مشاهیر مازندران | سلمان هراتی ، شاعر تنکابنی که به مشکلات مردم می‌پرداخت

به گزارش حرف آنلاین، سلمان هراتی شاعر تنکابنی  در  1 فروردین 1338 در مزر دشت شهرستان تنکابن به دنیا آمد. تحصیلات دوره ابتدایی تا پایان دوران متوسطه را در زادگاه خود سپری کرد. هراتی در ۱۳۶۱ ازدواج کرد و سال 1362 در دانشسرای راهنمایی تحصیلی پذیرفته و پس از دو سال توانست در رشته هنر، مدرک فوق دیپلم را دریافت کند. وی پس از پایان تحصیلات در یکی از مدارس روستاهای اطراف لنگرود به تدریس پرداخت.

دوستان شاعر سلمان هراتی

در شعرهایش از سهراب سپهری و فروغ فرخزاد تاثیر گرفت. حتی یکی از شعرهایش را به سهراب سپهری تقدیم کرد.

وی از دوستان صمیمی “سیدحسن حسینی و قیصر امین‌پور” بود، پس از مرگ سلمان هراتی سیدحسن حسینی یکی از بهترین آثار ادبی خود که شامل کتاب “بیدل، سپهری و سبک هندی” بود را تقدیم وی کرد و قیصر امین‌پور هم کلیات وی را انتشار داد.

سبک شعرهای سلمان هراتی

سلمان هراتی در شعرهایش بیشتر به مسائل سیاسی و اجتماعی و مشکلات مردم می‌پرداخت و همین عامل موجب شده تا از وی به عنوان شاعر معترض اجتماعی نام برده شود.

هراتی به عنوان شاعر با حرکتی معقول و متناسب در سرودن شعر، نوشته‌هایش را به جامعه ادبی آن دوران معرفی کرد.

وی با رفتن به دامن طبیعت و جنگل‌های شمال و کنار ساحل دریای مازندران موجب شد تا تصویرهای جدایی‌ناپذیری اشعارش را ببینیم.

سلمان هراتی از سال 1355 در 17سالگی شروع به شعر گفتن کرد و  در طول ۲۷ سال زندگی در طی حدود 10 سال شعر نوشت.

هراتی در نهم آبان ماه ۱۳۶۵ هنگام رفتن به لنگرود برای تدریس در یک سانحه رانندگی، دیده از جهان فروبست و به منظور گرامیداشت این شاعر، در غرب تهران میدانی به نام وی نامیده شد.

آرامگاه این شاعر معاصر در اطراف شهر تنکابن قرار دارد و بیت زیر بر سنگ مزارش حک شده است:

آه از پاییز سرد ، ای کاش من / از تو باغی در بهاران داشتم

آثار سلمان هراتی متخلص به «آذرباد»

آثاری که از سلمان هراتی منتشر شده از جمله آن “از این ستاره تا آن ستاره” در حوزه شعر نوجوان در 21 اسفند 1387 چاپ شد، ‌”دری به خانه‌ خورشید” در سال ۱۳۶۷، “‌از آسمان سبز” در سال ۱۳۶۴ و ‌”گزیده‌ی ادبیات معاصر (2)” چاپ در سال 1379، «امتحان نهايي»، «سروده كوچك»، «صبح»، «حجله سرخ»، «جای احمد»، «قصه بازگشت پدر»، «از كوچه ما» و… به جا مانده است.

هراتی از شاعران مطرح دوران انقلاب که زبان و اندیشه و دیدگاه جدیدی در اشعارش به نمایش درآمد. شعرهای سلمان با تصاویر بدیع از طبیعت و حالات درونی انسان ارتباط با خدا، ویژگی خاص و لحن مختص به خود بیان شده است.

زبان شعری هراتی صمیمی و ساده بود و تمام صداقت و صمیمیت خود را در قالب شعرهایش بیان می‌کرد. شعرهایش علاوه بر ارتباط نزدیک با طبیعت و راز و نیاز با خدا دارای مضمونی اجتماعی و پر شور فرهنگی بود.

شعرهای سلمان هراتی از نظر لحن و بیان تصاویر طبیعت و زندگی و سادگی در گفتار، شباهت‌هایی فراوانی با شعرهای سهراب سپهری دارد، سلمان هراتی در قالب‌های گوناگون شعر سرود اما بیشترین سروده‌هایش در قالب شعر “منثور – شعر سپید” سروده شده است.

با بررسی اشعار سلمان تاثیرهایی از شاعران مطرح معاصر دیده می‌شود که البته تقلیدی از شاعران دیگر نیست و در خلال زبان شعرهایش اصالت و خلاقیت شاعر در آفرینش تصاویر و اندیشه و نوگرایی ذهن و زبان به نمایش گذاشته شده است.

سلمان هراتی از تأثیرگذارترین شاعران در حوزه زبان آن دوره محسوب می‌شود. خواننده‌ در ارتباط برقرار کردن با شعر سلمان با مشکلی مواجه نمی‌شود.

در شعرهای هراتی، کلمات طوری در کنار هم قرار گرفته‌اند که هیچ کدام برای بقیه غریب نیست. هراتی در شعر‌های نو خود ثابت کرده که توانایی استفاده از  لغات عامیانه‌ را دارد.

شعرهای سلمان هراتی، از عشق، ایمان و خلوص سرشار است که نشان از ارزش‌های بی‌بدیل و هویت انسانی وی است.

جنگ در شعرهای هراتی

جنگ عنصری ضدبشری و ویران کننده در شعرهایش  نیست، بلکه جنگ را زیبا و واجب می‌داند و رنگ دفاع مقدس به خود می‌گیرد به طوری که در این شعر به بیان آن پرداخت.

وقتی که از هوای گرفته بودن/ که سمت جبهه می آیی

تمام تو در معیت آفتاب است/ زیر کسای متبرک توحید

نگاه معنوی آذربادی به شعر

سلمان هراتی با پیوند به مسائل اجتماعی با دنیای انتزاعی، نقطه عطفی را در شعرهایش که متعهد به بعد از انقلاب بود ایجاد کرد.

نگاه معنوی به موضوعات اجتماعی، در شعرهای سلمان هراتی به اوج خود رسید. این نوع نگاه معنوی در شعر، نشان از امید و بشارت است.

سلمان هراتی در شعرهایش به مردم آینده‌ای درخشان را پیام می‎دهد. این نوید و امید از سرچشمه باوری است که سلمان به انقلاب اسلامی داشت که در سروده‌هایش می‌سراید:

دیروز اگر سوخت ای دوست غم برگ و بار من و تو‌‌/ امروز می آید از باغ بوی بهار من و تو

دیروز در غربت باغ من بودم و یک چمن داغ/ امروز خورشید در دشت آیینه دار من و تو

شعرهای اعتراضی و هشدار گونه سلمان هراتی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هنگامی که ناکامی‌ها و نامرادی‎ها معلول عواملی همچون از یاد رفتن برخی از ارزش‌ها خود را نشان داد، شعرهای اعتراض سلمان هراتی نیز نوشته شد و زورگویان و زراندوزان را مورد خطاب قرار داد که بدون توجه به مفاهیم و ارزش‌های انقلاب، در پی منافع خود هستند.

چرا سهم عبداللّه

جریب جریب زحمت است و حسرت

و سهم ناصرخان

هکتار محصول است و استراحت؟

ما در مقابل آمریکا ایستاده‌ایم

اما چرا هنوز کیومرث خان خرش می رود

عبدالله با داس

هر شب چند خوک سر مزرعه می کشد

اما وقتی ارباب می آید، مجبور است تعظیم کند

چرا عبدالله مجبور است به این خوک تعظیم کند؟