زمین؛ گره ناگشوده پسماند در مازندران

حرف-گروه اجتماعی/در روزهای اخیر اعتراض مردم آمل و نیز فعالان محیط زیستی به منطقه جدید دفن زباله آمل در منطقه “استار” بار دیگر نبود زمین برای اجرای طرح های پسماند استان را در حالی نمایان  کرده است که در ماه گذشته امام جمعه بابل هم گفته است با وجود تخصیص اعتبار، زمینی برای مرکز پسماند آمل یافت نشده است.

یکی از مهم ترین مسائل در رفع معضل پسماند استان مازندران، یافتن تکنولوژی متناسب زیست بوم طبیعی و جغرافیایی این استان است.

طرح هایی مانند آنچه بر سر مازندران گذشته است، دفن زباله در دل جنگل ها و کوه ها، واکنش افکارعمومی را درپی داشت و سرازیر شدن کامیون ها و بولدوزرها برای ایجاد مرکز دفن جدید در مناطقی مانند آمل و بابل که سال ها از معضل عمارت و انجیل سی در رنج بوده اند، نمی تواند چاره رفع مشکل پسماند استان باشد.

اقناع افکارعمومی با ارائه طرح ها و برنامه های دولتی به مردم و رسانه ها و نیز فعالان زیست محیطی، ارائه طرح های مدنظر در حالی که اراضی مازندران عموما در دل جنگل و دریا قرار دارد، بدون توجه به افکارعمومی میسر نخواهد بود.

این مساله ای است که امام جمعه بابل نیز به آن اشاره می کند.

امام جمعه بابل می گوید: وجب به وجب این شهرستان برای شناسایی یک مکان جدید در جهت مدیریت پسماند بررسی شد اما زمینی مناسب برای منظور پیدا نشد.

حجت الاسلام حسن روحانی اظهار کرده است هر زمینی برای مدیریت پسماند مناسب نخواهد بود و باید خاک مخصوص به این کار در منطقه لحاظ شود.

وی گفت: در حال حاضر به جزء انجیلسی منطقه دیگری برای مدیریت پسماند در شهرستان وجود ندارد و شهرداری بابل تا کنون حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال در آن منطقه سرمایه گذاری کرده است.

امام جمعه بابل با بیان این مطلب که همه تلاش های صورت گرفته تحت هیچ شرایطی مقابله با حکم دادگاه برای منطقه انجیلسی نیست، اظهار کرد: حکم قاضی برای ما محترم است و خواستار اجرای درست حکم هستیم.

حجت الاسلام روحانی گفت: در ۲۷ سال گذشته به دستور رهبر معظم انقلاب یک دستگاه کمپوست در آن منطقه نصب شد که می بایست همان دستگاه را برای استفاده بهتر نوسازی می کردند.

وی با اشاره به این مطلب که استاندار مازندران قول داد که منطقه انجیلسی را ساماندهی کند، ادامه داد: در مرحله اول همه زباله های موجود در این سایت جمع آوری و فرایند تخلیه گازهای موجود در آن انجام می شود.

امام جمعه بابل ادامه داد: تحت هیچ شرایطی زباله ها در فضای باز رها سازی نخواهد شد و همه فرایندها در سوله های سر بسته که به دور از حیوانات منطقه باشد انجام خواهد شد.

حجت الاسلام روحانی تصریح کرد: در حال حاضر جدی ترین مساله دغدغه تعدای از اهالی منطقه است اما همه این اقدامات به خاطر اجرای حکم دادگاه است نه مقابله با حکم قاضی که برای انجیلسی صادر شد.

جانمایی مطلوب مدنظر است

زباله زخم عمیق پیکر نحیف طبیعت شمال کشور است. زخمی که در ۲ دهه اخیر عمیق‌تر شده و مساحت آن نیز در نقاط مختلف شمال و به ویژه مازندران افزایش یافته است.

جانمایی نامطلوب مکان‌های دفن زباله مازندران در سه دهه اخیر سبب شده که اکنون مساحت عرصه‌های دپوی زباله در مازندران که عمدتا نیز در دل جنگل‌ها قرار دارند به حدود ۲۰۰ هکتار برسد.

دپوی این زباله‌ها و آلوده شدن خاک محیط تنها چالش ناشی از این روش دفع پسماند نیستند. نفوذ شیرابه‌ها به عمق زمین و آب‌های زیرزمینی تهدید بزرگی است که بر سلامت ساکنان اطراف این سایت‌های دپوی زباله تاثیر مستقیم می‌گذارد. زباله‌دان‌های تحمیل شده به طبیعت مازندران نبسیاری از زمین‌های باغی، شالیزاری و مراتع استان را به درجه‌ای از آلودگی رساندند که در سلامت محصولات تولیدی در این عرصه‌ها ابهام وجود دارد.

شهرهای مازندران به گونه‌ای گسترده شده که جنگل، کوه، دشت و مرتع بخشی از شهرها و روستاهای این استان را تشکیل می‌دهند و همه این اراضی هم در معرض تهدید زباله‌ها قرار دارند.

معضل پسماند سال‌های طولانی است که گریبان‌ مازندران سرسبز را گرفته و در برهه‌های مختلف سه دهه گذشته در برخی مناطق تبدیل به بحران چندوجهی شد. در این فرایند بیشترین آسیب به جنگل‌های مازندران وارد شد. محل دپوی زباله‌ها در آمل، بابل، بابلسر، نوشهر، نور و بسیاری از شهرهای این استان از گلوگاه تا رامسر تهدیدی جدی برای عرصه‌های طبیعی محسوب می‌شوند.

کارشناسان بر این باورند یکی از علت‌های اصلی طولانی شدن طرح‌های ساماندهی پسماند مازندران شهرستانی عمل کردن در این زمینه است که سبب می‌شود اعتبارات دولتی به صورت قطره‌چکانی به طرح‌ها تخصیص یابد و افتتاح طرح‌ها را در هاله‌ای از ابهام قرار دهد.

هر چند قصه تلخ معضل زباله برای بومیان مازندران تکراری است و بسیاری از مازندرانی‌ها درد و رنج و جان‌سختی آن در برابر راه‌حل‌های متنوع را با گوشت و استخوان‌شان لمس کرده‌اند، ولی برای غیربومیان هم ناآشنا نیست. چون اگر حتی پیشینه یک بار سفر زمینی به مازندران را داشته باشند، بوی تعفن زباله‌های انباشته در جای‌جای استان بدون تردید مشام‌شان را آزرده است. بیراه نیست اگر گفته شود در مسیرهای منتهی به جنگل، دریا یا کوه‌های همه شهرستان‌های مازندران می‌توان نقاطی را یافت که بوی تعفن زباله احساس شود و محل دپوی زباله‌ها به چشم آید.