پرونده اقتصاد در مازندران_۱/کنترل قیمت،پاشنه‌آشیل تنظیم‌بازار

گروه اقتصادی: اصولا، با افزایش قیمت یک کالا، مصرف‌کنندگان در مصرف کالای مذکور صرفه جویی باید کنند یا سراغ کالای جایگزین بروند. اینکه چرا این اتفاق در جامعه ما نمی‌افتد مهم است و اینکه برخورد و نظارت شدید در کف بازار چه میزان در کنترل قیمت تاثیرگذار است؟

سوالاتی در افکار عمومی مطرح است که چرا تنظیم بازار به مسئله پیچیده‌ای تبدیل شده، یا اینکه چرا در مازندران با وجود اینکه در برخی محصولات کشاورزی تولیدکننده هستیم، محصولات با قیمت نامناسب و کمتر از استان‌های دیگر به مصرف کننده داخل استان می‌رسد؟ یا اینکه رفتار مردم در قیمت کالا چقدر تاثیر گذار است، تلاش کردیم در مصاحبه با یک‌اقتصاددان به برخی از پرسش‌ها پاسخ دهیم.

دکتر یوسف عیسی‌زاده‌روشن دکترای تخصصی اقتصاد و عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه مازندران در گفت‌وگو با حرف مازندران، اظهار کرد: مکانیزم تخصیص منابع در اقتصاد از طریق قیمت و برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد و مکانیزم قیمت هم اساسا نقش قطب‌نما را بازی می‌کند که هم می‌تواند به تولیدکننده علامت و هم اینکه به مصرف‌کننده جهت بدهد.

استاد اقتصاد دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه اگر قرار باشد قیمت‌گذاری در اقتصاد از طریق مکانیزم بازار انجام شود دیگر خیلی جایز نیست که دولت به شکل دستوری در بحث قیمت‌گذاری ورود پیدا کنند، تصریح کرد: چرا که ممکن است به‌جای اینکه اثر مثبت داشته باشد دارای آثار منفی باشد. تولیدکنندگان به سمت کالاهایی که دولت در آن به‌صورت دستوری قیمت می‌دهد نمی‌روند و این ممکن است جهت تخصیص منابع را تغییر دهد.

عیسی زاده همچنین اعلام کرد: یکی از سیاست‌های دولت از بین چهار سیاستی که در اختیار دارد اعم از مالی، پولی، ارزی و درآمدی! مربوط به سیاست درآمدی است . یعنی اینکه ما کاری کنیم که عرضه کل و تولید افزایش پیدا کند و از این طریق بتوانیم تورم را مهار کنیم.

این دکترای اقتصاد با اعلام اینکه ابزار سیاست درآمدی یکی کنترل دستمزد و دیگری کنترل قیمت است، اظهار کرد: بحث مربوط به کنترل قیمت همچون همین موضوع تنظیم بازار، تعزیرات، نصب اتیکت از نوع سیاست‌های درآمدی از جنس کنترل قیمت است، البته روش‌های مختلف تشویقی، تنبیهی و داوطلبانه داریم.

عیسی زاده یادآور شد: هزینه مواد اولیه تولیدات کشاورزی در اقتصاد افزایش یافته است و کشاورز مجبور است محصول را با قیمت بالاتری عرضه کند.

عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه مازندران اضافه کرد: واقعیت این است که رفتار مردم هم در این موضوع تاثیر دارد.انتظار مصرف‌کنندگان نسبت به آینده به تورم دامن میزند و این در جامعه ما پررنگ است. اثر افزایش قیمت به‌دلیل انتظارات افزایشی مصرف‌کنندگان در واقع فاکتور مهمی در همه حوزه‌ها است. چون عرضه نمی‌تواند تقاضای کاذب را پوشش بدهد.

این استادیار دانشگاه با بیان اینکه در حال حاضر نظارت شدید در کف بازار خیلی نمی‌تواند موثر واقع شود، عنوان کرد: علتش به توان دولت در تنظیم این سیاست‌ها در کنترل قیمت و همچنین توان جامعه برمی‌گردد. اینکه چه میزان قیمت را حفظ کرده و به منافع اجتماعی فکر کرده و قیمت را افزایش ندهند.

عیسی زاده در پایان اذعان داشت: مجموعه قوانین و مقرراتی که در اقتصاد وجود دارد ممکن است گاها موجب شود تا سیاست مربوط به کنترل قیمت موثر واقع نباشد، قیمت در اقتصاد همچون یک جریان آب است هر مانعی جلویش قرار دهیم به یک شکلی مسیر خود را پیدا کرده و ادامه می‌دهد. قیمت را نمی‌توان ثابت نگه داشت بلکه باید عرضه و تقاضا به یک شکلی باشد که قیمت پایدار و باثبات باشد.