گهواره بندی، از نمادهای مهم تعزیه در مازندران

پژوهشگر آئین‌های تاریخی و بومی مازندران گفت: آئین‌های عاشورایی مازندران هم‌زمان با دهه اول محرم آغاز شد و از جمله مراسم سنتی عزاداری و سوگواری مازندرانی‌ها برگزاری مراسم تعزیه است.علی حسن نژاد با اشاره به اینکه مراسم محرم از طولانی ترین آئین‌های بشری در طول تاریخ است و اظهار کرد: مردمان شیعه و باورمند در همه کشورهای شیعه نشین از اول محرم تا چهل و هشتمین روز شهادت امام حسین (ع) عزادرای‌های مخصوص و تاثیر گذاری انجام می دهند.وی با بیان اینکه در میان تمامی آئین‌های مخصوص محرم تعزیه برجسته ترین سنت در شبیه سازی به صحنه کربلا است، تصریح کرد: تعزیه در لغت به معنای عزاداری است اما در اصطلاح به شیوه ای نمایش گونه ای که برای درگذشتگان انجام می شده اطلاق می شود. حسن نژاد گفت: تعزیه که همان ادامه پرده خوانی و نقالی در ایران بوده در زمان قاجار به اوج خود رسید تا جایی که شاهان آن عصر برای برپایی این نمایش بزرگترین تماشاخانه را که به سبک اروپایی‌ها بود، در تکیه دولت پایه گذاری کردند.وی با بیان اینکه در تعزیه سخن، سخنوری، موسیقی و نماد همه باهم ترکیب شده است، یادآور شد: به عنوان مثال در تعزیه امام حسین ازنمادهای کبوتر، شیر، تشت و گهواره استفاده شده و لباس ها نیز هر کدام بیانگر موضوعی بوده اند.پژوهشگر آئین‌های بومی وتاریخی مازندران با اشاره به اینکه گهواره یکی از مهم‌ترین نمادهای تعزیه به ویژه در استان است، تصریح کرد: رسم «گهره بندی یا گهواره بندی» نیز به نوعی تلخیصی ازبخش های تعزیه است.حسن نژاد افزود: سنت گهره بندی یکی از آئین های سنتی مازندران بوده که در این آیین گهواره ای را به نیت گهواره حضرت علی اصغر، با پارچه سبز و سفید و با عروسک‌هایی که نماد آن حضرت بوده و یا کودک 6 ماهه تزئین کرده و در همان خانه ای که گهره بندی شده زنان به همراه کودکان خود به عزاداری مشغول می‌شوند و هرکسی که نذری داشته دخیلی به آن گهواره می بسته است.پژوهشگر آئین های بومی و تاریخی مازندران خاطرنشان کرد: این رسم در روستای دیوا بابل همچنان مورد استفاده قرارمی گیرد به طوری که در این روستا خانواده هایی که فرزند بیمار دارند، کودک را به نیت شفا، درون این گهواره می خوابانند.حسن نژاد تصریح کرد: بانوانی که در انتظار فرزندی هستند، به نیت بارور شدن برای این گهواره نذر می کنند و بر گهواره دخيل مي بندد تا نذرشان ادا شود.

*منبرکشی؛ سنت کهن ساروی ها در محرم

کارشناس تاریخ و فرهنگ مازندران گفت:منبرکشی سنت کهن ساروی ها در ایام محرم است.مریم عبدالهاشمپور در گفت‌و‌گو با ایسنا ، منبرکشی را یکی از میراث‌های کهن معنوی شهرستان ساری دانست و اظهار کرد: منبر کشی سنتی است که در نهم محرم انجام می شود.وی با اشاره به اینکه ریشه این مراسم بر وجود یک منبر قدیمی بود، گفت: منبرها معمولا در خانه سادات وجود دارد و کسانی که خادمان منبر هستند از آن نگهداری می‌کنند، چند روز پیش از اجرای مراسم، منبر را بیرون آورده و یک پارچه سبز بر روی آن می‌اندازند.عبدالهاشمپور تصریح می کند: خادمان منبر، در روز تاسوعا، مشغول پخت برنج نذری می شوند که این برنج به عنوان تبرک، به عزاداران داده می شود.وی اظهار کرد: در روز تاسوعا دسته عزاداران، به ویژه گروه زنان، به پای منبرها رفته و به آن که می رسند، با ذکر صلوات از زیر منبر رد می شوند و پارچه ی سبزی به عنوان دخیل برای ادای نذرشان به آن گره می زنند و شمعی را داخل تشت پر از گل که بر روی منبر قرار دارد، روشن می کنند.