احیا صنعت گردشگری در گرو تامین واکسن

 نزدیک به دو سال است که صنعت گردشگری نه تنها در ایران بلکه در کل جهان مختل شده و ضررهای زیادی را به کشورها وارد کرده است. در این میان برخی از کشورها با استفاده از سیاست تزریق واکسن کرونا به گردشگران خارجی سعی کرده‌اند از این وضعیت برای احیای صنعت گردشگری خود استفاده کنند.

در حال حاضر شش کشور به گردشگران بین‌المللی واکسن کووید ۱۹ تزریق می‌کنند. آمریکا با تزریق واکسن تک دوزی «جانسون اند جانسون» به گردشگران خارجی این فرصت را از ماه می تاکنون داده تا با سفر به برخی از شهرهای این ایالت هم گردش کنند هم واکسن بزنند. مالدیو از جمله کشورهایی بود که اعلام کرد طرح سه گانه، بازدید، تعطیلات و واکسن را اجرا می‌کند. در این طرح مالدیو در مرحله اول به فعالان گردشگری خود و سپس مردم واکسن تزریق کرد و پس از آن طرح واکسینه شدن گردشگران ورودی به این کشور را آغاز می‌کند. این کشور اعلام کرده که از ماه مارس و آوریل پذیرای گردشگران است. امارات نیز واکسن‌های فایزر یا سینوفارم را به گردشگران خود در ابوظبی تزریق کرده است.

این کشور در نظر دارد تا در دوبی نیز این شرایط را فراهم کند. کشور دیگری که در یکی از جزایر گردشگری خود طرح واکسینه شدن گردشگران را در پیش گرفته، اندونزی است که بسته‌های تعطیلات بالی را برای تزریق دزهای واکسن با اقامت چند روزه ارائه می‌کند. منتها هنوز زمان تزریق واکسن به گردشگران خارجی را اعلام نکرده است چون طرح واکسینه شدن مردم این کشور در اولویت است. غیر از آن روسیه نیز قصد دارد با تزریق واکسن اضافی خود به گردشگران به سود برسد. این کشور واکسن اسپوتنیک وی را به گردشگران خارجی می‌فروشد.

این درحالی است که هنوز روسیه، ویزای توریستی صادر نکرده است. بنابراین فعلاً تزریق واکسن برای گردشگران روسیه هنوز در ابهام است. اما اکنون ارمنستان که در نظر دارد تا از فاسد شدن واکسن‌هایی که روی دستش مانده و مردمش حاضر به استفاده از آن نیستند، برای گردشگری بهره بگیرد مرزهای خود را باز کرده تا این واکسن را به صورت رایگان در اختیار اتباع خارجی قرار دهد. در این میان نیز ایرانی‌ها به دلیل نزدیکی به این کشور و ارزان بودن سفر به ایروان، از طرح این کشور استقبال کرده و به ارمنستان برای تزریق واکسن آسترازنکا رفته‌اند.

مشکلات ایران برای قرار نگرفتن در طرح واکسن گردشگری

اگرچه کشورها توانسته‌اند از فرصت تزریق واکسن مازاد برای احیای صنعت مرده گردشگری خود استفاده کنند اما ایران هنوز نتوانسته به این مرحله برسد. چند دلیل مانع از اجرای چنین فرصتی است یکی اینکه برخی از کشورهای وارد کننده واکسن به ایران به گفته مسئولان وزارت بهداشت، بد عهدی کرده‌اند و دیگر آنکه هنوز جمعیت ۸۰ میلیون نفری ایران واکسینه نشده‌اند بلکه حدود چهار و نیم میلیون واکسن کرونا را زده‌اند. در صورتی که کشورهای اجرا کننده طرح واکسن، اولویت را برای واکسینه شدن مردم خود گذاشته و پس از آن مازاد را در اختیار گردشگران قرار می‌دهند.

به همین دلیل است که ایرانی‌ها به استقبال واکسن ارمنستان رفته‌اند و حاضر شده‌اند که در خیابان‌ها چادر زده و در صف‌های طولانی بمانند تا بتوانند واکسن آسترازنکا که ارمنی‌ها حاضر به تزریق نشده‌اند را استفاده کنند!

در این میان طبق گفته روح الله لطیفی سخنگوی گمرک ایران به خبرنگار مهر «از اول تا ۱۹ تیر ماه ۴۳۰۰ ایرانی از مرز زمینی نوردوز به ارمنستان رفته‌اند. این آمار از اول تا ۱۴ تیر ماه ۲۵۰۰ نفر بود اما در دو روز ۵ شنبه و جمعه ۱۸۰۰ نفر به این تعداد افزوده شده است.»

لطیفی گفته که در نخستین روز از بازگشایی مرز و همزمان با مطرح شدن موضوع واکسیناسیون رایگان گردشگران در ارمنستان، روزانه ۵۰ مسافر خروجی به تعداد ایرانیانی که از مرز نوردوز وارد خاک ارمنستان شده‌اند، افزوده شده است.

سیدامیر حسین قاضی‌زاده هاشمی، نماینده مردم مشهد در مجلس و عضو ستاد ملی مبارزه با کرونا در واکنش به مسافرت بسیاری از مردم به ارمنستان جهت دریافت واکسن کرونا تاکید کرد: برای کشوری که خودش از دانش فنی در حوزه واکسیناسیون بهره‌مند است و توانایی تولید واکسن را دارد، خجالت‌آور است که مردمش برای دریافت واکسن به دبی، ارمنستان و ترکیه بروند.

ناکامی بخش خصوصی از واردات واکسن

رونق گردشگری ارمنستان از محل تزریق واکسن به ایرانی‌ها در حالی است که پیش از این بارها اعلام شده بود بخش خصوصی اجازه ورود واکسن به ایران را پیدا کرده است و فعالان گردشگری نیز به دنبال تزریق آن به دست‌اندرکاران صنعت و سپس گردشگران بودند.

حتی این موضوع مطرح شد که اگر بنا به ورود گردشگر به داخل کشور نیست می‌توان جزایری مانند کیش را به منطقه‌ای برای تزریق واکسن به همراه گردش تبدیل کرد. اما این اقدام عملی نشد. پیرو آن کیانوش جهانپور مدیر کل روابط عمومی وزارت بهداشت گفته: وزارت بهداشت هیچ مخالفتی با واردات واکسن توسط شرکت‌های خصوصی نداشته و ندارد. وزارت بهداشت، ۳۸ مورد مجوز واردات واکسن صادر کرده است، اما شرکت‌های خصوصی در زمینه واردات واکسن کرونا موفق عمل نکردند.

در این باره، حسن تقی زاده انصاری رئیس جامعه گردشگری الکترونیک از اعلام آمادگی برای واردات ۱۰ میلیون دُز واکسن کرونا برای مصرف بخش گردشگری با هدف رونق دوباره این صنعت خبر داده و گفته است: از وزارتخانه‌های بهداشت و گردشگری درخواست واردات برای به جریان افتادن گردشگری را کرده‌ایم. خودمان هم می‌توانیم آن را وارد کنیم منتها منوط به اجازه وزارت بهداشت است.

در واکنش به این موضوع، کیانوش جهانپور مدیر کل روابط عمومی وزارت بهداشت گفته: وزارت بهداشت هیچ مخالفتی با واردات واکسن توسط شرکت‌های خصوصی نداشته و ندارد. وزارت بهداشت، ۳۸ مورد مجوز واردات واکسن صادر کرده است، اما شرکت‌های خصوصی در زمینه واردات واکسن کرونا موفق عمل نکردند.

قرار بود چنین طرحی در جزیره کیش اجرا شود حداقل برای ایرانی‌هایی که می‌توانند در این روزها به کیش سفر کرده تا در کنارش واکسن دریافت کنند اما این طرح برای ایرانی‌ها نیز اجرا نشد چون نه تنها هنوز این واکسن‌ها به ایران نیامده بلکه عده‌ای بر این باور هستند که باید واکسیناسیون عمومی به صورت یکسان برای همه اجرا شود نه فقط کسانی که در شرایط اقتصادی فعلی امکان سفر به کیش و تزریق واکسن خارجی را دارند.

در مقابل آن، فعالان گردشگری نگران صنعت زمین خورده گردشگری هستند و این طرح را در راستای احیای گردشگری داخلی و سپس بین‌المللی می‌دانند.

قرار بود ایران پایلوت گردشگری سلامت در منطقه شود حتی مسئولان منطقه آزاد کیش قبل از کرونا ادعا کردند که جزیره کیش پایلوت گردشگری سلامت و حلال در خاورمیانه خواهد شد.

در عین حال در اوایل دهه ۹۰ استقبال گردشگران بین المللی از خدمات سلامت ایران بد نبود به نحوی که جراحی‌های زیبایی در رتبه نخست قرار داشت.

کشورهای همسایه ایران نیز از خدمات سلامت ایران از جمله خدمات چشم پزشکی دندان پزشکی، پیوند اعضا و … به دلیل داشتن تجهیزات مناسب‌تر و قیمت معقول و به صرفه، استفاده می‌کردند. بعد از شیوع ویروس کرونا در جهان نیز گفته شد که ایران قرار است واکسن ایرانی را به جهان عرضه کند و الگویی برای کشورهای دیگر باشد. اما هنوز واکسن‌های ایرانی تاییدیه جهانی را نگرفته‌اند و نه تنها ایران پایلوت گردشگری سلامت در منطقه نشد بلکه شهروندانش به کشورهای دیگر برای تزریق واکسن خارجی می‌روند. این همان نعل وارونه ای است که به گردشگری سلامت ایران وارد شد.