فرش مازندران مغفول در بین تجار و دستگاه ها

ساری ـ یاسر معافی : فرش دست باف ایرانی یکی  از مهمترین  محصولات صادراتی  کشور از  چند قرن گذشته بوده است و به  جرأت  می توان گفت که در  هرجای جهان، فرش  دست باف  را با برند ایران  می شناسند، این  هنر صنعت ناب  ایرانی  نتیجه  نقش  زدن  انگشتان  پینه بسته افرادیست  که  با ذوق وخلاقیت  ذاتی  خود بر  بافته هایشان نقش می زنند.در  18 آبان ماه سال 1388 قانون  بیمه تامین  اجتماعی  قالیبافان ،بافندگان فرش  وشاغلان  صنایع  دستی در مجلس  شورای اسلامی  به تصویب رسید  واجرای  آن  از تاریخ  بیست  ودوم آذرماه  همان  سال آغاز شد و این اتفاق موجب  رونق  دارهای  خاموشی شد که سال ها بود صدایی از آنها  به  گوش نمی رسید و امید تازه ای به  قالیبافانی داد که بیشترشان از اقشار  محروم وآسیب پذیر اجتماع بودند.اما اتفاقی  که  این  روزها  قالیبافان  با آن  روبرو  هستند، باطل  شدن  بیمه ها بدون  استرداد  حق  بیمه ای  است  که  تا   به حال پرداخت  کرده اند، بیمه  تعدادی  از  بافندگان  قالی  با دلایل مختلفی همچون  کم کاری  در بافت و تاخیر در پرداخت حق  بیمه ملغی  شد.مسئولان امر دلایل  اصلی  این  حذف ها  را جا زدن  برخی  افراد سودجو به  عنوان قالیباف و دریافت حق بیمه قالیبافی  عنوان  می کنند  هرچند که  با کمی  پرس وجو  در بین افرادی  که  از  لیست بیمه  تامین  اجتماعی  حذف شده اند می  توان فهمید  که  برخی  از آنها  قالیبافان  فعال بوده  وبعضی  نیز  به دلیل رکود بازار ونبود  مشتری  به طور موقت  دار قالی را  تعطیل  کرده اند.

در  این  میان  برخی  کارشناسان  اقتصادی و متولیان تشکل های  فرش در کشور معتقدند دلیل  اصلی  این  موضوع  کمبود  منابع  سازمان تامین اجتماعی  بوده که حالا  آتش آن  دامن  قالیبافان  را  گرفته است.

* 28 هزار قالیباف بیمه شده در مازندران

معاون بیمه ای اداره کل تامین اجتماعی مازندران در گفت و گو با حرف با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود 28 هزار قالیباف بیمه شده در استان داریم که این آمار در گذشته 45 هزار بیمه شده بود، گفت: بر اساس اعلام سازمان ملی فرش هر فرد بیمه شده باید روزانه 4 هزار گره را ببافد که این تصمیم با هماهنگی شرکت ملی فرش ایران، سازمان صنعت، معدن و تجارت و سازمان تامین اجتماعی مصوب شده است.حسن فلاح با اعلام اینکه براساس اعلام قانون هدفمندی یارانه ها و سایت اصناف کشور کسانی که قالیباف واقعی نبودند بیمه آنها قطع شده است ، تصریح کرد: هر دار قالی دارای شناسنامه باید باشد و بازرسان تامین اجتماعی بعد از بررسی سه گانه و تعداد رج های بافته شده صلاحیت فرد بیمه شده را تایید می کند.وی با اعلام اینکه قالیبافان غیر واقعی براساس تصمیم دولت نباید از یارانه بیمه برخوردار شوند، افزود: بر این اساس ما نیز در استان بر طبق راست آزمایی، قالیبافان واقعی استان را شناسایی کردیم.معاون بیمه ای اداره کل تامین اجتماعی مازندران خاطرنشان کرد: برنامه دولت در این حوزه قطع بیمه افراد متخصص و شاغل در این حرفه نیست  بلکه اعلام کرد در این بخش راست آزمایی صورت گیرد.

* ثبت ملی فرش کلاردشت

معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران نیز در گفت و گو با حرف اظهار کرد: نظارت دقیق سبب می‌ شود تا محدودیت‌ فعالیت ‌های هنری رفع و خدمات بیمه‌ ای به همه این افراد تعلق گیرد.ابراهیم یعقوبی با اشاره به اینکه لازم است فرش مازندران در نمایشگاه‌های مختلف معرفی و برند شود، تصریح کرد: سیاست سازمان صنعت استان ایجاد کارگاه های بافت فرش متمرکز است. وی با اعلام اینکه بر اساس آمار 46 هزار قالیباف بیمه شده در استان داشتیم، افزود: اگر این افراد قالیباف واقعی بودند می توانستیم همه کوچه و خیابان استان را فرش کنیم در حالی که تنها صرف داشتن دار قالی ملاک بافنده بودن نیست زیرا نمونه هایی داشتیم که چند نفر با یک دار قالی بیمه شده بودند.این مسؤول افزود: با هماهنگی مرکز ملی فرش در روز های اخیر 120 نفر از افراد دارای کارگاه های متمرکز در استان آموزش های لازم را می بینند تا در نوع بافت، کیفیت رنگ ارتقاء پیدا کنیم. یعقوبی با اشاره به اینکه بعد از پایش 29 هزار بیمه شده بافنده فرش در استان داریم، ادامه داد: براساس تعداد بافنده ها دار قالی وجود دارد. وی با اعلام اینکه در دو سه سال اخیر بازار فرش خوبی در استان نداشته ایم ، گفت: بیشترین تجار فرش از استانهای قم ، اصفهان و تبریز هستند.معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران اظهار کرد: گرچه فرش دستباف کلاردشت طی سال های گذشته روزگار خوشی را به خود ندیده است، اما این روزها این هنر و صنعت فراموش شده به روزهای خوب آینده امیدوار شده است و فرش کلاردشت ثبت ملی شده است.این مسؤول با بیان اینکه به دنبال ساماندهی برندهای منطقه ای فرش در استان هستیم، تصریح کرد: فرش مناطق لفور، بند پی و آمل نسبت به مناطقه دیگر از کیفیت بهتری برخوردار است.

* مسئولان فرش هدیه دهند

یعقوبی گفت: برای بهبود وضعیت فروش فرش بافندگان استان مکاتباتی را با استانداری و سایر دستگاه ها انجام داده ایم که برای اهدای هدایا در مراسم ، همایش ها و مهمانان خارجی از محصولات استان استفاده شود که علیرغم پیگیری های صورت گرفته سازمان صنعت، دستگاه های اجرایی استان این موضوع را فراموش می کنند و شاهد هستیم که از کالاهای تولیدی دیگر برای هدایا استفاده می کنند.وی تصریح کرد: در سال جاری دستگاه ها همایش های مختلفی را برگزار کردند، همه این همایش ها ظرفیتی برای فرش استان بود تا گوشه ای از فرش را بگیرند تا اعلام کنیم مازندران دارای هنر فرش بافی است.
وی افزود: پیشنهاد دیگر ما به صاحبان هتل های بزرگ در استان است تا در لابی های هتل خود مکانی را برای نمایش و فروش فرش های بافندگانن استان قرار دهند تا مسافران و گردشگران بیشتر از گذشته با هنر دست هنرمندان استان آشنا شوند.معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران از ارائه پیشنهاد ایجاد بازارچه فرش در مازندران به مرکز ملی فرش ایران خبر داد و ادامه داد: مطالعات میدانی برای ایجاد این مکان در استان در حال انجام است تا بتوانیم فرش مازندران را در کشور برند کنیم.این مسؤول با اشاره به اینکه این امر مهم نیازمند عزم عمومی در استان است ، خاطرنشان کرد: شهرداران و فرمانداران در ایام پیک سفر مکان های عمومی را در اختیار بافندگان فرش قرار دهند تا درصد فروش و اشتغال افزایش یابد.یعقوبی یکی از اشکلات کار در این حوزه را میزان فروش و میزان بافت ها عنوان کرد و گفت: تشکل های بافندگان فرش دغدغه دارند ظرفیت های این بخش به مردم استان و مهمانان با کمک اصحاب رسانه معرفی شود.

* سیستم پایش، بازرسی و نظارت

حمید کارگر رییس مرکز ملی فرش ایران نیز گفت:در دوسال گذشته  که پوشش  بیمه ای  برای  قالیبافان  به  علت کمبود  اعتبار  دچار  مشکل شد، سیستم پایش، بازرسی و نظارت بر اساس دستورالعمل مشخصی وبا همکاری مرکز ملی فرش  ایران،سازمان صنعت،معدن و تجارت استان ها، سازمان تامین اجتماعی  و تشکل های فرش  آغاز به  کار کرد و به طور مرتب این بازرسی ها برای پالایش  بیمه شدگان  وحذف قالیبافانی که از این خدمات بهره مند می شدند در حال انجام است و تا به الان به نتایج خوبی هم رسیده است. وی افزود: برخی از اتحادیه های فرش دستباف که مجوز صدور کارت شناسایی قالیبافی را دارند، دقت لازم را نداشتند و برخی از آنها اقدام به فروش این کارت کرده اند که موجب انحراف در اجرای بیمه قالیبافی شده است.سازمان سنجش آموزش فنی و حرفه ای نیز تعامل و همکاری لازم را با متولی فرش کشور نداشته و گاهی بدون اطلاع مرکز ملی فرش، به عقد قراردادهای آموزشی و ابلاغ قوانین درون سازمانی در حوزه فرش اقدام کرده که این هم بخشی از انحرافات بیمه قالیبافان را موجب  شده  است. کارگر در پاسخ به این سوال که چه دلایلی موجب شده تا برخی افراد سودجو در قالب نام  قالیباف از بیمه  قالیبافی استفاده کنند؟ افزود: تعرفه پایین حق بیمه و برخورداری از خدمات درمان رایگان تامین اجتماعی، باعث شد بیشتر بانوانی که در رشته های دیگری چون آرایشگری و خیاطی مهارت دارند و مشغول کار هستند با تهیه گواهی مهارت در زمینه قالیبافی از آموزشگاه های فنی و حرفه ای و اجاره دار های قالی نمایشی با چند «رج» بافته شده که هنگام مراجعه بازرس آن را نشان می دادند،تحت پوشش بیمه قالیبافی قرار گیرند. این مسؤول ادامه داد: اجرای این قانون منوط به تامین اعتبار در بودجه سالانه کشور است لذا مرکزملی فرش ایران پیگیر پیش بینی اعتبار لازم برای  اجرای کامل این طرح و پایش و بازنگری در بین بیمه شدگان فعلی است.رییس مرکز ملی فرش ایران تصریح کرد: در بودجه سال96 مجلس  شورای  اسلامی که درحال نهایی شدن است، با درخواست مشترک وزارت کار وامور اجتماعی و همچنین وزارت صنعت،معدن و تجارت اعتبارات لازم برای تحت پوشش قرار گرفتن  حداقل  500هزار  نفر  قالیباف  در  سطح  کشور  به  تصویب نهایی   رسیده است تا در سال آینده  در  کنار  تداوم  بازرسی ها و دستیابی  به فهرست  دقیق و نهایی  قالیبافان،  شاهد  تحت پوشش  قرار گرفتن  قالیبافان  واقعی باشیم، حدود یک  میلیارد و صد و شصت و دو میلیون  تومان اعتبار  مورد  نیاز  برای  اجرای  این  قانون ویژه 500هزار  نفر قالیباف  در سال آینده نیاز است.