روستای آش‌ محله تنکابن استراحتگاه حاکمان تاریخ

آش‌ محله تنکابن در دهستان سه‌هزار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۰ نفر بوده‌است.  بخش کوهستان از سه دهستان میاندامان، دهستان دوهزار و دهستان سه‌هزار تشکیل شده ‌است.

در گویش گیلکی «هراز» به معنی رود است و جنگل سه هزار سه رود اصلی به نام‌های «شلف رود»، «گرمارود» و «مرانرود» دارد که در گذشته از آن‌ها با نام سه هراز یاد می‌شد. این رودها از کوهستان‌های مرتفع سرچشمه می‌گیرند و در مسیر خود حاصلخیزترین جلگه‌های مازندران را به وجود می‌آورند و در نهایت به دریای خزر می‌ریزند. جریان گسترده رودها در این منطقه سبب نام‌گذاری دو هراز و سه هراز در این منطقه بوده و به مرور زمان واژه هراز به هزار تغییر کرده است.

دره سه هزار زیبایی‌های طبیعی

دره سه هزار زیبایی‌های طبیعی بسیاری دارد: جنگل‌های انبوه هیرکانی (کهن‌ترین جنگل‌های کره خاکی)، رودی خروشان، مرتع‌های سرسبز، کوه‌هایی با دسترسی‌های آسان تا سخت از فرازای 2500 تا 4850 متر، برف‌چال‌ها و یخچال‌های بزرگ (بزرگ‌ترین یخچال طبیعی ایران یخچال هفت خوان است که به آن “قره‌چال” نیز می‌گویند)، آب‌های گرم و سرد معدنی و جاذبه‌های طبیعی دیگری که هر یک می‌تواند به تنهایی جاذبه‌ای اکوتوریستی (بوم گردی) باشد.

جدا از زیبایی‌های طبیعی، دره سه هزار از فرهنگی غنی و پیشینه تاریخی قابل توجهی برخوردار است که  کمتر به آن بها داده شده است.

جایگاه روستای آش‌ محله تنکابن در گذشته‌های دور

در گذشته‌ای نه چندان دور و حتی تا دهه 40 و اوایل 50 خورشیدی این دره گذرگاه مهمی برای چند آبادی بزرگ بود. دهستان سه هزار روستاهای زیادی دارد که از جمله معروف‌ترین آنها می‌توان از روستاهای “دَرجان”، “شهرستان”، “سِرن”، “مَران”، “آرود”، “خانیان”، “آش محله” و “جوربالان” نام برد.

روستای “خانیان” به دلیل این که منزل‌گاه ییلاق یکی از خان‌های منطقه بوده و آش‌ محله نیز استراحتگاه همین شخص و خاندانش بوده نامی آشنا برای مردم تنکابن است.

جاذبه‌های دره سه‌هزار

آبگرم سه هزار از دیگر جاذبه‌های طبیعی در جنگل سه هزار است که در حوضچه‌ای به مساحت پنج متر مربع قرار دارد. این آبگرم در دامنه‌های آهکی کوهستان‌های جنگل سه هزار قرار گرفته است و دالانی به طول چهار تا پنج متر در جهت شمال دارد. عمق چشمه آبگرم سه هزار از یک متر تجاوز نمی‌کند و آب زلال آن در حدود مثبت ۴۰ درجه سانتی‌گراد حرارت دارد. این چشمه آبگرم سرشار از مواد معدنی مانند اسید کربنیک، گوگرد و آهن است. از دیگر چشمه‌های آبگرم در نزدیکی جنگل دو هزار می‌توان به چشمه آب معدنی «فلکده» اشاره کرد.

جاده‎سازی و تغییر آب و هوا

جاده‌سازی و ایجاد جاده آسفالته به روستاها در طی دهه 1370 در دره  سه هزار باعث به هم خوردن نظم روستایی و هارمونی طبیعت و روستاها شده و به عوض شدن جایگاه مردم بومی با غیر بومی تبدیل شده است. زمستان‌های سال 1375 برف سنگین در این روستاها می‌بارید در صورتی که با وجود ساخت جاده در چند سال اخیر و بیشتر شدن جمعیت و همین طور گرمای نسبی هوا، دیگر خبری از آن بارش‌های سنگین برف نیست مدرسه این روستا تعطیل است و در زمستان ساکنان این روستاها کاهش یافته و بیشتر در این روستاها نیز غیربومی‌ها برای گردشگری حضور دارند.