نگرانی از تکرار سرنوشت ارومیه در خزر!

گروه اجتماعی: اواخر فروردین سال 91 بود که با حضور رئیس‌جمهور دولت دهم طرح انتقال آب دریای خزر به مناطق کویری ایران آغاز شد.طرح انتقال آب دریای خزر به استان‌های مرکزی ایران در بزرگ‌ترین پروژه شیرین‌ کردن آب شور دریا در کشور صورت می‌گیرد.رفع تشنگی کویرنشینان و برطرف کردن مشکلات کم‌آبی این مناطق اما یکی از مهم‌ترین دلایل اجرای این طرح به شمار می‌رود.در حالی که اجراکنندگان این طرح به برطرف کردن مشکلی در بخشی دیگر از کشور می‌اندیشند، مشکلی جدید در منطقه‌ای دیگر از کشور شاید فراموش شود.خاطره تلخ آنچه با ایجاد سد در مناطق بالادستی دریاچه ارومیه رخ داد و تغییر مسیر رودخانه‌های منتهی به این دریاچه، بلایی است که مازندرانی‌ها به ویژه مردمان و فعالان استان‌های شمالی به آن می‌اندیشند.

* مانع قانونی برای انتقال آب دریا وجود ندارد

نماینده مردم سمنان، در مجلس شورای اسلامی نیز در تازه ترین اظهارات خود معتقد است، مانع قانونی برای انتقال آب دریا به این استان وجود ندارد.احمد همتی افزود: در مجلس شورای اسلامی فضای مثبتی برای اجرای این طرح ملی وجود دارد و مردم سمنان در انتظار بررسی و اعلام نظر کارشناسی سازمان حفاظت محیط زیست هستند.طرح انتقال آب از دریای خزر به استان سمنان  با بررسی‌های تخصصی، مشکلات زیست محیطی از جنبه‌های مختلف کارشناسی شده و مراحل انتقال، نوع تصفیه، نمک‌زدایی و شیرین‌سازی و انتخاب بهترین مسیر انتقال بدون آسیب به درختان و شرایط زیست‌محیطی بارها مورد بررسی حوزه‌های مختلف قرار گرفته است.نماینده مردم سمنان گفت: تنها دلیل تاخیر در روند اجرای طرح بررسی نحوه انتقال و جلوگیری از تخریب‌های احتمالی عرصه‌های طبیعی است.وی تصریح کرد: انتقال آب خزر به سمنان مصوب سفر هیئت دولت به استان است و به هیچ عنوان نباید نمایندگان مجلس شورای اسلامی در استانهای دیگر با کارشکنی، درصدد جلوگیری از اجرای این طرح باشند.

* دریای خزر ارومیه نشود

اما رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی درباره این طرح می گوید:دستکاری اکوسیستم دریای خزر، خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به همراه دارد و ما نمی‌گذاریم که ارومیه دیگری در شمال کشور شکل بگیرد. علی محمد شاعری افزود: دریای خزر یک دریاچه بسته است و هرگونه شیرین سازی و انتقال آب از آن خسارت جبران ناپذیری را به ساکنان اطراف این دریا وارد می‌کند.رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: انتقال آب از دریای خزر موجب گرم شدن آب دریا، افزایش شوری و به خطر افتادن اکوسیستم دریایی منطقه، تخریب محیط زیست و همچنین موجب بروز بحران‌های غیرقابل جبران می‌شود و این پروژه غیر قابل اجرا شدن است و ما با اجرای آن مخالف هستیم.وی ادامه داد: در برنامه ششم توسعه دولت مکلف شد تا حدود 30 درصد آب شرب مورد نیاز ساکنان سواحل خلیج فارس و جنوب کشور را از این طریق تامین کند و در این صورت دیگر نیازی به برداشت و انتقال آب از دریای خزر نیست.رئیس مجمع نمایندگان مازندران نیز برخی اظهار نظرهای جدید پیرامون انتقال آب دریای خزربه کویر ایران را بی مبنا دانست و گفت: کارشناسان و مدیران وزارت نیرو انتقال آب دریای خزر به سمنان و کویر مرکزی را ناسازگار با محیط زیست می دانند.حسین نیازآذری افزود: از اینرو بهتر است پرونده ای که در قانون برنامه ششم توسعه بسته شده دیگر صحبتش تکرار نشود.عضو هیئت رییسه کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به کمبود حاد منابع مالی برای تکمیل طرح های نیمه تمام افزود: بضاعت مالی دولت در شرایطی نیست که برای این طرح های غیر اقتصادی پول خرج کند. لذا اگر دولت پول دارد برای مدیریت منابع آب استان پرآب مازندران هزینه کند.

* تبعات انتقال آب دریا از نظر زیست‌محیطی

یک مدرس دانشگاه از نگاه کارشناسی درباره تأثیرات زیست‌محیطی و تجزیه و تحلیل انتقال آب دریای مازندران به سمنان و فلات مرکزی می‌گوید: انتقال آب دریای مازندران به فلات مرکزی و استان سمنان عملی نادرست است؛ این طرح که در زمان دولت دهم با شتاب تصویب و مجوز اجرا گرفت، قرار بود برای حل مشکل کم‌آبی در سمنان، آب دریای مازندران از طریق لوله به سمنان انتقال داده شود.افشین ابوطالبی بیان کرد: انتقال آب دریا از نظر زیست‌محیطی تبعات بسیار زیادی به اکوسیستم شکننده دریایی و ساحلی در نقطه ورودی و همچنین تأثیرات منفی در مقصد به دنبال دارد.این مدرس دانشگاه تصریح کرد: همچنین اثرات آب‌گیری از دریا به تعاونی‌های صیادی مستقر در منطقه ساحلی گهرباران، صنعت توریسم و کشاورزی قابل توجه است که علاوه بر اینکه به منظر و چشم‌انداز آن چهره‌ای نازیبا می‌بخشد، تخریب پوشش جنگلی را نیز در مسیر انتقال به‌دنبال دارد.به هر صورت به نظر می‌رسد با آغاز اجرای این طرح پیش از آنکه بتواند مشکلی را در بخشی از کشور رفع کند، مشکلات بزرگ‌تری را در استان‌های شمالی ایجاد خواهد کرد.اگرچه هنوز مسئولان استان‌های سمنان و مناطق خراسان در انتظار اجرای این طرح هستند و آن را برای استان خود مفید می‌دانند، ولی باید بدانند بیشتر از رفع مشکل کم آبی باید به فکر داشته خود یعنی خزر بود و برای دریای خزر ابراز نگرانی کرد. با توجه به اینکه دریا از جمله نعمت خدادادی است که همه مردم حق دارند از نعمت‌های آن برخوردار شوند ولی لزوم توجه به آثار زیست‌محیطی که برای مردم به همراه دارد نیز مورد تاکید است.