دشنه قاچاق بر پیکر جنگل

جنگل های مازندران یک مهمان دائمی و یک میزبانی همیشگی دارد و آن قاچاق چوب است. مهمانی که ‏به بهای نابودی آرام آرام بکرترین و ناب ترین اکوسیستم های جهان موجود در مازندران تمام می شود.‏

استان مازندران حدود۲ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار مساحت دارد که از این مقدار حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار ‏هکتار آن عرصه های طبیعی اعم از جنگل و مرتع است.‏

برای حفاظت و مدیریت عرصه های طبیعی مازندران دو اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری در ساری و ‏نوشهر فعالیت دارند که منطقه ساری حدود ۷۱ درصد و نوشهر حدود ۲۹ درصد این عرصه ها را مدیریت ‏می کند.‏

استان مازندران در مجموع حدود ۵۴ درصد از عرصه های جنگلی شمال کشور را در اختیار دارد و همچنین ‏نیمی از جنگل های هیرکانی ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو در جغرافیای مازندران است.‏

همشهری در گزارشی نوشته است در میان 3استان شمالی کشور که بیشترین میزان و حجم کشفیات را ‏به‌خود اختصاص داده‌اند، استان مازندران با 30درصد، بیشترین سهم قاچاق درختان جنگلی را به‌خود ‏اختصاص داده البته این میزان در حوزه ساری بسیار بیشتر از حوزه نوشهر است.‏

افزایش قیمت واردات چوب و آغاز طرح تنفس در جنگل‌های شمال که از اواخر سال 96آغاز شد، میزان ‏فشار بر جنگل‌های زاگرسی و حتی جنگل‌های هیرکانی را افزایش داده است.‏

بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود آغاز طرح تنفس جنگل‌های شمال از سال گذشته و حفاظت و مراقبتی ‏که باید افزایش یابد، این جنگل‌ها بیشترین میزان حجم چوب‌های قاچاق را به‌خود اختصاص داده‌اند. ‏

‏ قاچاق چوب با اوضاع و شرایط اقتصادی ارتباط مستقیمی دارد، ‌هر قدر شرایط اقتصادی سخت‌تر شود ‏میزان قاچاق چوب هم افزایش خواهد یافت. بعضی از جنگل‌نشینان عمدتا معیشت خود را از این راه ‏می‌گذرانند. ‏

افزایش قیمت چوب در سال های اخیر، روند قاچاق این محصول باارزش را افزایش چشمگیری داده است به ‏طوری که وجود کارگاه های متعدد چوب بری به ویژه در شهرستان آمل و شهرستان های همجوار و رونق ‏این واحدها نشان می دهد که روند تخریب جنگل ها و تهیه چوب از ناب ترین جنگل های جهان همچنان ‏ادامه دارد.‏

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران ( منطقه ساری) در سال 97 گفته بود که آمار ‏کشف چوب قاچاق از جنگل های این خطه شمال کشور در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 2 ‏برابر رشد کرد.‏

یگان حفاظت منابع طبیعی مازندران منطقه ساری توضیح داده که تا پیش از اجرای طرح تنفس در جنگل ‏های شمال بیشترین قاچاق از طریق خودروهای باری بود ولی با اجرای این طرح و تنگ تر شدن حلقه ‏حفاظتی جنگل، قاچاق چوب به وسیله خودروهای شخصی و سواری و حتی خودروهای حامل لبنیات انجام ‏می شود. به گفته وی ریز شدن شیوه قاچاق چوب در مازندران، شناسایی قاچاقچیان را دشوارتر از ‏گذشته کرد

قاچاقچیان جلوتر از متولیان

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران منطقه ساری در سال گذشته به ایرنا گفته که قاچاق ‏چوب به موضوعی حاد برای منابع طبیعی مازندران و همچنین به مشکل اساسی برای حفاظت از جنگل ‏های استان تبدیل شده است.‏

سید محسن موسوی تاکامی به علت استفاده از خودرو شخصی برای قاچاق چوب  اشاره کرد و افزود: ‏متاسفانه قاچاقچیان چوب به دلیل قابل رویت و شک برانگیزبودن خودروهایی همچون وانت در حال حاضر ‏بیشتر رو به جابجایی چوب با خودرو شخصی کرده اند.‏

وی با اشاره به اینکه مسئله قاچاق چوب با خوردو شخصی در ۲ سال اخیر با افزایش چشمگیر قیمت چوب ‏مشاهده می شود، اظهار داشت: البته مقدار جابجایی با خودرو شخصی کم است اما با توجه به قیمت ‏بالای چوب های جنگلی قاچاق قیمت هر مترمربع برخی از درختان به پنج تا ۶ میلیون تومان میرسد که ‏کاملا این مسئله را برای قاچاقچیان سودآور می کند.‏

مدیرکل منابع طبیعی منطقه ساری با بیان اینکه در حال حاضر قیمت چوب حدود ۱۰ برابر قیمت در سا ‏لهای ۹۵ و ۹۶ است، افزود: این افزایش قیمت تمایل سودجویان به قاچاق چوب را بیشتر و راه های قاچاق ‏را متنوع تر می کند که با امکانات و منابع موجود سخت می توان جلوی آن را گرفت.‏

وی همچنین توسعه شبکه مخابرات را از دیگر امکانات اضافه شده به تجهیزات قاچاقچیان عنوان کرد و گفت ‏که امروزه به راحتی در تمامی جنگل ها استفاده از تلفن همراه تسهیل شده و فرار را برای قاچاقچیان ‏راحت تر کرده است.‏

‏ مجازات کم قاچاقچیان چوب

هر روز خبرهایی از کشف قاچاق چوب در استان مازندران به گوش می رسد. قاچاقچیان خردی که امروز ‏تبدیل به یکی از مهم ترین معضلات جنگل های بر و ناب مازندران شده اند و شاید یکی از دلایل رونق این ‏تخلف، اندک بودن مجازات قاچاقیان خرد است.‏

فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، اسفند99 به خبرنگار الینا گفت: تشدید برخورد با قاچاقچیان حمل ‏چوب باعث شده تا از حمل با کامیون، نیسان و تراکتور دست بردارند و به روش‌های جدید همچون استفاده ‏از خودروهای سواری همراه خانواده، خودروهای یخچال حمل گوشت و حتی استفاده از آمبولانس‌های ‏حمل جسد روی بیاورند.‏

‏«سرهنگ علی عباس‌نژاد» با اشاره به ترفند جدید قاچاقچیان چوپ، بیان کرد: در سال جاری قیمت چوب ‏افزایش حدود ۱۰ برابری پیدا کرد، یعنی اگر قبلا یک مترمکعب چوب ۷۰۰ الی ۸۰۰ هزار تومان بود، اما الان ۶ ‏تا ۷ میلیون تومان شده است، بنابراین طبیعتا یکسری افراد متخلف و سودجو وسوسه می‌شوند تا این کار ‏را انجام دهند.‏

وی با اشاره به اینکه بنابراین قاچاق چوب نسبت به قبل افزایش قابل توجهی پیدا کرده و در همین راستا ما ‏هم اقدامات حفاظتی‌مان را توسعه دادیم و برخوردها را شدیدتر کردیم، گفته اما همین موضوع تشدید ‏برخورد با قاچاقچیان حمل چوب باعث شد تا از حمل با کامیون، نیسان و تراکتور دست بردارند و به ‏روش‌های جدید روی بیاورند.‏

وی با تاکید بر اینکه اکنون با روش‌های دیگر مثل استفاده از خودروهای سواری همراه خانواده، خودروهای ‏یخچال حمل گوشت، اتوبوس و مینی‌بوس، حتی سه مورد هم در استان‌های فارس، مازندران، کهگیلویه و ‏بویراحمد داشتیم که با آمبولانس‌های حمل جنازه این کار را انجام می‌دادند که توسط همکاران ما متوقف ‏شدند، گفته: بیشتر این تخلف‌ها که در سطح استان هستند بارها با آنها برخورد شده، اما مجازاتی که ‏برای آنها در نظر گرفته می‌شود با جرمی که انجام می‌دهند متناسب نیست و باعث ایجاد تکرار جرم ‏می‌شود.‏‎ ‎او ادامه داد: این تغییر روش قاچاقچی‌ها نشان از حساسیت و برخورد بیش از قبل ما است که به این وضع ‏روی آوردند و برخوردهای ما همچنان ادامه دارد. در ۱۰ ماهه اول امسال ۵ هزار و ۲۰۰ فقره تشکیل پرونده ‏قضایی داشتیم و سه هزار و ۲۰۰ دستگاه خودروی حمل چوب قاچاق متوقف کردیم که این‌ها آمارهای ‏بالایی است که نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد افزایش دارد.‏

فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری گفت: همچنین ۲۱۰ تن کشف زغال قاچاق ‏داشتیم که نشان دهنده‌ی شدت برخوردهاست.‏

وی افزود: حوزه‌هایی که برای سال جدید تعیین می‌کنیم، از آنها عکس‌های هوایی با دستگاه‌های پیشرفته ‏می‌گیریم که حتی اگر دو یا سه ماه قبل را بخواهیم کنترل کنیم عکس‌های آن موجود باشد، که همه‌ی ‏اینها نشان از برنامه ریزی برای برخورد سخت‌تر با قاچاقچیان است.‏