درمانی که درد شد!

ساری- گروه اجتماعی| اگرچه امروز افکارعمومی، مردم و مسئولان و کارشناسان به دنبال راهکاری برای رفع مشکل پسماند مازندران هستند، تجربه دو طرح مدیریت پسماند در مازندران در ساری و نوشهر نشان می دهد که هنوز این طرح ها نتوانسته است دردی از معضل پسماند مازندران را رفع کند که هیچ، خودشان به عنوان یک پروژه نیمه تمام به معضلی برای مدیریت این استان تبدیل شده اند.

طبق اعلام اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران، روزانه سه هزار تن زباله و یک‌هزار و ۲۰۰ متر مکعب شیرابه در این استان تولید می‌شود که در زمان حضور مسافران به ۲ تا سه برابر نیز افزایش می‌یابد. بنا به گفته معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، میانگین سرانه تولید زباله در کشور ۶۰۰ گرم است در حالی که این آمار در مازندران به یک کیلوگرم می‌رسد.

عمر ساخت نیروگاه های زباله سوز ساری و نوشهر به بیش از یک دهه می رسد، پروژه های نیمه تمامی که با همکاری بخش خصوصی پس از یک دهه هنوز در حال ساخت است بسیار پیشتر از این می باید به عنوان درمان دردهای پسماند این استان را درمان می کردند.

عملیات ساخت نیروگاه ۴۵۰ تُنی زباله‌سوز ساری سال ۱۳۸۸ شروع شد تا بار گزاف حمل چندین دهه ای حمل زباله‌های مرکز استان مازندران به دیگر مناطق و همچنین مشکلات زیست محیطی آن برداشته شود. اما این طرح مهم زیست‌محیطی با توجه به پیشرفت فیزیکی مطلوب تاکنون به بهانه‌های مختلف تکمیل و بهره‌برداری نشده و مانند کلاف سردرگمی شده که کسی را امید به تکمیل این طرح مهم در آینده نزدیک نیست.

نیروگاه زباله سوز نوشهر، ۲۷ آذر ۱۳۹۹ با هدف فرآوری ۲۰۰ تن زباله تولیدی شهرستان های نوشهر، چالوس و کلاردشت و تولید حدود سه مگاوات برق در ساعت در زمینی به گستره حدود ۲ هکتار در منطقه «پلنگ چال» مکان قبلی دفن سنتی و غیر بهداشتی زباله نوشهر افتتاح شد.

کوتاهی در رفع اختلال سامانه پایش لحظه‌ای دود خروجی ناشی از دودکش‌ها، مجهز نبودن به سیستم تصفیه‌خانه، انتقال پسماندهای خطرناک دپو شده با ثبت درخواست در سامانه جامع محیط زیست، ساماندهی نشدن زباله‌های دپو شده مربوط به چهار دهه گذشته در محوطه پیرامونی نیروگاه و شکایت اهالی به ویژه حامیان محیط زیست نسبت به آلودگی هوا ناشی از فعالیت نیروگاه از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی این طرح است که با نگرانی مسوولان حفاظت محیط زیست، دستگاه قضایی به عنوان مدعی‌العموم و مردم نوشهر همراه شده است.

زباله‌های شهر ساری سال‌ها به منطقه کوهستانی پشتکوه در ارتفاعات مرکز مازندران و مرز سمنان منتقل می‌شد که این امر علاوه بر تحمیل هزینه‌های هنگفت به شهرداری ساری برای حمل زباله، مشکلات محیط زیستی متعددی را نیز برای ساکنان روستاهای اطراف این منطقه ایجاد کرد. با پیگیری‌های مردم منطقه بالاخره پس از سال‌ها انتقال زباله به پشتکوه متوقف شد و اکنون ماه‌هاست که زباله‌های ساری به سایت زباله‌ آق‌قلا منتقل می‌شود. اقدامی که هزینه‌ای سنگین به شهرداری مرکز استان تحمیل می‌کند.

بخشی خصوصی توان اتمام زباله سوز ساری را ندارد!

در تازه ترین مورد نیز فرماندار ساری با انتقاد از بی توجهی شهردار ساری نسبت به تکمیل نیروگاه زباله سوز گفت بود که اگر شهرداری و اعضای شورای شهر توان ادامه کار برای تکمیل این نیروگاه را ندارند این موضوع را به صورت کتبی به فرمانداری اعلام کنند و باوجود اینکه فرمانداری هیچگونه اختیاراتی در این طرح ندارد، اما این آمادگی وجود دارد که این طرح را تحویل و در زمان مقرر تکمیل و به بهره برداری برسانیم.

این مقام مسوول از روند تکمیل نیروگاه زباله سوز ساری انتقاد کرد و گفت: از روند تکمیل نیروگاه زباله سوز ساری از طرح های مصوب سفر رییس جمهور شهید به مازندران، به هیچ عنوان رضایت نداریم.

مطلوب نبودن فعالیت زباله سوز نوشهر

یوسف نوری استاندار مازندران نیز در حاشیه نشست مدیریت پسماند استان با محوریت پیگیری و رفع چالش‌های نیروگاه زباله‌سوز نوشهر که در دفتر استانداری غرب مازندران برگزار شد، به خبرنگاران اظهار کرد: نقدهای زیادی بر عملکرد این نیروگاه وارد است و متاسفانه تعهداتی که برعهده کارفرما و سرمایه‌گذاربوده به طور مطلوب انجام نشد.

وی افزود: ساماندهی زباله‌های مربوط به چهار دهه گذشته و ساخت تصفیه‌خانه به منظور پیشگیری از سرریز شیرابه و مدیریت دود متصاعد شده از دودکش‌های این نیروگاه زباله‌سوز نمونه‌ای از این تعهدات بوده که برابر قرارداد باید شهرداری به عنوان کارفرما با همراهی سرمایه‌گذار طرح (شرکت تی‌تی‌اس) به سرانجام برساند که هنوز این طرح‌ها در نیمه‌های راه باقی مانده است.

استاندار مازندران گفت: از همه مهم‌تر آن‌که این نیروگاه گاهی اوقات تعطیل یا نیمه‌تعطیل است و قرارداد آن هم اشکالات فراوانی دارد. یکی از راه‌های پیش رو این است که نسخه‌ای از این قرارداد در اختیار کارشناسان، صاحب‌نظران و استادان دانشگاه تهران که اهلیت بررسی این موضوع را دارند قرار گیرد و نسخه‌ای هم برای سازمان حفاظت محیط زیست کشور فرستاده شود تا این پیگیری‌ها بهتر نتیجه دهد.

نوری افزود: با دادستان عمومی و انقلاب استان و شهرستان نوشهر هم در این ارتباط مکاتبه و صحبت شده و قرار است این مسوولان هم گزارشی مستدل و شفاف در اختیار استانداری قرار دهند. انتظار داریم این گزارش‌ها تا آخر وقت به استانداری ارائه شود.

اگرچه همه مسئولان مازندرانی نسبت به وضیعیت پیش آمده برای زباله سوزهای استان انتقاد دارند، اما به نظر می رسد حالا به جای عزم ملی برای رفع معضل پسماند مازندران باید عزم ملی برای رفع معضل پروژه های نیمه تمام زباله سوزی در استان به کارآید.

فاطمه عربی