پشت‌پرده رفت‌وآمد قطری‌ها به تهران

سفرهای مکرر مقام‌های قطری و در رأس آن‌ها، امیر این کشور، سؤالاتی را درباره دلایل این سفرها و اهداف نهفته در پس آن‌ها مطرح می‌کند.

 شبکه “المیادین” در خبری فوری از سفر شیخ “تمیم بن حمد آل ثانی”، امیر قطر به تهران خبر داد. المیادین هدف از این سفر را ملاقات امیر قطر با رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و بحث و تبادل درباره مسائل دوجانبه و امور منطقه‌ای اعلام کرد.

سفر امیر قطر  به تهران در حالی صورت می‌گیرد که تنش‌های منطقه‌ای در پی حملات موشکی تلافی جویانه ایران به پایگاه نظامیان آمریکایی “عین الاسد” در عراق به شکل چشمگیری افزایش‌یافته است.افزون بر آن، این سفر در حالی صورت می‌گرفت که پیشتر “محمد بن عبدالرحمن آل ثانی”، معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر، در یک سفر از پیش اعلام‌نشده، روز شنبه ۱۴ دی‌ماه جاری وارد تهران شد و با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در تهران دیدار و گفتگو کرد. محمد بن جاسم آل ثانی، پس‌ازاین دیدار با حسن روحانی دیدار و گفتگو کرد. رئیس‌جمهوری ایران، در این دیدار خطاب به معاون نخست‌وزیر قطر، گفت که “در شرایط کنونی از کشورهای دوست و همسایه توقع داریم، با لحن صریح، آمریکا را در این جنایت محکوم کنند، چراکه آمریکا یک فرمانده بزرگ نیروهای مسلح ایران را در کشور دیگری با جنایت‌بارترین شکل به شهادت رسانده است”.وزیر خارجه قطر پس‌ازاین دیدار در توئیتی نوشت: “امروز در تهران با رئیس‌جمهوری و وزیر امور خارجه ایران دیدار کردم و درباره تحولات عراق به‌طور خاص و منطقه به‌صورت عام بحث و تبادل‌نظر شد”.

هدف وزیر خارجه قطر از این سفر

به گزارش مشرق، علی‌رغم اینکه مقامات رسمی قطر هدف این سفر را تلاش برای کاهش تنش در منطقه عنوان کرده بودند، اما پیش‌ازاین سفر، یکی از دیپلمات‌های سابق کشورمان مدعی شده بود، وزیر امور خارجه قطر حامل پیام “دونالد ترامپ”، رئیس‌جمهور آمریکا برای ایران است. امیر موسوی در حساب کاربریش در توئیتر نوشته بود: ” وزیر خارجه قطر در سفر به تهران حامل پیامی از سوی ترامپ است” و افزوده بود: “ترامپ قطر را میانجی قرار داده تا مانع واکنش ایران به ترور سردار قاسم سلیمانی و همراهانش شود”.هم‌زمان با حضور وزیر خارجه قطر در تهران، روزنامه “دیلی ‌میل” چاپ لندن با انتشار گزارشی ادعا می‌کند، “پهپادی که خودروی حامل سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس را هدف گرفته، از مقر ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا در پایگاه نظامی «العدید» قطر به پرواز درآمده بود”.به دنبال این ادعای دیلی میل برخی گمانه‌زنی‌ها، علت سفر وزیر خارجه قطر به تهران را در راستای ارائه توضیحاتی در این خصوص به تهران دانستند.

** گزارش وبگاه قطرلیکس

 وبگاه موسوم به “قطرلیکس” که افشاگری‌های خاندان حاکم بر قطر را بر عهده دارد، در گزارش خود ادعا می‌کند که پهپادهایی که سردار سلیمانی را در فرودگاه بغداد هدف قراردادند، 4 ساعت قبل از رسیدن سردار سلیمانی به فرودگاه بغداد از پایگاه العدید قطر برخاسته بودند.این وبگاه در ادامه ادعاهایش می‌نویسد: حضور وزیر خارجه قطر در تهران برای دلجویی از دولت ایران و حصول اطمینان از در امان بودن از حملات تلافی‌جویانه سپاه پاسداران است.اگر این ادعای قطرلیکس صحت داشته باشد، بنابراین به نظر می‌رسد، دوحه پیشتر از ترور سردار سلیمانی خبردار بوده است.همچنین در بخش دیگری از این گزارش می‌خوانیم که یک روز قبل از ترور سردار سلیمانی، “مایک پمپئو”، وزیر خارجه آمریکا در تماسی تلفنی از همتای قطری خود به خاطر حمایت و پیشتیبانی دوحه از سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا در مواجهه با گسترش نفوذ ایران در منطقه تشکر می‌کند.علاوه بر اینکه ارتش آمریکا ژوئیه گذشته اقدام به ارسال نظامیان و هواپیماهای ترابری و بمب‌افکن‌های جدیدی از نوع  B1 و B52 به پایگاه نظامی العدید در قطر می‌کند.

** گمانه‌ها چه می‌گویند

غرامت 3 میلیارد دلاری:  سفر امیر قطر به تهران در مقطع زمانی صورت می‌گیرد که تهران به‌شدت درگیر بررسی ماجرای سقوط هواپیمای مسافربری اکراینی است که سحرگاه پنج‌شنبه و هم‌زمان با آغاز حملات تلافی‌جویانه سپاه پاسداران به پایگاه نظامی عین الاسد آمریکایی در غرب عراق به‌اشتباه هدف پدافند هوایی قرارگرفته و پس از سرنگون شدن تمام سرنشینان آن جان باختند.اگرچه سپاه پاسداران در بیانیه‌ای رسمی مسئولیت سرنگونی هواپیمای مسافربری اکراینی را برعهده‌گرفته است، اما از زمان اعلام خبر تا زمان نگارش این مطلب، سؤالات بسیاری درباره نحوه سرنگونی این هواپیما مطرح‌شده و همچنان بی‌پاسخ‌مانده است، موضوعی که سبب شده این قضیه با ابهامات بسیاری همچنان مواجه باشد.

در این شرایط امیر قطر در سفری از قبل اعلام‌نشده و در رأس هیئتی بلندپایه وارد تهران می‌شود، صرف‌نظر از زمان‌بندی سفر که علامت سؤال‌های زیادی را ایجاد کرده است، انتشار خبری در وبگاه “میدل ایست انلاین” باعث شده، تا این علامت سؤال‌ها پررنگ‌تر شوند.خبر میدل ایست انلاین کوتاه، اما بسیار کامل برانگیز است: “پیشنهاد پرداخت غرامت ۳ میلیارد دلاری امیر ‎قطر به ایران بابت سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی”.

“میدل ایست آنلاین” با انتشار خبر سفر شیخ تمیم بن حمد آل ثانی به تهران، مدعی شده بود، انگیزه سفر غیرمنتظره امیر قطر در بحبوحه تنش‌های منطقه‌ای جاری بین ایران و آمریکا ارائه پیشنهاد پرداخت غرامت ۳ میلیارد دلاری این کشور به حسن روحانی بابت سرنگونی هواپیمای اوکراینی است.در این مطلب هیچ اشاره‌ای به دلیل این اقدام قطر نشده است. درعین‌حال، این ادعا در حالی مطرح می‌شود که طبق برآوردهای صورت گرفته از سوی مقامات ذی‌ربط کشوری، مجموع غرامت پرداختی ایران بابت این سانحه حدود ۱۵۰ میلیون دلار است.

سؤالی مهمی که در ذهن مطرح می‌شود، این است که ” آیا جنگ الکترونیک و شبیه‌سازی شلیک موشک کروز در شب حادثه سقوط هواپیمای مسافربری اکراینی، از پایگاه ‎آمریکایی‌ العدید در قطر علت ارائه چنین پیشنهادی از سوی امیر قطر شده است”.

دومین نکته قابل‌تأمل، توئیت “امیر موسوی”، دیپلمات سابق وزارت خارجه جمهوری اسلامی و مدیر مرکز تحقیقات و پژوهش‌های بین‌المللی وابسته به وزارت خارجه است که هم‌زمان با سفر امیر قطر به تهران در صفحه شخصی خود در توئیتر به زبان عربی چنین نوشت: “اولین سفر امیر قطر به تهران برای ادای توضیحات درباره موضوع استفاده از پایگاه نظامی العدید در عملیات ترور شهید قاسم سلیمانی و شهید ابو مهدی المهندس و هم‌رزمانشان و عمل به وعده‌اش مبنی بربستن آن لانه و مرکز تروریستی صورت می‌گیرد .. و انتظار چنین می‌رود”

همان‌طور که گفته شد، آنچه تاکنون در رسانه‌های مختلف درباره ترور سردار قاسم سلیمانی به‌طورکلی و نقش داشتن قطر در این عملیات به‌طور خاص مطرح‌شده، تا وقتی از سوی مقامات جمهوری اسلامی تائید نشود، در حد یک ادعا باقی می‌ماند.

اما توئیت امیر موسوی می‌تواند، تائید ضمنی بر همراهی و مشارکت قطری‌ها با آمریکایی‌ها نه‌تنها در ترور سردار قاسم سلیمانی و ابو مهدی المهندس و هم‌رزمانشان باشد، بلکه تائید ضمنی دیگری بر دست داشتن قطری‌ها در سرنگونی هواپیمای مسافربری اکراینی و کشته شدن تمام سرنشینان آن باشد