“سُنبه‌های پر زور” در بازار برنج

گروه اقتصادی-الناز پاک نیا: داستان برنج داخلی و خارجی مخالفان و موافقان خاص خود را دارد. برنج داخلی و خارجی در انبارهای بازاریان و کشاورزان و شالیکوبی داران انباشته شده است. هم قیمت برنج داخلی افزایش یافته است و هم برنج خارجی. برنج داخلی را می گویند چون کیفیت دارد افزایش قیمت یافته است اما اینگونه هم نیست، کشاورز در شهریور ماه برنج و دسترنج خود را کیلویی شش تا هشت هزار تومان فروخت اما امروز در بازار تا 14 هزار تومان هم به فروش می رسد. البته این قیمت برنج اعلا است، برنج های دیگری نیز در استان های شمالی تولید می شوند که می تواند مشتری پسندتر با قیمت مناسب تر باشد اما سراغی از آنها در بازار نیست. این برنج ها عموما با برنج خارجی مخلوط می شوند و به نام برنج اعلا به فروش می رسند تا سهم خانواده و مردمان همان مناطق می شود.برنج خارجی هم تکلیف اش مشخص است به محض وارد شدن فشار به دولت برای قطع واردات، با وجود انباشته بودن بازار، ناگهان قیمت بالا رفت و از کیلویی 5هزار تومان به هشت هزار تومان رسید. با این شرایط دولت بازهم تصمیم به واردات گرفت. اینجا دیگر کشاورز ضرر نمی کند، کمتر کشاورزی است که در انبار خود برنج داشته باشد این برنج ها بیشتر در اختیار واسطه ها و دلالان است که برای شب عید ذخیره کرده اند.

زیان ناشی از واردات برنج در شب عید را به نام برنج داخلی تمام می شود، با ثبت سفارش جدید قیمت برنج خارجی کاهش می یابد اما برنج داخلی همچنان از سفره ایرانی ها دور می ماند در حالی که تصمیم ویژه ای برای رونق بازار برنج داخلی انجام نمی شود.

براساس خبر پرتال وزارت جهاد کشاورزی، معاون توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی گفت: وزارت جهادکشاورزی برای جلوگیری از افزایش قیمت برنج در بازار شب عید، تصمیم به صدور مجوز ثبت سفارش واردات به مدت محدود (2ماه) گرفته است.

«علی اکبر مهرفرد» افزود: با این اقدام، برنج با قیمت مناسب به مردم عرضه می شود.

به گفته مهرفرد، وزارت جهاد کشاورزی از طریق تهیه و توزیع بذر باکیفیت، ارائه تسهیلات مکانیزاسیون، تجهیز و نوسازی شالیزارها، ایجاد صنایع تبدیلی، نوسازی شالیکوبی ها، بیمه محصول و همچنین نظام تعرفه ای و ممنوعیت واردات در فصل برداشت از شالیکاران حمایت می کند.

معاون توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی گفت: وزیر جهاد کشاورزی با هدف حمایت از کشاورزان و رونق بازار برنج داخلی، شرکت بازرگانی دولتی ایران را موظف کرده است ذخایر راهبردی برنج را برای اولین بار از تولید داخلی تامین کند.

مهرفرد تولید سالیانه برنج کشور را 2 میلیون و 200 هزار تن و نیاز مصرفی کشور را نزدیک به سه میلیون و 200 هزار تن عنوان کرد و افزود: با توجه به شرایط اقلیمی کشور، این وزارتخانه فقط از تولید برنج در استان های گیلان و مازندران حمایت می کند.

وی ادامه داد: به نظر می رسد با وجود واردات امسال، افزایش قیمت برنج وارداتی در بازار به سبب کمبود این محصول بوده است که بیشتر توسط قشرهای با درآمد متوسط و پایین جامعه مصرف می شود.

به گفته وی، به منظور تامین نیاز مصرفی مردم باید کسری تولید از خارج تامین شود.

وی در پایان تاکید کرد: ثبت سفارش برنج تصمیم ستاد تنظیم بازار کشور است و از تصمیمات محلی نیست زیرا سالانه بخشی از نیاز کشور از خارج تامین می شد. این امر به صورت مقطعی متوقف شده بود اما دوباره از سر گرفته شد.

مدیر بازرگانی انجمن ایران و مدیرعامل مرکز بین المللی تجارت برنج مازندران-آمل به «حرف مازندران» می گوید: به دلیل واردات بی رویه در 9 ماه از سال انبارهای داخلی انباشته از برنج خارجی است. سید اسماعیل یزدان پناه با اشاره به وضعیت واردات برنج در کشور اظهار می کند: امروز بعد از سال ها به دنبال این هستیم که آیا برنج محصول استراتژیک هست یا نه و اینکه چقدر برنج در کشور مصرف می شود و چه میزان مصرف نمی شود. باید بگوییم چرا باید بر روی مساله به این مهمی تعرفه واردات منطقی قرار داده نمی شود و این جای سوال دارد. ابتدا تعرفه واردات کمتر شد تا قاچاق نشود اما بعد هشت ماه ممنوعیت واردات برنج تبدیل به چهار ماه شد و سپس به سه ماه ممنوعیت واردات تقلیل یافت. امروز جلوی واردات گرفته شده است اما انبارها مملو از برنج خارجی است چون در شش ماه نخست یک میلیون و 200 هزار تن واردات برنج انجام شد و انبارها پر شده است. چگونه با این سیاست می توان از کشاورز حمایت کرد.

وی ادامه می دهد: با یک حساب منطقی می توان اعلام کرد که نیاز به واردات برنج 800هزار تن در سال است و بیش از آن به کشاورز صدمه می زند اما امروز آنقدر برنج به داخل کشور وارد شده است که دیگر نیز نیازی به واردات در ماه های آتی نیست. این تصمیم زیان بیشتری برای کشاورز و مصرف کننده داشت زیرا با منع واردات قیمت برنج خارجی افزایش یافته است و این به ضرر بازار برنج است. باید در زمینه واردات برنج دوره های واردات را به سه دوره سه ماهه تقسیم بندی کنند؛ هر سه ماه 300هزار تن برنج وارد شود و دیگر تا پایان سه ماهه واردات نشود. امروز درد کشاورز این است که کنترل کننده ای برای واردات وجود ندارد زیرا برای واردات سقف تعیین نمی شود و اینگونه است که امروز انبارها از برنج خارجی پر شده است.

یزدان پناه تصریح می کند: شاید در کشور سه هزار تاجر برنج و واردکننده برنج به تعداد انگشتان دست باشند اما یک میلیون و 200 هزار کشاورز با محصول برنج امرمعاش می کنند.افراد محدود وارد کننده نباید حمایت شوند.

وی می گوید: امروز سهم رسانه ها و صداوسیما در این زمینه هم مهم است. امروز تلاش می شود تا بگوییم قیمت برنج داخلی بالاست؛ می دانیم مصرف کننده در قیمت بالا نباید آسیب ببیند اما برنج مرغوب طارم را قشر مستضعف نمی‌خورد بلکه آن را قشر متوسط به بالا مصرف می کنند پس چرا می خواهیم از این زیان را کشاورز بگیریم و بدهیم به قشری که غذای روزانه اش صد گرم برنج است.

دلاور حیدرپور رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران در این باره به «حرف مازندران» می گوید: باید کسری برنج از طریق واردات و بازار خارج تامین شود. گفته می شود 800هزار تا یک میلیون تن نیاز به واردت وجود دارد که در دو سه سال اخیر بین 700 تا 800هزارتن برنج هر ساله وارد می شده است.

وی درباره باز شدن مجاری واردات برنج در هفته های اخیر به دستور وزیر جهاد کشاورزی می افزاید: یک میلیون تن برنج خارجی در  5ماهه اول امسال وارد شده بود و چون بازار برنج در اول آذرماه راکد بود اما برخی ثبت سفارش داده بودند وزیر جهاد کشاورزی نامه نوشتند که فعلا ضرورتی ندارد برنج وارد شوند و نیز برای رونق بازار برنج دستور دادند بازرگانی دولتی بخشی از ذخیره استراتژیک هر ساله را از برنج داخل تامین کنند.

حیدرپور تصریح می کند: هم اکنون شرکت بازرگانی داخلی در در حال خرید برنج از کشاورزان است و تاکنون 330 تن از مازندران خرید کردند و محدودیتی نیز برای خرید وجود ندارد. هر مقداری کشاورزان برنج داشته باشند خریداری می شود اما در این فاصله قیمت برنج خارجی رو به افزایش گذاشته است. شاید به این دلیل باشد که برخی جوسازی ها و بعضی مسائل موجب شد تا این افزایش قیمت رخ دهد از این رو ثبت سفارش جدید آزاد شد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با تاکید بر اینکه ثبت سفارش جدید برنج خارجی، ضربه ای به برنج داخلی در انبارها که قرار بود شب عید بفروش برسد نمی زند، می گوید: برنج داخلی مشتری خاص خود را دارد، برخی خانواده ها در کشور قدرت خرید برنج با قیمت داخل را ندارند، برنج مازندران در خارج از استان با رقم های بالای  هر کیلویی 14هزار تومان به فروش می رسد در حالی که باید همه جور برنج در اختیار مصرف کننده قرار گیرد و مصرف کننده هم متناسب با ظرفیت خود بتواند خرید برنج را انجام دهد.

این مسئول با اشاره به  اینکه با دستور و نامه نگاری استاندار مازندران درصدد هستیم برنج پرمحصول نیز از کشاورزان مازندرانی خریداری شود، می افزاید: اگر ضرورت داشته باشد ارقام محلی را با دستور وزیر و با قیمت مشخصی خریداری خواهیم کرد. این امر موجب می شود برنج محلی قیمت مشخص داشته باشد و از سویی بازار نیز از رکود خارج شود.