مشاهیر مازندران | ننه مکرمه نقاش بابلی، هنرمند بین‌المللی پر از احساسات رنگارنگ

ننه مکرمه همان مکرمه قنبری است که در سال ۱۳۰۷ شمسی و (۱۹۲۸ میلادی) در دریکنده شهرستان بابل استان مازندران متولد شد و در ۲ آبان ۱۳۸۴ (اکتبر ۲۰۰۵) درگذشت.

به گزارش حرف آنلاین، ننه مکرمه نقاشی با سبک پست مدرنیسم بود که نقاشی‌هایش وی را به شهرت جهانی رساند.

وی برای خلق تصاویر از همان زمان کودکی جوشش درونی داشت و به صورت بازی با گل و خاک خلاقیت‌های هنری خود را نشان می‌داد.

نقاشی‌های ننه مکرمه او را به عنوان بانوی سال نقاش در سال ۲۰۰۱ توسط دوازدهمین کنفرانس ایران‌شناسی در دانشگاه دولتی سوئد معرفی کرد.

برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و خارجی از آثار ننه مکرمه

ننه مکرمه تحصیلات دانشگاهی و آموزش خواندن و نوشتن نمی‌دانست و دوره علمی در زمینه نقاشی را جایی آموزش ندید. اما وی برای بیان احساسات خود از طریق نقاشی تا سن ۶۷ سالگی فعالیتی نداشت تا اینکه با تلاش خود به تنهایی در همان سن ۶۷ سالگی نقاشی را شروع کرد و نخستین نمایشگاه خود را در سال ۱۳۷۴ در گالری سیحون بر پا کرد.

حتی مکرمه قنبری نمایشگاها‌یی در خارج از کشور برگزار کرد که از جمله آن در سال ۱۳۹۱ در موزه باورز کالیفرنیا نمایشگاهی از آثار این هنرمند برگزار شد.

این هنرمند در سال ۲۰۰۱ برای برپایی نمایشگاهش به اروپا سفر کرد و عنوان “زن سال سوئد” را نصیب خود کرد.

گرچه نمایشگاه‌های بسیاری نیز از آثار مکرمه قنبری هر ساله در سراسر دنیا برگزار می‌شود.

تمام دیوارهای خانه ننه مکرمه پر از نقاشی‌هایی است که با احساس خود می‌کشید و حال خانه‌اش در میراث فرهنگی کشور به ثبت رسید و به موزه تبدیل گردید.

خانه ننه مکرمه جزء میراث فرهنگی کشور به ثبت رسید و به موزه تبدیل گردید و هر ساله بازدیدکنندگان بسیاری از سراسر دنیا آثارش را بازدید می‌کنند.

“خانه موزه مکرمه” همکاری‌های بسیاری با موزه‌های مختلف دنیا از جمله موزه باورز در ایالت کالیفرنیا دارد که ماحصل آن برپایی نمایشگاه‌هایی در کالیفرنیا و سایر کشورها بود.

بیوگرافی مكرمه قنبري

ننه مکرمه هنگامی که ۱۵ ساله بود، به اجبار با کدخدای ده ازدواج کرد. کدخدا پیش از ننه مکرمه سه زن دیگر نیز داشت.

وقتی کدخدا فوت شد، این هنرمند نقاش بابلی سرپرستی ۹ فرزند را برعهده گرفت و تا چند سال  از طریق خیاطی و قابلگی و آرایشگری و حتی مداحی روزگار فرزندان خود را بزرگ کرد.

در این دوران گرایش هنری ننه مکرمه از طریق دیگر کارهای هنری به ویژه آرایش عروس‌های دهکده نشان داده می‌شد. بانو مکرمه قنبری هنگامی به نقاشی روی آورد که گاو مورد علاقه‌اش بیمار شد.

این بانوی هنرمند گاو محبوبی داشت که برای چراندن آن مجبور بود روزانه مسافت طولانی‌ای را طی کند تا به چراگاه برسد. بعد از مدتی ننه مکرمه وقتی بیمار شد و از آنجایی که فرزندانش نگران سلامتی مادرشان بودند، بدون اطلاع قبلی از مادر گاو محبوبش را فروختند.

از آن زمان به بعد ننه مکرمه بسیار غمگین و افسرده شد و برای اینکه بتواند خود را دوباره پیدا کند به احساسش همان نقاشی بود پناه برد.

این هنرمند هر چند آموزشی رسمی در زمینه نقاشی نداشت اما قادر کشیدن اشکال مختلف بود.

بانو مکرمه قنبری در خاطرات خود می‌گوید: « به یاد دارم روزی از روی استیصال هنگامی که گاو را فروختند و هنگامی که از ناراحتی گوشه‌ای نشسته بودم و در حال فکر کردن بودم که چشمم به تکه سنگی افتاد به نظرم به شکل سر یک غاز نظرم را جلب کرد.

آن را برداشتم و با رنگ‌های مختلف از طریق گیاهان  آن را طوری رنگامیزی کردم. که درست شبیه سر یک غاز شد. هنگام ظهر آن را در یک ظرف سر بسته  سر سفره قرار دادم. بچه‌هایم وقتی در ظرف را برداشتند خیلی خندیدند.

مدت‌ها از نقاشی این تکه سنگ شبیه غاز گذشت. پسرم در نگارخانه بابل نزد آقای نصراللهی نقاشی کار می‌کرد.

وی اثری که از سر غاز را نقاشی کردم را به استادش نشان داد. آقای نصراللهی استعدادم را کشف کرد و برایم قلم، کاغذ و رنگ تهیه کرد و از آن پس من نقاشی را شروع کردم. هر چند می‌خواستم شعر بسرایم اما سواد نوشتن نداشتم و به همین دلیل نقاشی کشیدن را آغاز کردم.»

نقاشی‌های ننه مکرمه

گرچه در زمینه سبک نقاشی این بانوی هنرمند صحبت‌های فراوانی شده است اما آنچه بیش از سبک اثرهایش جلب توجه می‌کند، نشانه‌های بیرونی احساساتش در این نقاشی‌هاست.

ننه مکرمه علاوه بر نشان دادن بخش‌هایی از زندگی واقعی روستایی، تابلوهایی را نیز خلق کرده که در آنها، انسان‌ها از دنیای رئال و واقعی فاصله می‌گیرند در حالی که حالات آنها برگرفته از همان رویدادهای زندگی مکرمه می‌باشند.

این هنرمند بابلی اولین کارش را که پرتره‌‎ای از یک گاو بود را با گل و خاک بر روی سنگ نقاشی کرد. سپس تمام دیوارهای خانه، درها، کدوهای حلوایی و هر آنچه را که در دسترسش بود را به عنوان بوم نقاشی رنگ‌آمیزی کرد تا اینکه یکی از پسرهایش در یکی از سفرهای ماهانه برای ملاقات مادر، از تهران برایش رنگ و کاغذ خرید.

در حال حاضر تمام خانه‌ ننه مکرمه مملو از نقاشی‌‌هایی است که هر کدام نشان از داستان تلخ و شیرین زندگی وی به ویژه ماجرای ازدواج با کدخدای ده به شمار می‌آیند.

بانو مکرمه همیشه به اینکه که چرا وی را مجبور کردند در سن پایین همسر چهارم مردی میانسال شود، اعتراض داشت.

 

فیلم‌ها و مستندهای ساخته شده از مکرمه قنبری

ننه مکرمه اولین بار در سال ۱۹۹۸ با فیلم مجید ماهیچی به سینما راه یافت.

تاکنون ۲ مستند راجع برای این هنرمند ساخته شد که اولین آن توسط ابراهیم مختاری بود، جوایز بسیاری دریافت کرد و دیگری توسط هالی کارگردان و مستندساز معروف آمریکایی نیز ساخته شد.

عنوان فیلم مستند ابراهیم مختاری برای ننه مکرمه “مکرمه، خاطرات و رؤیاها” بود که در مرداد سال ۱۳۹۲ ساخته و توسط مؤسسه فرهنگ و هنر رها فیلم مجوز انتشار گرفت و جوایز بسیاری نیز از طریق این فیلم دریافت شد.

علاوه بر آن هالی، کارگردان و مستندساز معروف آمریکایی نیز در سال ۱۳۸۰ مستندی از این نقاش بین‌المللی و خودآموخته شهرستان بابل یعنی ننه مکرمه ساخته است.