رفاقت ناخواسته جنگل و زباله

سهیلا محمدی : نفوذ شیرابه‌ها در زمین خطر آسیب زدن به لایه‌های آهکی زمین و انفجار ناشی از جمع شدن گاز متان را در مناطق دپوی زباله تشدید کرده است.
وضعیت نابسامان زباله و شیرابه ناشی از آن در مازندران بر هیچ کس پوشیده نیست اما گویی اراده ای برای ساماندهی آن در این استان وجود نداشته و خطرات ناشی از آن جان مردم این خطه سبز را تهدید می کند.
به گزارش حرف، پرده سر تنکابن و کلاکولی رامسر دو منطقه جنگلی بکر و زیبا هستند که به عنوان محل دفن زباله های این دوشهرستان انتخاب شده و سالهاست که دیگر از زیباییشان خبری نیست بلکه نام آنها با بوی مشمئز کننده زباله و شیرابه ناشی از آن گره خورده است، مناطقی که به اذعان اعضای شورای شهر و فرمانداران به نقطه بحران رسیده و باید درباره آنها چاره اندیشی جدی شود.
بنا بر اعتقاد کارشناسان ، شیرابه ناشی از زباله ها بخشی در روی زمین روان بوده که با بارش باران وارد آب های سطحی شده و گستره ای از مناطق پایین دست را آلوده می کند و بخشی دیگر هم با نفوذ در لایه های زیر زمین وارد آب های زیر زمینی شده و سبب میکروبی شدن این آب‌ها می شود.
همچنین دام‌هایی که در اطراف محل های دفن زباله تغذیه می کنند، خواه یا ناخواه آلودگی های ناشی از شیرابه وارد بدنشان شده و آن را به انسان منتقل می کنند. بر اساس مطالعات پژوهشی، خطری که اکنون این مناطق را تهدید می کند، جمع شدن گاز متان در زیر این زباله هاست که بسیار خطرناک بوده و باید هرچه سریعتر تدبیری صحیح اتخاذ شود تا جان مردم از بروز این خطرات در امان قرار گیرد.
این کارشناسان و پژوهشگران معتقدند که با نفوذ شیرابه ها به زیر زمین، بخش هایی از لایه های آهکی زمین در همان مناطق خورده شده و خطر رانش آن هم به لیست خطرات دیگر افزوده می شود.
مرجان ملاحسینی فعال محیط زیست با بیان وضعیت نابسامان مراکز دفن زباله در مازندران می گوید: تمامی مراکز دفن زباله در کشور بویژه در مازندران غیراصولی بوده و به همین دلیل شیرابه ناشی از آن وارد آب‌های سطحی و زیر زمینی شده و به این ترتیب بیماری های بسیاری به انسان منتقل می شود.زنگ خطر شیرابه زباله سال‌هاست که در کشور به صدا در آمده و مرگ هفت تن در زیر زباله ۴۰ هزار تنی سایت زباله شیراز در سال ۹۲ ، آتش سوزی در سایت زباله چالوس، اهواز و سنندج از همین دست خطرات است.
وی افزود: زنگ خطر شیرابه زباله سالهاست که در کشور به صدا در آمده و مرگ هفت تن در زیر زباله ۴۰ هزار تنی سایت زباله شیراز در سال ۹۲ ، آتش سوزی در سایت زباله چالوس، اهواز و سنندج از همین دست خطرات است.
نماینده کارگروه پسماند شبکه های مردم نهاد مازندران با بیان اینکه این آتش سوزی های خطرناک بواسطه جمع شدن گاز متان در زیر زباله ها رخ می دهد ، اظهار داشت: گازمتان یکی از گازهای با ارزش گلخانه ای بوده و از نظر اقتصادی دارای ارزش بالایی است اما اگر کنترل و جمع آوری نشود با ترکیب شدن با ۵ تا ۱۵ درصد هوای آزاد مشتعل شده و آسیب های زیست محیطی فراوانی را در پی دارد.
ملاحسینی با بیان اینکه محققان بروز بیش از ۲۰ نوع سرطان را حاصل وارد شدن شیرابه ها به آب‌های سطحی و زیر زمینی می دانند، خاطر نشان کرد : مازندران از لحاظ رتبه بندی سرطان در رتبه دوم و از نظر سرطان گوارش در رتبه نخست قرار دارد که بیشترین دلیل آن ناشی از دفن غیر بهداشتی و غیر اصولی زباله هاست.
این بانوی فعال محیط زیست در ادامه تصریح کرد: بارش باران و برف و رطوبت بالا بر تاثیر گذاری شیرابه زباله ها می افزاید و سبب می شود تا آنها با آب‌های روان مخلوط شده و باعث بروز بیماری های خطرناکی شوند و متاسفانه برای دفن اصولی و بهداشتی زباله ها در کشور مقاومت وجود دارد در حالیکه چاره کار اینگونه نبوده و حتی سوزاندن آنها هم راهکار اصولی نیست.
ملاحسینی با اشاره به اهمیت تفکیک زباله از مبدا افزود: تنها راه کاهش زباله ها تفکیک درست زباله از مبدا توسط خانواده ها بوده و باید پسماندهای خطرناک چون زباله های عفونی و تکنولوژی مانند باتری ها از پسماندهای تر به درستی جدا شوند تا خطرات کمتری شاهد باشیم.
سیدامیر حسینی جو فرماندار ویژه تنکابن هم در این باره می گوید: یکی از مهمترین نگرانی های مازندران بویژه در مناطق پرباران ، کنترل و هدایت شیرابه های زباله بوده و این مهم دغدغه عمده این مناطق است و در سایت پرده سر تنکابن هم به واسطه رطوبت بالای زمین و آب‌های موجود در زباله های تر، حجم بالایی از شیرابه تولید می شود و نمی توان خطرات ناشی از آن را نادیده گرفت.
وی با بیان اینکه به همین منظور از دفتر مقام معظم رهبری برای ساخت کارخانه کمپوست و تصفیه شیرابه به شهرستان تنکابن اعتبار اختصاص داده شد ، اضافه کرد: با پیگیری های مدیران استانی و شهرستانی و همت مدیریت شهری تنکابن فاز نخست کارخانه کمپوست تنکابن گشایش یافته و هدایت و ساماندهی شیرابه هم در سایت پرده سر در حال انجام است.
فرماندار ویژه تنکابن با بیان اینکه باید برای دراز مدت باید برروی زباله و درآمد ناشی از آن برنامه ریزی کرد ، اظهار داشت به همین منظور شهرداری تنکابن قراردادی را به منظور ساخت کارخانه تولید زباله به برق امضا کرد و انجام این مهم اولویت شهرستان تنکابن است.
حسینی جو با تاکید بر تفکیک زباله از مبدا توسط مردم ، گفت: این امر بهترین راه برای کاهش زباله بوده و به این ترتیب می توان دست کم ۳۰ درصد از زباله ورودی به سایت پرده سر را کاهش داد.
در عین حال هادی منصور کیا رئیس محیط زیست تنکابن هم در این باره می گوید: روش‌های دفن زباله در ایران به طور کل استاندارد نبوده و برخلاف دنیاست زیرا در دنیا اگر بخواهند برای زباله برنامه ریزی کنند دست کم بسترهای مناسبی را برایش فراهم می سازد در حالیکه ما ابتدا با روش‌های غیر اصولی زباله ها را دفن کردیم و اکنون می خواهیم برای کاهش آلودگی شیرابه برنامه ریزی کنیم.
محمد زرودی شهردار تنکابن هم از آغاز ساخت پروژه تصفیه شیرابه در سایت زباله تنکابن خبر داد و گفت: تا زمان آغاز ساخت این پروژه فرآیند بسیار پیچیده ای طی شده و پیش بینی می شود که این پروژه برای نخستین بار به عنوان نمونه ای موفق در کشور اجرایی شود و این امر به هیچ وجه بلند پروازانه نبوده و در تنکابن در حال انجام است.
زرودی با بیان اینکه همین خورده شدن لایه های آهکی و حرکت طولی زمین سبب شده بود تا فونداسیون سوله اولیه کارخانه کمپوست در سال های گذشته تخریب شود، تصریح کرد: بدین ترتیب و با نکات مهمی که از شرکت مذکور در اختیارمان گذاشته شد و با توجه به پایان سال مالی ۹۶ و احتمال برگشت اعتبار ما پیشنهادمان را به کمیته فنی استان فرستادیم و در آنجا بر سر این موضوع بحث و بررسی بسیاری شکل گرفت.
وی ادامه داد: در نهایت با ادله قوی شهرداری تنکابن، پیشنهادمان پذیرفته شد و کار شرکت طرف قرارداد برای انجام گمانه زنی برای استخراج شیرابه در سایت پرده سر آغاز و همچنین راه دسترسی آن نیز که خود، یک پروژه پیچیده بود نیز انجام شد.
بر این اساس می توان گفت با خطراتی که از شیرابه زباله جان مردم را تهدید می کند ، نادیده گرفتن آن و سهل انگاری در جمع آوری بنوعی خیانت به مردم بوده و لازم است دستگا های اجرایی مرتبط این زنگ خطر را بیش از پیش جدی بگیرند.