راز شهر قدیم آمل!

حرف آنلاین: یک قطعه باغ موسوم به باغ توکلی بر جای مانده از ساخت وسازها در بافت قدیم آمل تنها محوطه در امان مانده است تا بتوان راز شهر قدیم آمل را در آن یافت اما این قطعه نیز مورد طمع و بی توجهی قرار گرفته است.شهر آمل از شهرهای دارای قدمت و سابقه تاریخی در کشور به شمار می‌رود. آمل دارای پایه‌های تاریخی و آثاری به جای مانده از دوران‌های تاریخی است و قدمت شهرنشینی در این منطقه به عصرهای دور باز می‌گردد.منطقه پایین بازار در شهرستان آمل یکی از مناطق شهری است که عمده شهر قدیم آمل در زیر آن قرار دارد اما هنوز کاووش‌های مناسبی در این زمینه صورت نگرفته است.

نخستین کاووش درباره شهر قدیم آمل به تازگی از سوی سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری آمل آغاز شده است اما آنچه در این زمینه حائز اهمیت است ساخت و ساز در زمین‌های بافت قدیم شهر آمل است که امکان کاوش‌های بیشتر را میسر نمی‌کند.

یک قطعه باغ موسوم به باغ توکلی بر جای مانده از ساخت وسازها در بافت قدیم آمل تنها محوطه در امان مانده است تا بتوان راز شهر قدیم آمل را در آن یافت اما این قطعه نیز مورد طمع و بی توجهی قرار گرفته است.

باغ ۴۰ هکتاری توکلی که بخشی از آن در یک طرف خیابان به ساختمان اداره فرهنگ و ارشاد و بخشی دیگر به محوطه تاریخی ناصرالحق اختصاص یافته است، به نوعی دروازه ورود به شهر قدیم آمل است.

اگرچه در دوره‌ای با تحرکات رسانه‌ای و حتی جمع آوری امضا برای رسیدگی رئیس جمهور به این موضوع –اما از نتایج آن خبری در دست نیست- تلاش شد از تغییر کاربری این زمین جلوگیری شود اما هنوز هم مالکان تلاش بر ساخت و ساز در این محوطه دارند.

*کمیسیون ماده ۵ استان مجوز تغییر کاربری داد!

فرزین محمود پاتی رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر آمل در باره این محوطه تاریخی می‌گوید: مالکین این زمین که ادعای مالکیت دارند چند سال پیش از کمیسیون ماده پنج استانداری مجوز تغییر کاربری زمین را دریافت کرده‌اند.

وی با اشاره به اینکه این کمیسیون نباید مجوز تغییر کاربری باغ موسوم به توکلی را می‌داد، اظهار می‌کند: مالکین فعلی معتقدند حق السهم شهرداری را به زمین ارشاد و ناصرالحق اختصاص داده‌اند؛ سند این مالکین دست نوشته‌ای است که در همان سال به امضای شهردار وقت رسیده بود و براساس آن مجوز تفکیک گرفته‌اند.عضو شورای اسلامی شهر آمل با تاکید بر اینکه میراث فرهنگی این محدوده را محوطه ارزشمند معرفی کرده است، یادآوری می‌کند: این مالکین از دیوان عدالت اداری مجوزی بر علیه نظر میراث گرفته اند.وی با بیان اینکه اگر این مالکین اقدام به ساخت و ساز کنند و قطعه ای میراثی و ارزشمند در آن یافت شود ادامه ساخت و ساز ممکن نخواهد بود، می افزاید: این قطعه زمین سابقه تاریخی آمل است که نشان از قدمت این شهر دارد؛ تنها یک دوره کاوش در این منطقه انجام شد اما ادامه پیدا نکرد.محمودی پاتی تاکید می‌کند: میراث فرهنگی کاووشی در این منطقه صورت دهد تا بتوان اصالت این منطقه را ثابت کرد و از ساخت و سازها جلوگیری کرد که در این زمینه در انتظار اختصاص اعتبار از سوی میراث فرهنگی هستیم.

*امکان تغییر کاربری باغ توکلی وجود ندارد

مهدی ایزدی معاون میراثی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز می‌گوید: باغ توکلی دارای کاربری باغ بوده و به دلیل اینکه در حریم شهر قدیمی آمل است امکان تغییر کاربری آن وجود ندارد.وی ادامه می‌دهد: ۶ تا ۷ هکتار از این باغ جزء شهر قدیم آمل است و در صورتی که مالک حکم دیوان عدالت را هم دریافت کرده باشد برای تغییر کاربری باید از میراث فرهنگی استان استعلام شود.

*شهرداری اقدام به خرید باغ توکلی کند

این مسئول تصریح می‌کند: به دلیل اینکه این باغ در مالکیت شهرداری آمل نبوده امکان  انجام کاوش در آن نیست و در صورت تملک زمین توسط شهرداری، میراث فرهنگی می تواند کاوش های خود را در آن آغاز کند.ایزدی می افزاید: زمینی که در محدوده تاریخی شهر در آمل وجود داشته و به دلیل تملک شهرداری و تصمیم بر احداث پارک مشاهیر در این شهر توسط کارشناسان میراث فرهنگی به مدت ۴۵ روز کاوش شده است که گزارش آن منتشر خواهد شد.وی با اشاره به وجود ۲۵۰۰ اثر تاریخی در استان که ۷۰۰ اثر ثبت ملی تعیین شده است، می‌گوید: بسیاری از آثار ملی استان نیاز به مرمت و ترمیم دارد و به دلیل عدم بودجه کافی این مرمت ها انجام نمی‌شود و شهرداری ها می توانند از بودجه های فرهنگی خود استفاده کرده و به یاری میراث فرهنگی بیایند.به نظر می‌رسد همان گونه که سکوت سال‌ها این دو نهاد موجب ساخت وساز توسط ارشاد و بقعه ناصرالحق و املاک شخصی در زمین‌های موسوم به شهر آمل شده است؛ اینگونه تعلل نیز موجب می‌شود تا این قطعه ارزشمند تاریخی که دروازه ورود شهر آمل به شمار می‌رود از دست برود و دستخوش تغییراتی شود که دود آن به چشم این میراث کهن خواهد رفت.خرید این زمین به تنهایی از عهده شهرداری خارج است و به نظر می‌رسد این دو نهاد باید در کنار یکدیگر به حفظ تنها مجموعه میراثی بر جای مانده از تاریخ کهن اقدام کند.