تلار قلب تپنده سوادکوه را دریابید!

حرف آنلاين: سارا ربيعي / سالیان دراز است که رودخانه  تلار با مردمان سوادکوه آشناست،مردمان اینجا با “تلار”عهدی مشترک بسته اند تا به قانون احترام گذارندو آبادانی را برای این خطه رقم بزنند.تلار سالهاست که برسرعهد خود مانده، بی هیچ  چشم داشتی همواره جریان دارد تا رونقی به کشاورزی،دامداری،صیادی وصنایع غذایی سوادکوه و شهرستان های اطراف بدهد.اما مردمان منطقه سوادکوه گویا قلب تپنده این دیار را به فراموشی سپرده اند و عهد خود را نقض کرده،در حال تیشه زدن به ریشه های منبع  آبادانی و حیات این شهرستان هستند.

 از سرچشمه این رود ( کوه های چرات،دراسله،گدوک،خطیر کوه وجنگل های کسلیان )آبی  زلال و گوارا جریان دارد اما با عبور آب از منطقه خطیر کوه به دلیل وجود معادن شن وماسه در حریم رودخانه و عبور آب ازاین معادن که یکی از فرآیندهای اساسی برای تولید شن وماسه است و همچنین نقض مسائل زیست محیطی یا همان ورود پساب ها به آب رودخانه ما شاهد تغییر رنگ آب و گل آلودگی آن هستیم.البته مدت كوتاهي است که با تلاش مسئولان محیط زیست شهرستان آبی زلال اما بی رمق در این رود جریان دارد ولی این امر مانند داروی مسکنی می ماند و نفوذ منفعت طلبی ها و نقض قوانین امکان بازگشت آلودگی و مرگ رودخانه  را به ما هشدار می دهد.

*بررسی علل آلودگی قلب تپنده سوادکوه

وجودسنگ شکن های بیشماردرمنطقه خطیرکوه،سیل های فصلی و ورود فاضلاب های خانگی وصنعتی  سه دلیل عمده در آلودگی رودخانه محسوب مي شود. رئیس اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان سوادکوه در گفت و گو با حرف، آلودگی فیزیکی  رودخانه را ناشی ازمعادن سنگ شکن بالادست رودخانه و ورود مستقیم پساب های این معادن به بستر رودخانه می داند و می گوید: معادنی که در بستر رودخانه احداث شده است،به دلیل عدم نظارت دقیق ، اصول حفاظت از محیط رودخانه  در آن رعایت نمی شود. به گفته رئیس محیط زیست شهرستان،آلودگی فیزیکی  که همان ورود پساب و رسوبات به بستر رودخانه است باعث کاهش اکسیژن محلول در آب  و مرگ ومیر آبزیان می شود.ابراهیم فلاحی  در ادامه ،گل آلودگی آب را مانع ورود نور خورشید به بستر رودخانه و از بین رفتن گیاهان آبزی بستر رود می داند. وي ادامه مي دهد:  مهمترین اثرات ورود فاضلاب های صنعتی وخانگی  به آب رودخانه  نابودی مزارع کشاورزی و افت محصول است که اگر این آب وارد چرخه مصرف آب آشامیدنی قرارگیرداثرات سو و جبران ناپذیری  در پی دارد و برای سالم سازی مجدد آن باید هزینه های گزافی را متحمل شد. فلاحی در ادامه تصریح می کند:طبق ماده 11 حفاظت و بهسازی محیط زیست به خاطیان هشدارهای لازم داده شده،تا حدودی هم بحث پساب ها حل شد اما معضل بزرگ ریختن پساب ها در نیمه شب به داخل بستر رودخانه است.وی  می افزاید:بر همین مبنا، ماموران خود را به صورت شبانه روزی بسیج کردیم تا از آب رودخانه حفاظت کنند.رئیس محیط زیست  به خاطیان هشدار می دهد كه اگر این کارخانه ها به رفتارهاي غير قانوني ادامه دهند طبق ماده 11کارخانه پلمپ و خاطیان به مراجع قضایی معرفی می شوند.اکنون با توجه به برخوردهای جدی وهشدارهای صورت گرفته شیفت های کاری این معادن تقلیل یافته وقرار است دستگاه های تسویه بیشتری به این معادن و کارخانه ها اضافه شود.

* عدم اجراي قانون از سوي ادارات

رئیس دادگستری شهرستان نیز در گفت و گو با حرف، بیان  داشت:طبق قانون،سنگ شکن ها باید300متر از بستر رودخانه فاصله داشته باشند که در منطقه خطیرکوه این امر رعایت نشده است،همچنین در صدور مجوز این سنگ شکن ها توسط اداره صنعت ومعدن دقت لازم برای اجرا و رعایت قانون صورت نمی گیرد. وی یکی از عللی را که باعث بروزآلودگی دررودخانه تلار شده است را عدم رعایت قانون توسط ادارات می داند.احمدمحمدی با تصریح این نکته که نظارت سازمان صنعت ومعدن درصدور مجوزمی تواند مانع از ایجاد بحران شود می گوید:منطقه خطیرکوه ظرفیت احداث معدن دیگری را ندارد و به مرزانفجار رسیده است،این نهاد باید ازاعطای مجوز خودداری کند. وی عنوان می کند:اقدامات محیط زیست برای سالم سازی آب به مسکنی می ماند که موقتا درد را کاهش می دهد و امکان آلود شدن مجدد آب رودخانه تلاروجود دارد.

وهابی خنکداری فرماندار شهرستان سوادکوه  نيز در گفت و گو با حرف، از تشکیل جلسات و ایجاد کارگروهایی با حضور نمایندگان و روسای ادارات دخیل در امر حفاظت وپاکسازی از آب چون صنعت ومعدن، امور آب و محیط زیست وانجام بازدیدهای مشترک از معادن شن وماسه سخن گفت.وی یادآور شد:بازدیدهای مشترک انجام شده است اما این بازدیدها نتوانسته گره ای از مشکلات بگشاید و در نتیجه راهكار برخورد قضایی با متخلفان است

* راههاي ادامه حيات دوباره  تلار

مهمترین گام در جهت رفع گل آلودگی استفاده کارخانه ها از سیستم حوضچه های ترسیب و افزایش این حوضچه هاست.به عقیده فلاحی استفاده از سیستم گردش آب،کاهش حجم کاری کارخانه ها ودو شیفته شدن آن به همراه رعایت اصول زیست محیطی از راهکارهای مهم رفع آلودگی فیریکی آب است.درخصوص بحث زباله های صنعتی و خانگی نیز ابتدا به ساکن باید فرهنگ سازی توسط ارگان های ذیربط انجام شود و به مردم ومسئولین هشدارهای جدی در خصوص فجایای آلودگی آب ها داد.

عدم صدور مجوزتوسط سازمان صنعت ومعدن،همراهی مسئولین ومردم وتعامل سازنده آنها در این امر،نظارت و اجرای دقیق شهرداری در پاکسازی زباله های بستررودخانه می تواند بحران آلودگی را در نطفه خفه کند.احداث تصفیه خانه های فاضلاب های شهری یکی از کلیدهای رفع آلودگی آب رودخانه تلار است.

گفتنی است اگر اداره امور آب ها در خود شهرستان دایرشود بهتر می تواند بر روند آب و حفاظت از آن نظارت داشته باشد.برای رفع خسارات و آلودگی سیلاب های فصلی نیزمی توان دیواره هایی را در دوطرف رودخانه احداث کرد تا رودخانه در زمان سیل بستر خود را تخریب نکند و با سیال بودن آب،آلودگی نیز کم کم از مسیر رودخانه خارج شود.تقویت کادر محیط زیست و افزایش پشتوانه قانونی وقضایی در برخورد و پلمپ واحدهای متخلف نيز می تواند نقش بسزایی در حفظ این رودخانه ارزشمند داشته باشد.

اگرچه این امر یک فعالیت اقتصادی است و قصدنابودسازی فعالیت های اقتصادی را نداریم اما 7-6هزارنفری که درمسیر رودخانه به کار کشاورزی مشغولند نیز در حال کمک به اقتصاد شهرستان هستند و درآمدشان وابسته به زمین های کشاورزی است ، اگر آب آلوده باشد کشاورزی نیز از بین می رود.