موزه شهری که اداره میراث فرهنگی ندارد!

حرف آنلاین:

سارا ربیعی/ موزه شهرمازندران باتوجه به جاذبه های فراوان و میراث های تاریخی به جامانده از گذشتگان که دو رکن مهم و عنصراساسی صنعت گردشگری محسوب می شود مانند تمام شرق نشینان کمربندسبز برای توسعه فعالیت های این بخش و رسیدن به رشد مطلوب اقتصادی گرفتار بی مهری و بی توجهی مسئولان شده است.شرق مازندران بویژه شهرستان بهشهر، یکی از مهمترین مناطق باستانی این استان است. این شهرستان با در بر گرفتن محوطه‌های باستانی مهمی همچون غار کمربند و هوتو، غار گمیشان، گوهرتپه و قلعه‌های نظامی متعلق به دوران ساسانی و اسلامی، گویای تسلسل استقرارهای فرهنگی بشر در این ناحیه از مازندران است. صنعت گردشگری با ویژگی ‌های خاص خود برای شهری چون بهشهر،صنعتی پویا با آینده‌ای روشن تلقی خواهد‌ شود که می تواند منجربه از بین رفتن رکود اقتصادی شهرشود اما متاسفانه هنوز زیرساخت های لازم برای این صنعت در بهشهرفراهم نشده است بهشهر با چهارفصل ِ بودن موقعیت جغرافیایی بستری بی نظیر جهت توسعه صنعت گردشگری و زیرساختهای آن بوده و وجود جاذبه های گردشگری و تنوع سرزمینی و آثار تاریخی و متنوع قابلیت بالایی به توسعه صنعت گردشگری خواهد داد اما با وجود این قابلیت ها، از نظر تکمیل و عرضه ی محصول گردشگری و جذب تقاضای سرمایه گذاری های داخلی و خارجی سهم این شهر تاریخی با قدمت ۱۷ هزار ساله  بسیار کم است. ظرفیتهایی که میتوانست موجب اشتغال صدها نفرشود حال فقط در رکود و خاموشی ،بسرمی رود و هر روز جراحت بناهای تاریخی این موزه شهربیشتر و بیشترعمق میابد ولی صدای دردها را کسی نمی شنود،یکی از ظرفیتهای بزرگ توسعه گردشگری که اکنون در کنج عزلت با تن زخمی نظاره گر گذشت روزگار و بی توجهی هاست گوهرتپه است.

*شوش مازندران را دریابید…

منطقه شگفت‌انگیز گردشگری گوهرتپه با بقایای تمدنی کهن، رازهایی را در خود پنهان کرده و شهری پنج هزار ساله در درون این تپه‌ها مدفون است.گوهرتپه بهشهر که در واقع یک دانشگاه باستان شناسی و انسان شناسی است، همواره مورد توجه محافل باستان‌شناسی داخلی و بین المللی قرار دارد.ظرفیت‌های تاریخی مانند قلعه ها، آتشکده ها، برج های آرامگاهی، مساجد، تکایای تاریخی، عمارتها و کاخهای حاکمان، آسیابها، تنوع اقوام و گوناگونی سنت ها موجب شکل گیری یک منطقه شگفت انگیز گردشگری شده است. اما متاسفانه تن نحیف این شهررازآلود مدتهاست که زخمی کمبود بودجه ها ست. این منطقه بسیار ارزشمند تاریخ جهان با قدمت بیش از هفت هزار سال، سال ها است در محاطره فنس های کاوشگران و باستان شناسان قرار دارد و تاکنون هیچ بهره برداری صحیحی از آن نشده است . با اینکه سالهای زیادی  است از عملیات کاوش  سایت موزه گوهرتپه مازندران می‌گذرد، نه تنها پیشرفتی را در آن نمی بینیم بلکه در بحث جذب گردشگر در این مکان تاریخی که می تواند گردشگران بیشماری را به خود جلب کند و موجب رونق اقتصادی بهشهر شود بسیارضعیف عمل شده است و اقداماتی اساسی جهت رشد گردشگری در اینجا صورت نگرفته است.

حیدری سرپرست میراث فرهنگی بهشهر گفت:ادامه کاوش ها درسایت موزه گو هرتپه و استفاده از ظرفیت های آن برای جذب گردشگر نیازمند بودجه و حمایت های مسئولان است، لذا بودجه ای که الان برای این مکان در نظرگرفته شده است تنها صرف هزینه های نگه داری ،مرمت و مراقبت از این سایت موزه می شود.

ایزدی معاون میراث فرهنگی مازندران نیز ضمن اشاره به کمبوداعتبارات برای راه اندازی مجددکاوش ها و عدم پویایی این مکان برای جذب گردشگران بیان داشت:امسال در برنامه بودجه ای سازمان میراث فرهنگی،اعتباری برای سامان دهی گوهرتپه درنظرگرفته شده است تا گوهرتپه از این رکود خارج شود.

*غار هوتو؛ غار موزه‌ای که فراموش شد

میراث فرهنگی ، غار هوتو را  که یک محوطه پیش از تاریخ است  به یک مجموعه گردشگری سپرد، در حالی که این منطقه به طور کامل کاوش نشد و به عنوان مثال  بالای غار پر از آثار تاریخی است. این کار میراث فرهنگی ظلم بزرگی در حق غار هوتو بود.

غار كمربند و هوتو به عنوان نمادی از تاریخ كهن جهانی، در ابتدای جاده ورودی غربی شهر بهشهر واقع شده و با توجه به كاوشهای انجام شده در پنجاه سال پیش نیاز به كاوش و كارشناسی بیشتر و دقیق تر دارد. طرح ایجاد نخستین غار موزه كشور در چند سال گذشته، توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام شده بود كه متأسفانه با توجه به ایجاد دفتری به نام پایگاه غارهای باستانی مازندران هیچ‌گونه اقدامی صورت نگرفته و حتی مورد حفاری‌های غیرمجاز نیز واقع شده است.

*عباس آبادجهانی شد اما…

یکی از افتخارات مازندران درحوزه میراث فرهنگی شاید ثبت جهانی عباس آبادبهشهر باشد. عباس آباد بهشهر از جمله مهم ترين و بزرگترين باغ هاي تاريخي کشور است که معمولا نمونه مطالعاتي باغ هاي ايراني است. اين باغ در زمان شاه عباس صفوي در سال 1021 ه.ق ساخته شده و از آن به عنوان تفرج گاه شاهان عباسي استفاده مي شده است. متأسفانه با توجه به ایجاد پایگاه پژوهشی و ضعف كاوش و كارشناسی در عباس آباد، تنها هزینه‌های گزاف و گزارشهای ناقصی ارایه شده و با اعلام هفت فصل كاوش، نتیجه مطلوبی به دست نیامده است.این اثر با وجود اعتباری که از لحاظ تاریخی برای ایران درجهان بدست آورد اما حتی جشنی برای ثبت جهانی آن برگزار نشد و شاید به قول معاون میراث فرهنگی استان حق عباس آباد به آن اعطا نشد.حال اینکه چطور در کوران بی پولی ها و کمبود اعتبارات این بنای بجا مانده از عهد صفوی زیر فشار بلایای طبیعی و بیشتر ازآن تخریب های انسانی قدخم نکند به تدبیر مسئولان برمی گردد که حق عباس آباد را درست بجا اورند تا علاوه بر رشد گردشگری بخصوص گردشگران ارز آور در این میراث جهانی ،این بنا برای سالها پابرجا بماند.

 

*شهری تاریخی که موزه ندارد!

بهشهر به رغم وجود آثار تاریخی بسیار زیاد، از داشتن موزه ای برای نمایش آثار به جای مانده از این بناها محروم است .

در منازل مردم بهشهر ، آثار و لوازم تاریخی وجود دارد که اگر اعتماد مردم بدرستی جلب شود، آن ها حاضر به تسلیم کردن این آثار به موزه هستند ، به شرطی که اراده ای وجود داشته باشد و تصمیم گیرنده ای با درک صحیح شرایط بخواهد گردشگری را به محل اصلی درآمد مردم بهشهر تبدیل کند.

ایزدی در خصوص نبود موزه در شهر تاریخی بهشهر عنوان داشت:سازمان میراث فرهنگی با توجه به برنامه های چهارم و پنجم 9موزه در مازندران راه اندازی کرده اما در مورد بهشهر،با توجه به جایگاه تاریخی آن میراث فرهنگی درنظرداشت تا باغ شاه را بعنوان موزه تغییرکاربری دهد ،حتی طرح های داخلی آن برای تبدیل به موزه طراحی شده بود اما متاسفانه این ساختمان در اختیار ما قرار داده نشد.

وی اظهار داشت:هر زمان که شهرداری این مکان را در اختیار میراث فرهنگی قرار دهد ،ما آمادگی کامل داریم با همکاری شهرداری بهشهر موزه را در این شهرستان تاریخی راه اندازی کنیم.

*مکانهای گردشگری عمومی در دست مالکان دولتی

یکی از مشکلات مهم و حیرت انگیز در بهشهر قرار گرفتن مکانهای تاریخی در اختیار ارگان هایی غیر از میراث فرهنگی و گردشگریست.باغشاه ‘ در اختیار شهرداری است ، ‘ صفی آباد ‘ در مدیریت نیروی هوایی ارتش است ، از ساختمان ‘ چشمه عمارت ‘ به طور مشترک توسط اداره آب و میراث فرهنگی استفاده می شود، درب ‘ میانکاله ‘ به روی گردشگران بسته است و فقط عده ای خاص می توانند از آن بهره مند شود، ‘ باغ تپه ‘ در اختیار سپاه پاسداران است .اگر این بناها ملی و جز میراث فرهنگی همه مردمان این مرز و بوم تلقی می شود چرا ملاکان دولتی فرصت چرخیدن چرخهای گردشگری را در این مناطق نمی دهند ؟درکجای دنیای بزرگ گردشگری و توریسم حصارها و فنس ها مانع وورد گردشگران می شود ؟چرا هیچ قدرت و اراده ای برای بازگرداندن بناهای تاریخی بهشهر از دست ارگان ها و نهادها به مردم وجود ندارد؟

 

*اقامت، بزرگترین مشکل گردشگری بهشهر

حیدری سرپرست میراث فرهنگی و گردشگری شهرموزه ای که حتی اداره میراث فرهنگی ندارد! بزرگترین معضل عدم جذب گردشگران را کمبود اقامتگاهها در بهشهر می داند.وی اذعان داشت: یکی از مشکلات شهرستان در ناتوانی از جذب گردشگر، نداشتن زیرساخت های مناسب است که تامین و احداث آن فقط از طریق سرمایه های بخش خصوصی امکان پذیر است.حیدری افزود: نداشتن مکان مناسب برای اقامت گردشگران در شب معضلیست است که موجب می‌شود مدت زمان ماندگاری مسافران در بهشهر کاهش یافته و نتیجه آن از دست رفتن سودهای حاصله از حضور گردشگران و مسافران است.در همین رابطه ،حسنی معاون گردشگری میراث فرهنگی استان از ایجاد کمپینگ ها و طرح خانه های مسافر برای ساماندهی اسکان مسافرین در این شهر خبر داد و ابراز داشت:هرچند کمبود امکانات اقامتی در بهشهر به ضعفی بزرگ برای حوزه گردشگری این شهر تبدیل شده است اما ما از امسال برای بهبود جذب گردشگران بخصوص در مناطقی که کمبود مناطق اقامتی در آن بالاست به ویژه در حوزه شرق استان طرح کمپ های ارازن قیمت و خانه های مسافر را در نظر داریم که نمونه آن به عنوان خانه مسافر در نوروز به اجرا درامد.وی ضمن اشاره به هزار جریب به عنوان مکانی مستعد برای بوم گردی اظهار داشت:در طرح بوم گردی و خانه مسافر ،میراث فرهنگی به سرمایه گذارانی که بخواهند در این بخش سرمایه گذاری کنند با همکاری صندوق مهررضا تسهیلاتی جهت مرمت و تجهیز این مکانها با سودی نازل اعطا می کند.

*تله کابین بهشهر سردرگم درمیان سیاست کلنگی

با وجود گذشت ماهها از کلنگ زنی پروزه تله کابین بهشهر، همان کلنگی که مسئولان بهشهری برای برزمین خوردن ان هیاهوی بسیاری به راه انداختند هنوز خبری از شروع کار ساخت این پروژه عظیم به گوش نمی رسد،پروژه ای که اگر به سرانجامی می رسید می توانست گردشگری بهشهر را دچار تحولی عظیم کند.آزموده شهرداربهشهر از مسکوت ماندن طرح تا پیداشدن پیمانکارجدید خبرمی دهد و می گوید:تله کابین بهشهر در انتهای سال 1392 با حضور پیمانکار،نمایندگان،فرماندار و منابع طبیعی و عوامل دخیل در امر گردشگری با استقبال پیمانکار کلنگ خورد.وی در ادامه اظهار داشت:زمانی که کلنگ کار زده شد 18ماه برای بهره برداری از فاز اول تله کابین به پیمانکار فرصت داده شداما تا الان با وجود گذشت ماهها از آن ضرب الاجل 18ماهه نه تنها کار استارت نخورد بلکه حتی دیگر پیمانکار برای عملیاتی شدن کارحضور پیدانکرد.وی از نداشتن مجوز مکان احداث تله کابین که متعلق به منابع طبیعی است اظهار بی اطلاعی کرد و عنوان داشت:فاز 1عملیات مبدا آن متعلق و در حوزه شهرداری بوده و برای بقیه عملیات در حال رایزنی با منابع طبیعی بودیم،منابع طبیعی خواستار طرح کامل از سوی پیمانکار بود ولی پیمانکار حضور پیدانکرد تا طرحی ارائه دهد .

*کشف ظرفیتهایی که مغفول مانده به عهده کیست؟

با وجود تمام این معضلات كشف استعدادها و ظرفیتهای اقلیمی در منطقه بهشهر برای استفاده شهروندان و گردشگران در برنامه‌های توسعه توریسم به عنوان یک صنعت و یک تولید اقتصادی بزرگ در این شهر ضرورتی انكارناپذیر و یكی از الزامهای برنامه‌های توسعه شهری است.بر اساس اعلام مسوولان متخصص حوزه گردشگری ،این صنعت با کمترین سرمایه بیشترین درآمد و اشتغال را نصیب کشور می کند زیرا همه چیز از جمله آثار و اماکن باستانی و تاریخی و طبیعی برای این کار در اغلب نقاط کشور وجود دارد.
در صنعت گردشگری به ازای ورود هر گردشگر به کشور دستکم پنج شغل ایجاد می شود و میزان اشتغال بخش گردشگری نیز 2/11 برابر سریع تر از سایر بخش ها است. حالا این که چرا بهشهر با برخورداری از این همه اثر و بنای تاریخی باید دارای بیشترین آمار بیکاری در مازندران باشد و اینکه چرا با وجود پتانسیل های فراوان در بخش گردشگری با مشکلات عظیمی در این حوزه دست و پنجه نرم می کند و مورد بی مهری مسئولان قرارگرفته است سوالیست که همواره بی پاسخ مانده است؟