خوتکاها آمدند!

 

 

 

گروه اجتماعی – زهرا اشکیود: پناهگاه حیات وحش فریدونکنار که جز تالاب‌های ثبت شده بین المللی در سایت کنوانسیون رامسر در واقع اراضی وسیع کشت برنج با مالکیت خصوصی در منطقه فریدونکنار و سرخ رود می شود که در فصل پاییز و زمستان به دلیل آبگیری به تالاب کم عمق و مصنوعی تبدیل می‌شوند که زیستگاه مناسبی را برای تغذیه و استراحت پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی فراهم می کند.

وسعت این پناهگاه پنج هزار و ۴۲۷ هکتار که شامل پنج دامگاه فریدونکنار، ازباران، سرخ رود شرقی، سرخ رود غربی و دامگاه جدید سرخ رود و اراضی مابین این دامگاه‌ها و یک پناهگاه حیات وحش ۴۰ هکتاری که در اختیار محیط زیست است ، را شامل می‌شود.

سلمان نیکپور مسئول انجمن قوهای مهاجر سرخ رود، در گفت و گو با حرف با بیان اینکه وسعت هر یک از این دام گاه‌های متفاوت و گاهی تا 50 الی 80 هکتار و بیشتر است که هنگام بارش باران به شکل تالاب کم عمق با آب شیرین که مکان مناسبی برای زیست پرندگانی که به مازندران و بیشتر از سمت غرب این استان وارد کشور می‌شوند را فراهم می‌کند، گفت: در این منطقه بیشتر پرندگان آبزی مانند اردک سانان، غاز سانان، قوها و کنارآبزی مانند خروس کولی و آب چلیکا و غیره را در خود جای می‌دهد.

نیکپور افزود: نخستین پرندگانی که برای مهاجرت معمولا با اولین بارندگی در اواسط شهریور به این منطقه می‌آیند خوتکاها هستند و سپس پرندگان دیگری مثل انواع مرغابی ( اردک سرسبز و  فیلوش‌ها) به آنها افزوده می‌شوند.

وی تصریح کرد: در فریدونکنار و سرخ رود سه روش برای صید و شکار وجود دارد که شامل دامگاه و شب دام و شکار با اسلحه است که شکار با اسلحه به خاطر پناهگاه حیات وحش بودن منطقه در اینجا ممنوع است.

مسئول انجمن قوهای مهاجر سرخ رود، یادآور شد: دامگاه خود به سه روش دوماچال، کِرس و گِذِر انجام می‌شود که دوماچال صید قانونی و با مجوز محیط زیست است یعنی خود سازمان محیط زیست مجوز می‌دهد که به این روش صید کنند اما صید کِرس و گِذِر و شب دام قانونی نیست.

وی خاطرنشان کرد: از آنجایی که پرندگان مهاجر روزها در دامگاه‌ها به استراحت می‌پردازند و شب برای تغذیه به شالیزار برمی‌گردند، دام‌هایی در آنجا گسترده می‌شود که شب دام نام دارد. نیکپور افزود: شب دام ها در زمین‌های شالیزاری بین دامگاه‏‌هایی قرار داده می‌شود که این صید نیز قانونی نیست. هر چند این روش صید (شب  دام) نزدیک به 100 سال در منطقه فریدونکنار  و سرخ رود قدمت دارد که در گذشته برای پهن کردن آن با سختگیری از طرف محیط زیست همراه بود اما در حال حاضر به دلیل نظارت کم و نادرست و عدم توجه و پیدا کردن ابعاد گسترده در تمام مناطق دور و اطراف این پناهگاه به معضل اساسی تبدیل شد.

نیکپور گفت: با توجه به پیشرفت تکنولوژی و به جای آنکه این تکنولوژی صرف خدمات موثرتر باشد اما در خدمت نابودی طبیعت درآمده و با بروز شدن، صید نیز افزایش یافت به عنوان مثال دام‌ها در گذشته از نخ و دکل چوبی بود اما در حال حاضر سیمی و فلز شده و پهن کردن آن آسانتر ویا در شب دام از اردک استفاده می‌شد که در حال حاضر از دستگاه پخش کننده صدا برای شکار بکار می‌رود و در نتیجه میزان صید بیشتر شد و ابعاد تخریب این معضل را افزود که تمامی این موارد غیرقانونی است.

وی افزود: گذر که مخفف شده گذرگاهی که از میان دو درخت هنگام عبور از دامگاه به سمت دشت است با بلند کردن دام‌ها پرندگان بیشتری در آن شکار می‌شوند و کرس که مانند قفس عمل می‌کند در دامگاه‌ها انجام می‌شود و آنها نیز غیر قانونی هستند به همراه شب دام‌ها ضربات سختی و غیر قابل جبرانی به پرندگان به دلیل مشخص نبودن نوع پرنده و میزان و تعداد پرندگان صید شده در این روش‌ها وارد آورده است.

مسئول انجمن قوهای مهاجر سرخ رود، یادآور شد: در دنیا صید و شکار وجود دارد و به صورت قانونمند و هدفمند و با سازوکار و اینجا هم می‌تواند وجود داشته باشد با همان شرایط که متاسفانه فعلا وجود ندارد و میزان شکار بالا و غیر قابل کنترل است و این کار موجب شده پرنده قدرت احیا خود را از دست بدهد باید هر چه زودتر به فکر و عمل در این حوزه باشیم.

وی افزود: خوشبختانه اداره کل محیط زیست مازندران با تعامل با دامگاه داران منطقه فریدونکنار و سرخ رود طرح پنج ساله‌ای را برای مدیریت صید و شکار در دامگاه‌ها آغاز کرده که سه سال از آن طی شده و به نتایج خوب و قابل ملاحظه‌ای دست پیدا کرده و روند مناسبی در پیش دارد باید به سایر ابعاد این حوزه هم توجه کرد چراکه آنها نیز بسیار موثر بوده و  همچنین متاسفانه فعلا توجهی به فرهنگسازی و آموزش که می‌تواند گام‌های موثر و پایداری در پیشبرد اهداف برای همگان داشته باشد، انجام نمی‌شود و یا بسیار کمرنگ است هر چه سریعتر باید در این حوزه هم توجه و عمل ویژه‌ای به کار برد.