قانون جامع حمایت از معلولان؛ ناتوان در مسیر اجرا

گروه اجتماعی

معلولیت را نوعی ناتوانی غیر قابل درمان تعریف کرده‌اند؛ این وضعیت که ممکن است سلامت جسم یا ‏ذهن انسان‌ها را تحت تأثیر قرار دهد، یا در نتیجه بروز سوانح و حوادث در افراد عارض می‌شود یا از بدو تولد ‏همراه آنان است. پیشرفت فن‌آوری ثابت کرده است که معلولان می‌توانند با افزایش دانش، مهارت و تمرین ‏آموزه‌های مختلف، توانمندی‌های خود را ارتقا دهند و همانند افراد فاقد معلولیت یا در برخی زمینه‌ها تواناتر ‏از آنان عمل کنند. اما روی دیگر سکه معلولیت، مسئولیت اجتماعی افراد و دستگاه‌های مختلف خدمات ‏رسان در مقابل آنان است. عقل حکم می‌کند شرایط اجتماعی و امکانات محیطی باید به گونه‌ای ایجاد و ‏ساختاربندی شود که همه افراد و از آن جمله معلولان بتوانند به سادگی از خدمات و امکانات استفاده کنند ‏و معلولیت باعث محدودیت در این زمینه نشود.‏

سال ۱۳۸۳ برای حل مسائل و پاسخگویی به مشکلات و ایجاد زمینه برای زندگی مناسب و شرافتمندانه ‏معلولان کشور در مجلس شورای اسلامی، قانون جامع حمایت از حقوق این قشر در ۱۶ ماده به تصویب ‏رسید.‏

با وجو تصویب و اصلاحیه این قانون، هنوز بسیاری از بندهای آن از سوی دستگاه ها و نهادهای مختلف به ‏اجرا گذاشته نمی شود.‏

نیازمند بودجه سالانه

‏ رئیس انجمن ضایع نخاعی استان مازندران در گفت وگو با “حرف” می گوید: وظیفه دولت جدید این است ‏که قانون جامع حمایت از معلولان را با اختصاص بودجه فعال کند، در تدوین بودجه سالانه حتما باید بودجه ‏اجرای قانون را ببینند و لحاظ کند، اجرای این قانون بی‌مایه فطیر است.‏

بنیامین محسنی ساروی با بیان اینکه مشکلات معلولان ضایع نخاعی نسبت به معلولان عادی حادتر است ‏و باید با نگاهی ویژه دیده شود، تاکید می کند: همه ما بر این باوریم که این معلولان علاوه بر مشکلات ‏جسمی دارای مسائل روحی بوده و نیاز به حمایت جدی دارند. از سال ۱۳۷۹ تصمیم برای جداسازی ‏معلولان ضایع نخاعی از معلولان عادی گرفته شد و از سال ۱۳۸۱ پس از اخذ مجوز انجمن حمایت از ‏معلولان ضایع نخاعی در مرکز مازندران تشکیل شد، از آن تاریخ تاکنون اطلاعات معلولان از بهزیستی احصا ‏شد تا جایی که در حال حاضر بیش از هزار و ۴۰۰ معلول ضایع نخاعی در سازمان بهزیستی دارای پرونده ‏عضویت هستند. ‏

رئیس انجمن ضایع نخاعی استان مازندران در پاسخ به سوالی مبنی بر اهم نیازهای معلولان ضایع نخاعی ‏استان، می افزاید: این معلولان سه نوع نیاز در بخش‌های بهداشتی درمانی، مسکن و اشتغال دارند که در ‏هر بخش به تفکیک مشکلات زیادی نهفته است.‏

محسنی خاطرنشان می کند: بهزیستی برای رفع نیازهای روزانه معلولان در این حوزه ماهیانه ۱۸۰ هزار ‏تومان پرداخت می‌کند، نیاز به ویلچر توسط بهزیستی (از نوع داخلی) تامین می‌شود ولی اگر به هر دلیلی ‏خراب شود تا سه سال ویلچر جدیدی دریافت نخواهد کرد. همچنین در بخش مسکن معلولان ‏مستاجرنشین شاهد عدم مناسب‌سازی منزل و سرویس بهداشتی هستند که مشکلاتی را در بر دارد. ‏وی در ادامه می گوید: معلولان ضایع نخاعی نیز که اشتغال خود را از دست دادند از طرف بهزیستی حق ‏پرستار یک میلیون تومانی دریافت می‌کنند، همچنین مستمری یک خانواده پنج نفره نیز با افزایش به ۷۰۰ ‏هزار تومان رسیده، که سرجمع این مبالغ ۲ میلیون تومان هم نیست. ‏

رئیس انجمن ضایع نخاعی استان مازندران اذعان دارد: ما در رابطه با اجرای قانون جامع حمایت از حقوق ‏معلولان در سال ۱۳۹۶ مصوب و در سال ۱۳۹۷ با ۱۰ سرفصل به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد، مشکل ‏داریم. وی با تشریح مشکلات اجرای قانون جامع حمایت از معلولان اظهار دارد: بسیاری از دستگاه‌ها ‏اجرایی این قانون را اجرایی نمی‌کنند، بعنوان مثال در بحث مناسب‌سازی ادارات، یک معلول با ویلچر به ‏راحتی نمی‌تواند به‌راحتی داحل یک اداره تردد کند و در این رابطه همه برای رفع این مشکلات توپ را در ‏زمین بهزیستی می‌اندازند در حالی که نقش بهزیستی اینجا تنها نظارت است و نه اجرا!‏

محسنی با تاکید بر اینکه شهری مدرن و  خوب است که همه افراد بتوانند از آن شهر به‌طور مساوی بهره ‏ببرند، اظهار کرد: باید حمل و نقل عمومی طوری باشد که معلولان بتوانند استفاده کنند ولی عملا اینطور ‏نیست. در این میان وظیفه دولت جدید این است که قانون جامع حمایت از معلولان را با اختصاص بودجه ‏فعال کند، در تدوین بودجه سالانه حتما باید بودجه اجرای قانون را ببینند و لحاظ کند، اجرای این قانون ‏بی‌مایه فطیر است.‏‎ ‎

نگاهی به عملکرد انجمن نخاعی مازندران

محسنی با اشاره به اینکه این انجمن اطلاعات معلولان را از سازمان بهزیستی دریافت می کند، تصریح ‏می کند: هم اکنون این انجمن در پنج الی شش شهرستان شعبه و نماینده دارد، و شهرستان بابل به‌طور ‏مستقل مشغول فعالیت است و قصدمان گسترده کردن فعالیت انجمن از غرب تا شرق استان بوده که ‏تمهیدات لازم در این زمینه در حال اجرا است.‏

رئیس انجمن ضایع نخاعی استان مازندران ادامه می دهد: انجمن ضایع نخاعی استان مازندران با ‏شناسایی نیازهای اولیه و کمک قدم برمی‌دارد و در این راستا رفع رایگان نیازهای پزشکی از طریق ‏ارتباطات با دانشگاه علوم پزشکی و هماهنگی با سایر بخش‌ها از جمله حمایت‌های این انجمن از معلولان ‏می باشد.‏

این مسئول با اشاره به اقدامات این انجمن در مازندران اعلام کرد: تاسیس مرکز رازی خدمات مراقبتی و ‏ویزیت رایگان در منزل توسط ۱۷ نیروی متخصص در مرکز استان در فاز اول که خدمات را به‌صورت ‏home ‎care‏ یا همان مراقبتی انجام می‌دهند و همچنین احداث مرکز آموزشی و توانبخشی معلولین ضایع نخاعی ‏با کمک ۹۰ هزار یورویی از کشور ژاپن با واردات دستگاه‌های مدرن و دریافت زمین از شهرداری ساری که ‏در سال ۱۳۹۵ افتتاح شد و خدمات تقریبا رایگان به معلولان بی‌بضاعت ارائه می کنند از جمله اقدامات دیگر ‏انجمن محسوب می‌شود. ‏

وی در ادامه این اقدامات می افزاید: از اقدامات دیگر انجمن حمایت از معلولان ضایع نخاعی که در دوران ‏کرونایی مثمر ثمر واقع شد می‌توان به ایجاد کارگاه خیاطی لباس‌های بیمارستانی مختلف با حضور یک ‏سری بانوان با پرداخت حقوق طبق قانون اشاره کرد که علاوه بر توزیع ماسک بین معلولان موجب کسب ‏درآمد برای انجمن ایجاد شد.‏

محسنی با اشاره به اینکه انجمن ضایع نخاعی استان گردش مالی را به بانک رسالت انتقال داد، می گوید: ‏این کار با هدف پرداخت وام به معلولان ضایع نخاعی صورت گرفت، از همین طریق در سال گذشته معلولان ‏استان حدود ۵۰۰ میلیون تومان وام با سود دو درصد دریافت کردند، علاوه بر این در سال ۱۳۹۹، حدود ۴۰۰ ‏میلیون تومان کمک بلاعوض به معلولان ارائه شد. ‏