گزارش حرف از حذف بودجه پسماند و سکوت نمایندگان مازندران؛ فریاد فریبکارانه

الناز پاک نیا: روزانه شش هزار تن زباله در استان‌های شمالی می‌شود، آماری که به‌جز زباله برجای‌مانده در سواحل و جنگل‌ها و منابع طبیعی این استان‌ها است. زباله مانند خوره جان طبیعت، محیط‌زیست و آینده مازندرانی‌ها را می‌خورد اما اگر کمی در خبرهای مربوط به این حوزه کنکاش کنید به جمع‌بندی خوبی می‌رسید.  آینده، محیط‌زیست و طبیعت این استان‌ها به‌ویژه مازندران قربانی مدیران و نمایندگانی است که آینده این استان را به‌روزهای انتخابات و صندلی‌های سبز بهارستان می‌فروشند. برای صدمین بار می‌گوییم؛ انباشت زباله در دل جنگل‌ها و جاری شدن شیرابه‌های آن به سفره‌های زیرزمینی، بخش گسترده‌ای از جنگل‌های هیرکانی استان‌های شمالی به‌ویژه مازندران را آلوده کرده و در وضعیت بحرانی و اسفناکی قرار داده است، هرچند که برای رفع بخشی از معضل زباله دو نیروگاه زباله‌سوز در غرب و مرکز استان مازندران در حال ساخت است، اما به نظر می‌رسد توان این دو کارخانه زباله‌سوز مدیریت 650 تن زباله است درحالی‌که میزان زباله تولیدشده در این استان و شهرستان‌های هم‌جوار این کارخانه‌ها بیش از این مقدار است. به این میزان حجم زباله تولیدشده باید زباله‌های انباشت شده از ده ها سال پیش نیز اضافه شود.

حجم زباله‌های تولیدشده در سه استان حاشیه دریای خزر، روزانه ‌6 هزار تن بوده که سهم استان مازندران، بیش از 3 هزار تن است که در فصل سفر و با افزایش آمار مسافران در این استان میزان آن، به دو برابر هم  می‌رسد.

طبق ماده ٤ آیین‌نامه اجرایی مدیریت پسماندها تا پایان سال ٩٢ باید همه زباله‌ها به‌صورت تفکیک‌شده جمع‌آوری می‌شد. علاوه براین، براساس قانون برنامه پنجم توسعه نیز باید تا پایان سال چهارم این برنامه نیز دفن تمامی زباله‌ها از عرصه‌های جنگلی و مرتعی خارج می‌شد اما هنوز هیچ خبری از اجرای آن نیست. سازمان‌های مختلف مشکلات ناشی از زباله را به گردن هم می‌اندازند.

عدم هماهنگی در بخش‌های مختلف استان مانند، استانداری، محیط‌زیست و شهرداری‌ها در این امر نقش مهمی دارد اما نکته مهم در سطح کلان‌تر رخ‌داده است.

حالا ماجرا پیچیده‌تر هم شده است؛ درحالی‌که صدای بلند نمایندگان مازندران از زباله و پسماند بلند است، کلانتری صریحاً اشاره‌کرده است که این نمایندگان از لایحه بودجه پسماند دفاع نکرده‌اند، یوسف نژاد، دامادی، شاعری، رضیان، ادیانی، نجفی، نیازآذری، یوسفیان ملا، اسماعیلی، نانواکناری، احمدی، شریعت نژاد و همه نمایندگان مازندران در حذف این بودجه نقش داشته‌اند.

نمایندگان مازندران در تمام ادوار به‌ویژه در دوره‌های اخیر نشان داده‌اند نه‌تنها منطقه گرا، بخشی نگر و شهرستان محور و نیز فرد محور هستند بلکه منفعت نگر هم هستند. رفتارشناسی نمایندگان مازندران نشان داده است که تلاش می‌کنند اعتبارات را به سمتی هدایت کنند که در کمترین زمان بازدهی داشته باشد و به درد ایام انتخابات بخورد.

طرح‌هایی مانند پسماند و زباله در پروسه‌های کمتر از ده‌ساله پاسخ نمی‌دهند و زمان زیادی برای صرف آن‌ها نیاز می‌شوند ازاین‌رو نمایندگان مازندران به‌راحتی این بودجه را صرف جای دیگری کرده‌اند تا برایشان انتخابات مهم‌تر از آینده مازندران باشد.

بودجه پرید

رئیس سازمان محیط‌زیست از سال گذشته به‌صورت مستمر در تمام سخنرانی‌هایش از حذف بودجه پسماند در بودجه 97، خبر داده است. این خبر از سوی کلانتری شاید به این دلیل باشد که تیغ تمام انتقادات در حوزه پسماند به‌سوی این سازمان نشانه رفته است. درحالی‌که همه مسئولان، بودجه و اعتبارات و بودجه را نسخه شفابخش رفع مسئله زباله می‌دانند رئیس سازمان محیط‌زیست این بار آشکارتر و با لحنی تندتر به نمایندگان مجلس به‌ویژه نمایندگان مجلس مازندران آب پاکی را روی دست فعالان رسانه‌ای و زیست‌محیطی ریخت.

کلانتری در 22مردادماه در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه شیرابه‌های پسماندها در شمال کشور باعث مرگ موجودات زنده و رودخانه‌ها شده است، گفت: باید اقدامات لازم برای استقرار پسماندسوزها در این منطقه انجام شود.

وی افزود: سال گذشته ۱.۳ میلیارد دلار از محل صندوق توسعه برای مدیریت پسماند استان‌های شمالی کشور در نظر گرفته‌شده که متأسفانه در مجلس این مبلغ برای ردیف دیگری اختصاص داده شد و بودجه پسماند شمال کشور از بودجه ۹۷ حذف شد بنابراین نتوانستیم سال گذشته اقدام جدی برای مقابله با پسماند شمال کشور انجام دهیم.

رئیس سازمان محیط‌زیست وضعیت پسماندهای شمال کشور را اسف‌بار خواند و گفت:‌به حذف بودجه پسماند کار جدی نمی‌توانیم بکنیم اما  4 شهر در اولویت برنامه‌های ما هستند چراکه در انزلی،‌ نوشهر، بابل و آمل وضعیت پسماند خطرناک است.

وی در همین مردادماه گفته نمایندگان شمالی فقط “هارت‌وپورت” می‌کنند! بودجه پسماند زباله بابی تدبیری نمایندگان شمال حیف‌ومیل شد‼ عیسی کلانتری در دهمین اجلاس ملی شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیستی و منابع طبیعی که در اردبیل برگزار شد گفت: برای پسماند سه استان شمالی گیلان، مازندران و گلستان دولت *۱/۳ میلیارد دلار* تصویب کرد و به مجلس فرستادیم ولی نمایندگان محترم شما که می‌آیند و “هارت‌وپورت” می‌کنند کوچک‌ترین قدمی برنداشتند و یک نفرشان یک کلمه صحبت نکرد…. فقط یک نماینده از استان فارس کمی دفاع کرد و درنهایت این بودجه به یک بخش دیگر اختصاص داده شد!

اما کلانتری در مازندران در تاریخ یک بهمن 97 – در کارگروه راهبردی مدیریت پسماند مازندران در سالن اجتماعات استانداری- با اشاره به اینکه سال گذشته دولت پیشنهاد کرد ۱/۳ میلیارد دلار برای مدیریت پسماند کشور در لایحه بودجه لحاظ شود، تأکید کرد: اولویت سه استان شمالی کشور بوده که در عمل این بودجه توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی به‌جای دیگر تخصیص داده شد و یا عملاً حذف شد.

رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست بابیان اینکه پسماند در کشور به‌ویژه در استان‌های شمالی به‌عنوان یک معضل جدی مطرح بوده و مسئله اصلی شمال حذف پسماند است نه اینکه به انرژی یا سوخت‌های فسیلی تبدیل شود.

وی افزود: مشکل پسماند با شعار جور درنمی‌آید و با توجه به‌قرار گرفتن در آستانه انتخابات باید مراقب بود تا فریب شعارهای بی‌عمل را نخوریم.

آری گول نخوریم!

پیش‌ازاین هم رئیس تیم سازمان بازرسی کل کشور، در سفری به مازندران آشکارا از هدر رفت اعتبارات مربوط به زباله در مازندران در ده سال گذشته انتقاد کرده بود. اعتباراتی که باید صرف فرهنگ‌سازی می‌شد مشخص نشد به کجا رفته است که در حوزه زباله و پسماند مصرف نشده است. کارخانه‌های کمپوستی مانند قائم‌شهر و تنکابن پس از ده سال هنوز به بهره‌برداری نرسیده‌اند اما مدیران حوزه محیط‌زیست، امور شهری و شهرداران آمده‌اند و رفته‌اند. حق مأموریت گرفته‌اند، سفر خارجی رفته‌اند و ده ها نمایش گذاشته‌اند تا سرنوشت مازندرانی‌ها با زباله گره بخورد.