از دریا تا فینسک !

حرف آنلاین، زری طاهری| در آستانه سفر ریاست جمهور به استان مازندران در راستای برنامه‌های دولت سیزدهم و منویات مقام معظم رهبری در فرآیند رشد و جهش تولید و مانع‌زدایی و پشتیبانی از تولید، بابک مومنی متخصص و کارشناس علوم و مهندسی آب گرایش سازه‌های آبی و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور در گفت‌وگوی تفصیلی با حرف مازندران به مهمترین مسائل و مشکلات مازندران اشاره و از آیت الله رئیسی درخواست کرد که به این موارد مطروحه در مطلب ذیل توجه کند؛

• پیش‌بینی شما از دستاوردهای سفر دولت به مازندران چیست؟ در روزهای ابتدایی خرداد ماه ۱۴۰۰ در بین نیروهای جریان انقلاب خوفی وجود داشت تا در سپهر سیاست هشت ساله مدیریت کشور فردی قرار بگیرد که نقاط امیدبخش را در ظرفیت‌های رشد و تعالی کشور پررنگ‌تر کرده و ضعف‌ها و مشکلاتی را که بخشی از آن ناشی از وقوع ناکارآمدی‌ها و بخشی ناشی از فشارهای بسیار سخت و طاقت‌فرسای خارجی و داخلی بود، از بین ببرد. چه بحران کرونا و چه تحریم‌هایی که نظام سلطه به واسطه آن قصد داشت جلوی موفقیت‌ها و پیشرفت‌های جامعه اسلامی را بگیرد تفکر انقلابی و باورمند به ظرفیت‌های طبیعی و انسانی را بر مدیریت کشور می‌طلبید تا بتواند ظرفیت‌های بالقوه کشور را به صورت بالفعل دربیاورد.از ابتدا این نگرانی وجود داشت که آیت الله رئیسی باتوجه به اینکه دیرهنگام اعلام آمادگی کردند چه برنامه‌های راهبردی و منجسم در دستور کار داشته و چقدر به ظرفیت‌های داخلی معتقد است، به‌طور مثال برای استان مازندران باتوجه به فرصت‌هایی که سال‌های سال دلسوزان نظام بیان می‌کنند برنامه‌ریزی شده که بتواند در مسیر تحقق جهش تولید و پشتیبانی و مانع‌زدایی از این امر مهم موثر و کارآمد عمل کند.
• نظرتان درباره اجرای طرح آزادسازی در مازندران را بیان کنید؟ وعده‌هایی که از جانب رئیس جمهور در ابتدای راه داده شد کلیدواژه‌هایی در مسیر توسعه بیان شد که به باور بنده مخاطب بسیار جدی و اصلی برخی از این کلیدواژه‌های پیشرفت استان مازندران بوده است. به‌عنوان مثال تاکید ویژه روی ظرفیت‌های توسعه اقتصاد دریا داشتند. استان مازندران با چیزی بیش از ۴۰۰ کیلومتر نوار ساحلی فرصت جدی ظرفیت‌سازی در بخش تولید و درآمدزایی در حوزه دریاست. امروز در حوزه پرورش آبزیان به این نتیجه رسیدیم که با محدودیت‌های جدی در تامین منابع آب و اراضی داخل دشت و مشکلاتی که بحران‌های اقلیمی به وجود آورده باید نگاه ویژه‌ای به فرآوری بخش آبزیان در دل دریا داشته باشیم، عمیلاتی کردن پرورش ماهیان خاویاری و استخوانی که یک ظرفیت بسیار ارزشمند در توسعه اقتصادی است و حتی میتواند ظرفیت‌های اقتصادی استان را تا دو برابر ارتقا بدهد و همچنین بخش پرورش ماهی در قفس با چالش‌های علمی و تجهیزاتی مواجه شده در حالی که می‌تواند فرصت بسیار ارزشمند باشد و مورد توجه رئیس جمهوری در سفر قرار بگیرد.
• پیشنهادتان در بخش استفاده از ظرفیت‌های دریایی چیست؟ ما نیازمند اسکله‌های اختصاصی پرورش آبزیان در دل دریای خزر هستیم تا بتوانیم این ظرفیت‌ها را محقق کنیم، نکته بعدی در حوزه تولید مشکلی است که زیرساخت‌های اراضی کشاورزی ما در مهمترین محصول یعنی برنج با آن مواجه هستند. کشت سنتی و عمدتا اراضی تک کشتی به باور بنده و کارشناسان در برابر جاذبه‌هایی که سوادگری زمین در سال‌های اخیر در این نوار ساحلی به وجود آورده یارای مقاومت ندارد و کشاورزی با ساختار سنتی دیگر جاذبه‌ای برای نسل جدید ما در حوزه درآمدزایی و اقتصادی نخواهد داشت پس حتما باید به سمت کشاورزی دانش پایه حرکت کنیم و لازمه‌اش هم این است که در گام اول بسترهای لازم را مهیا کنیم.
• نظرتان درباره عملکرد دولت در حوزه آب را بیان کنید؟ آن چیزی که بارقه های امید جدی رادر دل ما روشن کرد طرح اصلاح زیرساخت‌های اراضی کشاورزی شمال کشور با نگاه ویژه به اراضی شالیزاری بود. فرصت روزآوری این طرح مورد عنایت ویژه دولت قرار گرفته است، امروز مشکل آب ماندگی و تهدید زه‌آب و سیلاب مور توجه دولت است و این تهدید به راحتی با اصلاح ساختار آب بندان‌ها به‌عنوان تکنولوژی بومی این منطقه قابل تبدیل شدن به یک فرصت ارزشمند است. اگر ملاحظات پایداری پروژه مدنظر قرار بگیرد و موضوع مطالعات پایه این طرح به صاحب نظران واگذار شود و همینطور جلوی یک سری مدیران سیاسی بدون هیچ سابقه‌ در حوزه کارهای اراضی شالیزاری مقاومت شود و دولت کار را به اهل خودش واگذار کند، اتفاق خوبی برای این استان رقم می‌خورد قطعا این توان وجود دارد و میتوان با اصلاح زیرساخت مشکل تامین برنج را برای همیشه حل کرد.

*اصلی‌ترین مشکل در حوزه دام و طیور استان را در چه می‌بینید؟

معضل تامین نهاده‌های دام و طیور به‌ویژه علوفه (در استانی که اگر روی آسفالت آن بذر بریزیم سبز می‌شود) و متاسفانه سالانه رقم وارد توجهی از علوفه برای واردات این بخش اتفاق می‌افتد. اصلیترین مشکلات در این بخش است چرا که مشکلاتی را در این زمینه به وجود آورد. در این راستا میتوان ظرفیت تولید دانه‌های روغنی به‌عنوان یک محصول استراتژیک فراهم کرد‌، اراضی استان استعداد این را دارند که در فصل پاییز فرصت کشت و کار را در حوزه دانه‌های روغنی و صنعتی را برایشان به وجود بیاوریم.

• کشاورزان و دامداران از حضور دلالان نگران هستند، پیشنهادتان چیست؟

این مسئله بسیار کلیدی است؛ اینکه ما هر چقدر تولید را ارتقا بدهیم با پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های دانش بنیان باغداری هوشمند و مکانیزه و کشت ارقام اقتصادی را در دستور کار قرار داده و مدیریت درستی را انجام بدهیم باز کم است. متاسفانه ما هنوز در بحث بازار شفافیت و نظام‌مندی درست و به روز را محقق نکردیم و بازار در سیطره دلالان خرده‌پا و مجموعه‌های تجاری که نام و نشان درستی ندارند قرار دارد. می‌بینیم که باز هم افت قیمت وجود داشته و بازار حال خوبی ندارد، باید برای نظام‌دهی به بازار اتفاقات ویژه‌ای به وجود بیاید. ما دیپلماسی اقتصادی در بحش ارتباط با همسایگان شمالی را باید تقویت کنیم، البته این روزها شاهد تنش‌های سیاسی در بین آن‌ها هستیم. قطعا ایجاد ارتباط با این کشورها با استفاده از متخصصین و کسانی که علم این کار را دارند می‌تواند انگیزه خوبی را برای تولید به وجود بیاورد. ما از مزیت بسیار بالایی برای جذب بازارها و تقاضاهای جهانی به لحاظ کیفیت و بازارپسندی محصولاتمان برخورداریم که با مدیریت در عرضه محصولاتمان می‌توانیم روش‌های درستی را به کار بگیریم. نکته بعدی فرصت‌هایی است که به‌عنوان تجربیات جدید بخش کشاورزی مطرح است ما اگر به مجوعه‌های دانش‌بنیان و جوانی که به دنبال کسب و کار نوین هستند توجه کنیم، قطعا می‌توانیم حرف‌های تازه‌ای در حوزه کشت و کار به خصوص گیاهان دارویی و غیره داشته باشیم.

*راهکارتان برای افزایش درآمد اقتصادی استان چیست؟

ما در دنیا کشورهایی را داریم که از محل گردشگری مزارع خود درآمدهایی بیش از عرضه محصولاتشان در آن مزارع دارند. امروز هیدورتوریسم علم‌ی است که نقش پویایی در جذب سرمایه دارد، موضوع گردشگری حاشیه رودخانه تجن به‌عنوان پایلوت می‌تواند در دستور کار این سفر رییس جمهور قرار گرفته و در حوزه کسب و کارهای نوین فرصت بستر ارزشمندی را فراهم کند.

*درخصوص انتقال آب به سد فینسک و نارضایتی‌های موجود توضیح دهید؟

در بحث کشاورزی ساماندهی آمار و اطلاعات و داده‌های این بخش را باید مدنظر قرار بدهیم. عملا اگر اطلاعات درست باشد با ۴۰۰ هزار تن برنج باید توان خودکفایی کشور را محقق کنیم اما می‌بینیم که بیش از یک و نیم میلیون تن برنج وارد می‌شود اما باز هم نظام عرضه تقاضا به تعادل نمی‌رسد. قطعا در آمار و ارقام باید تجدید نظر جدی کنیم اگر اعتماد به صاحبان دانش نوین را در دستور کار قرار دهیم خوب است. در حوزه آب باید باور کنیم که مدیریت آب یکپارچه و منسجم است. باید بپذیریم دنیا از این مدیریت و امنیت گذشته و به سازگاری با منابع آب در هر اقلیم رسیده است. تجربیات جهانی نشان می‌دهد که انتقال آب بین حوزه‌ای یک پروژه شکست خورده است و هم منطقه مبدا را با تنش مواجه کرده و هم مشکلی را از منطقه مقصد حل نمی‌کند و نیازهای جدیدی را در منطقه مقصد به وجود می آورد. استدعای ویژه ما این است نتایج بررسی‌های کارشناسی در پروژه‌هایی همچون احداث سد فینسک یا انتقال آب هزار به‌عنوان نشتی سد لار به تهران و یا انتقال آب از دو هزار و سه هزار که مطرح است مورد بررسی قرار گیرد . پشت این پروژه‌ها شفافیتی حاکم نیست. مدافعان این پروژه‌ها هیچ دلیل کارشناسی روشنی را بیان نمی‌کنند و‌ به بحث آب شرب تاکید دارند در حالی که عملا این نیازها در هیچ استانداردی قابل اثبات نیست.

• حرف آخر؟ امیدواریم همانطور که رئیس جمهور تاکید داشتند متعهد بمانند و گفت‌وگوهای کارشناسی درستی صورت در باره انتقال آب بین حوزه ای صورت بگیرد و طرفین هم متعهد باشند. فشارهای سیاسی موجب نشود آینده این کشور مورد تهدید زیاده خواهی‌های افرادی خاص قرار بگیرد که هیچ پشتوانه روشنی در اطراف ادعاهایشان وجود ندارد. استدعا داریم حتما فرصتی را برای بازدید از مگاپروژه‌هایی که سالهای سال در استان بر زمین مانده و هنوز نتوانستند به ظرفیت خود برسند، قرار دهند. پروژه‌هایی همچون پرورش ماهیان خاویاری، پروژه گل و گیاهان زینتی در شهرک‌های گلخانه‌ای و غیره که می‌تواند برای حل همیشگی معضل خوراک دام به وجود بیاورد و قطعا قابل تحول است. باید باور کنیم بخش کشاورزی اقتصادی است، اگر یک کشاورزی دانش پایه مدنظر قرار بگیرد در ایران اسلامی دو استان می‌تواند تمام نیازهای مهم کشور را تامین کند. یکی مازندران است به شرطی که بتواند مورد حمایت‌های ملی قرار بگیرد.