کسب و کارهای اجتماعی در راهند

ساری-الناز پاک نیا//

استارتاپ یا استارت‌آپ یک سرمایه‌گذاری به شکل کارآفرینی است که طی آن یک شرکت نوپا ایده‌ی جدیدی برای کسب‌و‌کار ارائه می‌دهد. طبق تعریف استیو بلنک، پروفسور دانشگاه استنفورد، استارتاپ یک سازمان است که برای پیدا کردن یک مدل کسب‌و‌کار تکرارپذیر و مقیاس‌پذیر راه‌اندازی می‌شود. البته اختلاف ‌بر سر تعریف استارتاپ زیاد است؛ اما نکته‌ی مشترک در همه‌ی آن‌ها این است که بر اساس یک ایده‌ی خلاقانه و جدید فعالیت آن‌ها آغاز می‌شود. این ایده‌ها بازار نیازمندی‌ها را هدف قرار می‌دهند و با ارائه‌ی یک محصول یا خدمات جدید و استفاده از تکنولوژی، خیلی سریع رشد پیدا می‌کنند.

از آنجایی که هدف از راه‌اندازی یک استارتاپ پیدا کردن مدل کسب‌و‌کار است ؛ عمر آن نمی‌تواند طولانی باشد و معمولا بعد از گذشت چند سال به موفقیت می‌رسد یا بودجه‌ی آن تمام می‌شود و شکست می‌خورد. استارتاپ‌ها برای شروع فعالیت خود لزوما نیازی به ثبت شدن شرکت ندارند و از هرجا و با هر تعداد بنیان‌گذار می‌توانند فعالیت خودشان را آغاز کنند. بودجه‌ی راه‌اندازی استارتاپ‌های معمولا کم است؛ اما اگر ایده‌ی خوبی داشته باشند خیلی زود می‌توانند مورد حمایت سرمایه‌گذاران قرار بگیرند.(وبلاگ استارتاپ ها)

نخستین رویداد استارت آپ کارافرینی اجتماعی باهدف کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی و در چارچوب سیاست‌ها و خط‌مشی‌های مصوب شورای اجتماعی کشور در قالب تفاهم‌نامه فی‌مابین وزارت کشور و وزارت علوم تحقیقات و فناوری در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد،طبق این رویداد این برنامه باهدف استفاده از پتانسیل‌های کارآفرینی اجتماعی در دانشگاه‌های کشور و با محوریت انجمن‌های علمی دانشجویی باهدف شناسایی افراد مستعد و خلاق به‌منظور کمک به کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی و ایجاد روش‌های نوآورانه به‌منظور پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی برگزار شده است.

از دیگر اهداف برگزاری این رویدادها، شناسایی افراد مستعد و خلاق به‌منظور کمک به کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی و ایجاد روش‌های نوآورانه به‌منظور پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با استفاده از ظرفیت‌های انجمن‌های علمی دانشجویی عنوان می شود.

رویداد محورهای استارتاپ اجتماعی؛ کنترل و کاهش طلاق، اعتیاد، آسیب‌های روان‌شناختی (خشونت و نزاع، افسردگی، …)، تکدی گری و حاشیه‌نشینی، کودکان کار، مفاسد اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی می‌باشد همچنین با توجه به اهمیت فضای مجازی و فناوری‌های نوین و آسیب‌های موجود در این حوزه بخش ویژه‌ای با عنوان آسیب‌های نوپدید در این رویداد پیش‌بینی‌ می شود.

دانشگاه شهید چمران اهواز هم امسال استارت‌آپ تخصصی کارآفرینی اجتماعی با هدف نواندیشی در کاهش و کنترل آسیب‌های اجتماعی و شناسایی و حمایت از دانشجویان خلاق در این زمینه برگزار کرد.

استارتاپ اجتماعی چیست؟

وبلاگ معرفی استارتاپ های اجتماعی می نویسد: اگر شما به عنوان یک کارآفرین مشتاق و مصمم، به مسائل اجتماعی یا زیست محیطی علاقه‌ای دارید، استارتاپ اجتماعی فرصت‌های رو به رشدی را برای شما به وجود می‌آورند.

اکثر کارآفرینان اجتماعی از یک مسئله یا چالش الهام گرفته‌اند. کریستین پویریر (Christine Poirier) از مونترال، بهداشت شیر مادر در تغذیه کودک خود را برای راه‌اندازی یک استارت آپ اجتماعی انتخاب کرد. او بر اساس تجارب شخصی خود، لباس‌هایی را برای شیردهی راحت‌تر مادران طراحی نمود. پس از مدتی هزینه‌ی تولید این لباس‌های پرطرفدار مدرن و کیفی، توسط حامیان رویدادهای تغذیه با شیر مادر پرداخت شد و در سراسر آمریکای شمالی به مراکز زنان اهدا گردید.

شما نیز ممکن است همانند کریستین از طریق تجارب شخصی خود به یک مسئله اجتماعی برسید، اما علت انتخاب این مسئله باید برای بسیاری از افراد مهم باشد. به عنوان مثال، یک کسب و کار بازیافت که به کاهش بطری‌های آب پلاستیکی در دفن زباله‌ها کمک می‌کند، می‌تواند با واکنش مخاطبان گسترده‌ای رو به رو شود و در نتیجه تاثیر زیادی بر محیط زیست داشته باشد.

تعریف استارتاپ اجتماعی

گفته می شود؛ کارآفرینی اجتماعی یا استارتاپ اجتماعی (Social startup) یکی از انواع استارت آپ است که در راستای کسب درآمد و سهم بازار ایجاد نمی‌شود؛ بلکه اهداف اجتماعی را دنبال می‌کند. راه‌اندازی یک کسب و کار با هدف اجتماعی به شما اجازه می‌دهد تا اصول کارآفرینی خود را برای سازماندهی، بسیج و مدیریت یک کسب و کار سودآور که از تغییرات اجتماعی پشتیبانی می‌کند، بهره ببرید. استارتاپ اجتماعی از طریق تولید انبوه، مزایای خود را به بخش‌هایی از جامعه اختصاص می‌دهد و برای بهره‌مندی افراد محروم و ضعیف جامعه طراحی می‌شود. این استارت‌آپ‌ می‌تواند در کنار منفعت اجتماعی خود،‌ درآمد نیز کسب کند یا برعکس کاملا رایگان و بدون منافع شخصی و در راستای بهره‌برداری قشر ضعیف جامعه راه‌اندازی شود.

در مازندران…

اولین استارتاپ ویکند در حوزه آسیب های اجتماعی در شهریور ماه سال ۹۸ در دانشگاه پیام نور استان مازندران- مرکز ساری برگزار می شود.

دکتر نازک تبار رییس دانشگاه پیام نور مرکز ساری اعلام کرد: اولین استارت آپ ویکند حوزه آسیب های اجتماعی مازندران؛ در دانشگاه پیام نور مرکز ساری با حمایت و همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و دستگاه های اجرایی استان مازندران در شهریور ماه سال ۱۳۹۸ برگزار می شود.

وی بیان کرد: این جشنواره با هدف بکارگیری از فرصت های کسب و کار و دانش بنیان در راستای کاهش و پیشگیری در حوزه مسائل و آسیب های اجتماعی طلاق و خشونت خانوادگی، حاشیه نشینی و کودکان کار، آسیب ها و راهکارهای فضای مجازی، بلایای طبیعی و آسیب های اجتماعی، فقدان مهارتهای زندگی و زنان سرپرست خانوار ارائه خواهد شد.

رئیس دانشگاه پیام نور مرکز استان نیز با بیان این نکته که کنترل آسیب‌های اجتماعی یک ضرورت است، برگزاری رویداد استارتاپ در حوزه آسیب‌های اجتماعی را که برای اولین بار در استان اتفاق خواهد افتاد را فرصتی برای اشتغالزایی با کاهش آسیب‌های اجتماعی عنوان کرد.

حسین نازک تبار با اشاره به اینکه کاهش آسیب‌های اجتماعی و نیز ارتقای آگاهی‌های عمومی و ترویج این اندیشه که پیشگیری از جرم و انواع آسیب اجتماعی یک مسئولیت همگانی است، دانشگاه با حمایت استانداری و همکاری دستگاه‌های اجرایی برگزاری اولین رویداد استارتاپ در حوزه آسیب‌های اجتماعی را با بررسی ایده‌های جدید فناوری و روش‌های تجاری سازی ایده‌ها با تاکید بر اشتغالزایی و حل معضلات اجتماعی در دستور کار داده است.

استفاده از استارتاپ ها برای تحقق اهداف اجتماعی

وحید حسین زاده معاون اجتماعی بهزیستی مازندران نیز در گفت و گو با حرف؛ با اشاره به اینکه باتوجه به اینکه امروزه از استارت آپ ها برای راه‌اندازی کسب و کار استفاده می کنند ما می توان از این استارت آپ ها برای تحقق اهداف اجتماعی استفاده کرد، تصریح کرد: در کسب وکار و استارت آپ اجتماعی تجارت هدف اصلی نیست بلکه ابزاری برای تضمین سازمان و تحقق اهداف اجتماعی است؛ کسب و کار اجتماعی با خیریه ها فرق دارند. بسیاری از کارها ارزش اجتماعی دارند ولی کسب و کار اجتماعی نیستند کسب و کار اجتماعی بیشتر خودگردانند.

وی اظهار کرد: در استارت آپ اجتماعی از طریق تولید انبوه؛ مزایای خود را به بخش هایی از جامعه اختصاص می دهد و برای بهره مندی از افراد محروم و ضعیف جامعه طراحی می‌شود. این استارت آپ ها در کنار منفعت اجتماعی خود درآمد نیز کسب‌ می کنند. هر مسئله و معضل اجتماعی می تواند یک استارت آپ اجتماعی باشد از این رو سازمان بهزیستی از ظرفیت کسانی که دارای ایده ها و استارت آپ های اجتماعی باشند جهت حل مشکل و معضل اجتماعی و کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی استفاده می کند.

به گفته دبیرخانه این استارتاپ در مازندران، تاریخ شروع فراخوان را از تاریخ ۱۰ اردیبهشت ماه سال جاری و آخرین‌ مهلت ثبت ایده یا کسب‌وکار اجتماعی را تا ۵ مرداد اعلام شده است.

زمان برگزاری این رویداد نیز در تاریخ ۱۴ شهریور ماه به میزبانی دانشگاه پیام نور مرکز ساری با حضور مسئولان برگزار خواهد شد. در این استارتاپ، به ایده های برتر تیم‌های کاری پس از ارزیابی و داوری، جوایز ارزنده‌ای اهدا شده و حمایت‌های لازم جهت اجرایی شدن آن با همکاری صاحبان ایده انجام خواهد پذیرفت. همچنین ایده‌های نوآورانه ارائه شده تا ورود موفق به بازار تقاضا مورد حمایت قرار خواهند گرفت و می توانند در مرکز نوآوری و مرکز رشد دانشگاه پیام نور استان مازندران – مرکز ساری استقرار پیدا کنند.

علاقه مندان می توانند برای شرکت در این رویداد به سایت mpsw.ir مراجعه کرده و ایده های خود را در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی یا کسب و کارهای اجتماعی خود ثبت کنند.