیم مخاطبان حرف می شود.

*چه تعریفی از مهارت آموزی دارید؟

مهارت آموزی به عنوان یکی از نیازهای اساسی جهت اشتغال زایی در جامعه است و باید آموزش های مهارتی به گونه ای باشد که با بازار کار متناسب باشد تا مهارت آموزان بعد از کسب این مهارت ها بتوانند در آن حرفه ها کسب درآمد کنند.ما وظیفه داریم با ارائه یک آموزش منسجم بر اساس مطالبات بازارکار به دغدغه های والدینی که نگران اشتغال فرزندانشان هستند پایان دهیم.آموزش های فنی حرفه ای راهی برای تعالی نیروی کار است و نهادینه کردن فرهنگ مهارت آموزی برای اشتغالزایی و کارآفرینی در جامعه ضروری است و نیروی کار ماهر برای کارفرمای خود ارزشمند است.

*چه تعداد مرکز آموزشی در مازندران فعال است؟

اداره کل آموزش فنی و فنی و حرفه ای مازندران با داشتن 22 مرکز آموزش دولتی و 1000 واحد آموزشی بخش خصوصی و 200 مربی از رامسر تا گلوگاه در رشته های صنعت، خدمات کشاورزی، فرهنگ و هنر به دنبال نهادینه کردن الگوهای جدید شغلی در بین عموم جامعه و افراد علاقه مند است.

* امسال چه میزان تعهدات آموزشی داشته اید؟

در سال جاری 6 میلیون و 920 هزار نفر ساعت آموزش در بخش دولتی و 8 میلیون و 500 هزار نفر ساعت در بخش خصوصی یا به نوعی در بخش دولتی 30 هزار نفر و در بخش خصوصی حدود 45 هزار نفر تعهد آموزشی تعهدات آموزش مهارتی در نظر گرفته شده است و تلاش شده شرکای اجتماعی را بشناسیم و آموزش را براساس تفاهم نامه ها انجام دهیم.

* نظارت بر آموزشگاه ها چگونه است؟

فعالیت تمامی آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای این استان را تحت نظارت مستمر اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای مازندران است و به صورت مستمر بر فعالیت آموزشگاه‌ها نظارت داریم، به گونه‌ای دریافت شهریه‌ها نیز بر اساس استانداردهایی است که کارشناسان ما تعریف می‌کنند.

*آیا دانشگاهیان  نیاز بازار کار را دنبال می کنند؟

به نظرم باید واقعیت ها را در جامعه بگوییم که سطح تحصیلات فارغ التحصیلان با بازار کار باید تطابق داشته باشد. دانشجویان آماده بازار کار تربیت نمی شوند، فکر پشت میز نشینی را از جوانان دور کنیم ایده های کارآفرینی به سراغ آنها می‌آید.امروز جامعه به سمتی پیش می رود که هر فردی مهارت و قابلیت داشته باشد کاری را برای خود مهیا می کند.

*چه میزان با استانداردهای شغلی فاصله داریم؟

امروزه 12 تا 15 هزار استاندارد شغلی در جهان وجود دارد و این آمار در کشور ایران حدود 5 هزار استاندارد شغلی است و تا مرز جهانی فاصله داریم، شغل های زیادی در استان و کشور وجود دارد که هنوز عملیاتی نشده است.

*چالش کمبود امکانات و تجهیزات دارید؟

با توجه به ورود حرفه های جدید شغلی و نیاز جامعه به آموزش این مهارت ها ، اما امکانات و تجهیزات برای تدریس و آموزش قدیمی باقی مانده است . به دلیل تزریق قطره چکانی و محدود اعتبارات دولتی ، برای جبران کمبود و نبود تجهیزات در مراکز فنی و حرفه ای دست نیاز به سمت بخش خصوصی نیز دراز کردیم . بخش خصوصی با در اختیار گذاشتن تجهیزات توانست بستر برای آموزش رشته هایی نظیرفناوری های خودرو، تعمیر آسانسور و ساختمان های هوشمند را فراهم کند .رشته های فنی از جمله تعمیر موتورهای دیزل، تراشکاری، فرزکاری، اتومکانیک و جوشکاری با توجه به تعدد دستگاه ها و گران قیمت بودن آنها نسبت به رشته های خدماتی مانند رایانه، خیاطی و مجموعه رشته های هنری بیشتر نیازمند تجهیز است.

تجهیزات فرسوده آموزشی در استان تطابقی با بازار کار ندارد و دولت باید نگاه ویژه تری داشته باشد و متمرکز شود تا سهم اعتبارات بخش آموزش مهارتی افزایش یابد.

*نیاز آموزشی در مازندران چیست؟

در مرحله نخست باید پایش بیکاری در استان انجام شود تا بدانیم چه تعداد فارغ التحصیل داریم و آیا این فارغ التحصیلان آموزش های مهارتی را دیدند یا نه، نیازسنجی بازار کار برای برگزاری دوره های آموزش فنی و حرفه ای ضروری است تا زمینه بازار کار آموزش های این حوزه فراهم شود. ایجاد رشته های متناسب با ‏نیاز هر شهرستان نقش موثری در اشتغال دارد و مهارت آموزی فرصت مناسبی در جهت ورود سریع به فضای کسب و کار موثر است.مهارت لازمه ورود به بازار کار است همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند: «ما همان قدر که به نیروهای ‏متخصص نیاز داریم به پنجه های کارآمد هم نیازمندیم»؛ این پنجه های کارآمد در فنی و حرفه ای شکل می گیرد‎.

*درباره افتخار آفرینی اخیر در مسابقات جهانی مهارت توضیحاتی بفرمایید؟

کارآموزان مازندرانی در مسابقات جهانی 2017 ابوظبی حضوری موفق داشتند و شرکت‌کنندگان در چهل و چهارمین مسابقات جهانی مهارت از بین برگزیدگان شانزدهمین و هفدهمین مسابقات ملی مهارت، پس از برگزاری اردوهای متعدد آموزشی انتخاب شده اند.نیما حسین پور نخبه مازندرانی و رقابت کننده حاضر در تیم ملی مهارت کشورمان مدال برنز رشته لوله کشی و علیرضا بدری نخبه دیگر مازندرانی مدال افتخار  رشته جوشکاری را در چهل و چهارمین مسابقات جهانی مهارت 2017 ابوظبی را از آن خود کردند این درحالی است که استان مازندران با 3 کارآموز در این مسابقات شرکت کرد که دو نفر از آنان موفق به افتخار آفرینی شدند.

*چه برنامه هایی برای افزایش آموزش های مهارتی در پیش رو دارید؟

در سال جاری براساس تفاهم نامه سازمان فنی و حرفه ای و ستاد کل نیروهای مسلح، تمامی سربازان علاوه بر گرفتن کارت پایان خدمت کارت پایان دوره مهارت آموزی را دریافت می کنند. به زودی نشستی را با حضور فرماندهان سپاه ، ارتش و نیروی انتظامی در مازندران برگزار می شود و با جدیت دنبال این طرح هستیم تا در استان عملیاتی شود.تا کنون در بخش دولتی و خصوصی  25 درصد از سربازان را تحت پوشش آموزش قرار دادیم و با اجرای این طرح 75 درصد به این ظرفیت اضافه می شود.

همچنین در طرحی به نام ایران مهارت تفاهم نامه ای بین سازمان فنی و حرفه ای و وزارت آموزش و پرورش منعقد شده که تمامی دانش آموزان متوسطه اول و دوم حتما باید در طول سال 30 ساعت مهارت آموزش ببینند. پس از نشست مسؤولان سازمان فنی و حرفه ای و وزارت آموزش و پرورش این طرح در تمام استانها استارت زده می شود.

*توصیه شما به مردم و فارغ التحصیلان دانشگاهی چیست؟

غالب علاقه مردم تحصیل فرزندان آنها در دانشگاه‌ها است. تمایل عمومی جامعه به فراگیری مهارت‌های فنی نیست و بیشتر مردم دوست دارند که تحصیلات دانشگاهی داشته باشند. مردم به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای به چشم یک شغل نگاه نمی‌کنند و موجب شده تا راه درستی را در کسب مهارت‌های کارآفرینی انتخاب نکنند. دولت بسترهای خوبی برای آموزش‌های مهارتی ایجاد کرده است اما تصور نادرست از تحصیلات دانشگاهی موجب شده تا رغبتی برای فراگیری آموزه‌های مهارتی وجود نداشته باشد.  در آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای مهارت‌هایی به هنرجویان تدریس می‌شود که می‌توانند با اندکی سرمایه شغلی برای خود فراهم کنند. فرهنگ مهارت‌آموزی در کشورهای توسعه‌یافته موجب شده تا مشکل بیکاری به مرز بحران اجتماعی نرسد و جوانان اکثرا مشغول به کاری باشند. دوران مدرک گرایی تمام شده و اکنون زمان فراگیری الگوهای جدید شغلی است که در صنعت و فناوری وارد شده اند و با توجه به ساسیت های شغلی دولت در رفع مشکل اشتغال این تنها راه برون رفت از بیکاری  است.

*حرف پایانی

از شما و روزنامه حرف که وقتی را برای این مجموعه در نظر گرفته اید تشکر و قدردانی می کنم ، برای روزنامه حرف که واقعا خوشنام و دغدغه ای جز گفتمان عموم مردم ندارد آرزوی موفقیت دارم و امیدوارم در ادامه راه موفق و سربلند باشید.