خانواده تک والدینی و چالش‌های آن

گروه اجتماعی – زهرا هوشیاری: خانواده طبیعی و سنتی خانواده متشکل از پدر و مادر و فرزندان می باشد که همگی با هم زیر یک سقف زندگی می کنند آما در کنار این نوع از خانواده انواع دیگری نیز وجود دارد که یکی از انها خانواده تک والدی است و یکی از والدین به دلیل فوت یا طلاق یا…. خانواده را ترک کرده و والد به تنهایی عهده دار مسیولیت خانواده می باشد. تعداد این نوع از خانواده ها در دنیای معاصر به شدت رو به افزایش است و نیاز به آموزش و حمایت جهت بهبود وضعیت اعضا دارد.

در خانواده تک والدی،  والد تنها اغلب برای تامین مالی خانواده ناچار است ساعت های زیادی خارج از منزل مشغول به کار باشد چرا که شغل های با درآمد مناسب برای تامین زندگی اغلب ساعات بالاتری از کار را نیاز دارند لذا ممکن است زمان کافی برای گذراندن با بچه ها و وقت کافی برای تربیت آنها نداشته باشد. ضمن اینکه والد تنها ممکن است خود درگیر مشکلات روحی ناشی از طلاق و یا فوت همسر بوده حتی برای باز گرداندن وضعیت روحی خود و حل مسایل درونی نیاز به کمک و زمان داشته باشد.

ممکن است خانواده پدربزرگ بچه های این خانواده یا درگیر فقر باشند و یا حمایت زیادی به دلیل تعدد اولاد نتوانند از بچه ها نداشته باشند. گاها در خانواده هایی به شدت سنتی دیده می شود پذیرش طلاق از سوی خانواده انجام نگرفته و حمایت کافی چه از لحاظ روحی چه از لحاظ مالی انجام نمی شود. در صورتی که حمایت روحی و روانی از طرف خانواده پدری انجام شود باز توانی یا به عبارتی بازگشت به زندگی عادی و روی پای خود ایستادن و غلبه بر مشکلات اسان تر اتفاق می افتد در غیر این صورت خانواده با چالش های بزرگتری درگیر می باشد.

به عنوان نمونه دیده شده خانمی از مناطق روستایی به دلیل اعتیاد همسر از وی طلاق گرفته ولی به این دلیل که پدر وی پذیرش مساله طلاق برایش سخت بوده در منزل پدر نیز فشارهای روانی متعددی داشته و از نظر مالی نیز توانایی جدا شدن و داشتن منزل مجزا را ندارد لذا وی به همراه دختر ده ساله خود ناچارند مدت زمان زیادی در محل کارشان که دستیار آرایشگر می باشد بمانند و دیرتر به منزل رجوع کنند و این خود سختی ها و مسایلی را به دنبال دارد.

کودکان برای تربیت نیاز به هر دو جنس پدر و مادر دارند برای پیشرفت هر کدام از آنها ویژگی های خاصی دارند که  دیگری نمی تواند جانشین آن باشد مثلا پدر استقلال و عزت نفس بیشتری را نا خوداگاه به کودک می دهد و به اوکمک می کند بیشتر روی پای خود بایستد در حالی که مادر به نوعی حفاظت از خود را به کودک می آموزد و به او آموزش می دهد چگونه احتیاط بیشتری در کارها داشته باشد. همه این آموزش ها لازم و ملزوم یکدیگر هستند.  پدر و مادر مثل دو بال یک پرنده برای پرواز کودک لازم و ملزوم هم هستند.

*راه حل های پیشنهادی

با وجود شرایط سخت ذکر شده باز هم هستند والدینی که به تنهایی از پس مسایل بر آمده و کودکانی موفق و سالم تربیت نموده اند . برای کاهش استرس و حل مسایل پیش آمده در خانواده تک والدی راه حل های زیر را پیشنهاد می دهیم.

کیفیت حضور در منزل را افزایش دهید فقط مدت زمان حضور اهمیت ندارد این که هر شب مثلا نیم ساعت یا یک ساعت با بچه ها بازی یا گفتگو کنید یا باهم کار خاصی را انجام داده و خوش باشید مهم است و شما می توانید به عنوان یک مادر یا پدر خوب تاثیر خوبی روی آنا بگذارید.ممکن است شما بخواهید همسر قبلی خود را به دلیل طلاق برای همیشه فراموش کنید اما یادتان نرود آنها هر چه هم باشند باز والد فرزند شما هستند هر نوع ممکن بگذارید فرزندتان با آنها دیدار داشته باشند حتی در حداقل ممکن.  توصیه ما این است که در صورت ممکن دیدار داشته باشند و ساعاتی را با هم بگذرانند ولی اگر مقدور نیست در حد یک تماس تلفنی هم که شده رابطه آنها را نگهدارید و قطع نشود.

سعی کنید با دایی یا عموی کودک یا اقوام هم جنس والدی که حضور ندارد و البته قابل اطمینان باشند هم ارتباط برقرار کنید بویژه اگر همسرتان فوت شده است اما در این کار زیاده روی نکنید چون هر کسی در هر صورت مسایل خاص خود را دارد.هرگز از همسرتان نزد فرزندان بدگویی نکنید و نگران این نباشید که او را به شما ترجیح دهند این طور نیست بچه ها بزرگ می شوند و حتما هیچ چیز را فراموش نمی کنند اجازه ندهید با یک ذهنیت منفی نسبت به والد دیگر بزرگ شوند این برای رشد آنان صدمات بدی وارد می کند.محدودیت های متعادل و منطقی در منزل تعیین کنید قوانین خانواده و انتظاراتی که از فرزندان دارید به او توضیح دهید (مثل صحبت مودبانه و زمان غیبت از منزل) و هر زمان رفتار معقول و منطقی داشتند آنها را تشویق کنید.

احساس گناه نکنید شما بنا به شرایطی ناچار به پذیرش این شرایط شدید و هرگز برای پر کردن جای والد دیگر او را لوس نکنید.

و پیشنهاد آخر اینکه شاد باشید مشکلات زندگی همیشه وجود دارند اما شادی نیازی به دلیل ندارد به جز خودتان هیچ کس نمی تواند به شما کمک کند که شاد باشید و مطمئن باشید روحیه خوب شما در فرزندانتان نیز تاثیر خواهد داشت. آموزش همیشه شاد بودن بهترین هدیه ای است که شما می توانید به فرزندانتان بدهید.