کولاک شکاف طبقاتی

بر اساس اعلام مرکز آمار، شکاف طبقاتی در دولت یازدهم و دوازهم نسبت به دولت‌های گذشته افزایش یافت و این موضوع به بحرانی تبدیل شد که کشور را در زوایای مختلف تهدید می‌کند.

شکاف طبقاتی به معنای دسترسی به امکانات است یعنی هر گروهی که دسترسی به امکانات رفاهی بیشتری داشته باشد در طبقه بالای اجتماع قراردارد و آن‌هایی که دسترسی‌های کمتری به رفاه دارند یا اصلا دسترسی ندارند جز طبقات پایین جامعه محسوب می‌شوند.درکنار خوراک و پوشاک و مسکن که نیاز اساسی است موضوع بهداشت و درمان و آموزش هم در جامعه امروز حداقل حقوقی است که دولت‌ها و ظیفه دارند آن‌ها را برای مردم جامعه فراهم کنند که کشورهای توسعه یافته درکنار این موارد بابت تفریح و اینترنت هم یارانه پرداخت می‌کنند.

شکاف طبقاتی مقوله‌ای نیست که به فرهنگ‌سازی نیاز داشته باشد بلکه نیازمند این است که روند اقتصادی کشور رنگ‌وبویی ثابت به خود بگیرد و گاهی مسوولان به جای ساختن پاساژهای شیک، مدارس چشم‌نواز و پارک‌های که محل تفریح سگ‌های طبقات مرفه شهر است گوشه چشمی به مردم پایین شهر ونیازهای مردم آن داشته باشند.

بنا به گزارش مرکز آمار شکاف طبقاتی در طول دولت یازدهم و دروازدهم به شدت تشدید شده و به صورت چشمگیری رواج پیدا کرد.

به گزارش آنا، در همین خصوص مصطفی اقلیما می‌گوید: «شکاف طبقاتی مسئله‌ای است اجتماعی نه فردی و مسائل اجتماعی در بلندمدت به وجود می‌آید اما مسائل فردی در کوتاه‌مدت شکل می‌گیرد. این اختلاف طبقاتی هم که امروز در جامعه زیاد شده مربوط به مدیریت یک دولت نیست و به دلیل کم‌کاری‌های دولت‌ها در گذر زمان ایجاد شده است.»

وی ضمن بیان این‌که بیکاری و فقر، تورم، عدم اطمینان در کشور کولاک کرده و تورم به حد بالای خودش رسیده است عنوان می‌کند: «در مملکت ما این یک رسم است که معمولاً رؤسای جمهور در یک سال آخر دوره زمامداری خود، کشور را به حال خود رها می‌کنند. در این دوره هم شیوع بیماری کرونا موجب شد تا در بحث افزایش قیمت‌ها هر کسی هر کاری می‌خواهد انجام دهد و از آن طرف دولت برای اینکه درآمدزایی کند مالیات‌ها را افزایش داد و تبلیغات در حوزه بورس پول‌های مردم را از جیب آنها خارج کرد و این همان دولتی است که ادعا داشت تمامی مشکلات مردم را حل خواهد کرد اما به ‌گونه‌ای کشور را با بحران مواجه کرد که مردم فقیر وضعیف بی‌خانمان و حتی به نان شب‌شان هم محتاج شدند.»

در واقع شکاف طبقاتی به معنای میزان فاصله درآمدی گروه‌های مختلف در یک جامعه است. هرچه میزان این شکاف کمتر باشد، آن جامعه به عدالت اقتصادی نزدیک‌تر است و هرچه این شکاف بزرگتر باشد، می‌توان گفت که عدالت اقتصادی در آن جامعه، کمتر است.

اقلیما نیز در این خصوص با مثالی بیان می‌کند: «اگر یک استاد دانشگاه در ماه ۱۰ میلیون تومان حقوق بگیرد و همه آن را هم در بانک بگذارد، حداقل ۱۳ تا ۱۴ سال طول می‌کشد تا آن خانه را بخرد در صورتی که وقتی پس‌انداز او به قدر خریدن آن خانه کفایت داد، دیگر قیمت آن خانه یک میلیارد و ۲۰۰ هزار تومان نخواهد بود و در حقیقت ارزش پس‌اندازش چیزی معادل صفر خواهد شد.»

مردم در تامین نیازهای اساسی مشکل دارند

در چنین شرایطی که مردم کشور برای تامین مسکن که جز نیازهای اساسی است هیچ یارانه‌ای از دولت دریافت نمی کنند حتی خودشان هم نمی‌توانند صاحب سرپناه باشند و شاید همین مورد یکی از اصلی‌ترین دلایل عمیق شدن شکاف طبقاتی در کشور باشد.

البته بی‌تردید تحریم‌های کم‌سابقه آمریکا علیه ایران، همه‌گیری ویروس کرونا و همچنین چندین و چند مسئله ملی و بین‌المللی از عوامل افزایش شکاف طبقاتی در ایران است اما دراین‌بین یک نکته حائز اهمیت است و آن‌هم تبدیل یکی از نقاط قوت دولت‌ به ضعف آن است و آن هم کمک سازمان‌ها و نهادهای دولتی به مردم ضعیف بود که متاسفانه در ۸ سال گذشته شاهد چنین مواردی نبودیم.

ناکارآمدی دولت‌ها مهمترین دلیل ایجاد شکاف طبقاتی است که اقلیما به این امر اشاره می‌کند و می‌گوید: « ۷۰ تا ۸۰ درصد کسانی که بر سر کار می‌آیند، آگاهی و دانش لازم را ندارند و از سوی دیگر اصلاً پاسخگویی هم برای پاسخ به این سوالات نداریم. اگر قانون شایسته‌سالاری و پاسخ‌گویی مسئولان که رهبری هم به آن تاکید دارد در کشور اجرا می‌شد مسئولانی که تخصص ندارد از قبول قدرت خودداری می‌کردند و کار به دست کاربلدان سپرده و تمامی عواملی که موجب عمیق شدن شکاف طبقاتی در کشورمی‌شود از بین می‌رفت.»

نگاهی به آمارها نشان می‌دهد که دولت در سال‌های گذشته نه تنها هیچ اقدامی در مورد کمک هزینه به خانوارهای نیازمند، حمایت‌های درمانی از خانواده ‌های آسیب‌پذیر و اعطای یارانه جدید به خانوارها نداشته‌ است بلکه تا جایی هم که توانست یارانه‌های مردم را به بهانه‌های مختلف قطع کرد.

و در خاتمه گفتنی است دولت گذشته در زمینه توزیع عادلانه درآمد در میان مردم کارنامه ضعیفی داشته است که ناشی از نگاه وی به کمک‌های غرب برای رفع مشکلات اقتصادی بود که در نهایت هیچ ثمری نداشت جز عمیق شدن شکاف طبقاتی در کشور.