سیاه و سفید نمایشگاه کتاب

حرف آنلاین: شاید این طور بتوان گفت که نمایشگاه کتاب فصل مشترک همه انسان ها است که با عقاید، افکار و دیدگاه‌های مختلف در این مکان فرهنگی گردهم می آیند تا بتوانند کتاب‌های مورد نظر خود را پیدا کنند.

برگزاری نمایشگاه  کتاب چه در سطح کوچک و یا بزرگ فرصتی را برای خانواده ها فراهم می آورد تا در کنارهم از نمایشگاه دیدن کنند، ضمن اینکه حضور در چنین نمایشگاه‌هایی به عنوان کارگاه آموزشی برای کودک به شمار می آید تا از نزدیک با کتاب و کتابخوانی آشنا شود.

برگزاری نمایشگاه  کتاب را می‌توان به عنوان مهمترین رویداد فرهنگی جامعه دانست و استان مازندران نیز دراین حوزه جایگاه خوبی دارد. هرساله علاوه بر برگزاری نمایشگاه  کتاب درآبان ماه در مرکز استان، نمایشگاه دیگری نیز با حضور ناشرانی از سراسر کشور در استان برگزار می‌شود.

با توجه به تجربه یازده دوره برگزاری نمایشگاه کتاب، نمایشگاه دوازدهم با تغییراتی زمانی در تاریخ و ساعت برگزاری نمایشگاه همراه بود، ضمن اینکه در سطح بین المللی نیز برگزار شد، گرچه درسطح بین المللی نبود و در این حوزه  صحبت هایی هست که به دلیل مجال اندک نمی‌توان به آن پرداخت اما باید برگزاری چنین رویدادهای فرهنگی را به فال نیک گرفت و از آن استقبال کرد.

حضور510 ناشر داخلی ،25 ناشر خارجی و62هزار عنوان کتاب  خود به عنوان نقطه قوت نمایشگاه به شمار می آمد، امسال تعداد ناشران معتبر به نسبت سال های گذشته بیشتر بود و خود این موضوع نیز به نمایشگاه کتاب ارزش و اعتبار بیشتری می‌بخشید.

در دوازده دوره برگزاری نمایشگاه هرسال اهالی فرهنگ منتظر این بودند که بالاخره وعده های مسئولان عملی شود ونمایشگاه در محلی دایمی که در شان فرهنگ و هنر مازندران است برگزار شود. گرچه این موضوع متوجه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان نیست چراکه ارشاد تنها مسئول برگزاری این نمایشگاه است. به راستی اگر در 12 سال گذشته هر مسئولی یک آجر روی هم می‌گذاشت آیا تاکنون مرکز استان صاحب یک مکان دایمی نمایشگاهی نبود؟

سال‌های گذشته، غرفه داران از اطلاع رسانی نامناسب نمایشگاه گله مند بودند اما امسال غرفه داران از ازتبلیغات محیطی رضایت کامل داشتند وتنها دغدغه شان فروش ناکافی بود. بعضی از ناشران اغلب کتاب‌های موجودی انبارهایشان را هم با خود آورده بودند تا بلکه بتوانند با فروش این کتاب‌ها به اقتصاد راکد حوزه نشر کمک کنند.

تخفیف20 تا 50 درصدی نمایشگاه نیز موجب نشد تا علاقمندان به حوزه کتاب  آن طور که انتظار می‌رفت از نمایشگاه دیدن کنند. بعضی از منتقدان بالا بودن قیمت کتاب‌ها و بعضی دیگر نیز کیفیت نازل محتوای کتاب‌ها را علت عدم تمایل مردم به خرید کتاب عنوان می‌کنند اما در سال‌های گذشته بسیاری از ناشران بزرگ در صدد رفع این مشکل برآمدند و کم نیستند تعداد نویسندگان بزرگ ایرانی که کتاب‌های فاخر تولید می‌کنند اما بازهم تعداد خریداران کتاب زیاد نشده است.

گرچه نمی‌توان شرایط اقتصادی خانواده ها را برای تهیه این کالای فرهنگی نادیده گرفت اما موضوع مهم تر این است که کتاب در جامعه ما هنوز به عنوان”کالای ضروری” احساس نشده است.

در نمایشگاه کتاب با” رضا” جوان مازندرانی که برای خرید کتاب آمده بود در مورد علت استقبال کم مردم از نمایشگاه را پرسیدم که در جواب گفت: با وجود در دسترس بودن شبکه های اجتماعی و نسخه های الکترونیکی کتاب، مردم کمتر برای خرید کتاب هزینه می‌کنند. البته نه تنها این جوان مازندرانی بلکه بسیاری از کارشناسان نیز معتقدند با گسترش شبکه های الکترونیکی، کارکرد کتاب در دنیای کنونی و جوامع ما محدود شده است. اگر چنین باشد پس چرا در کشور ژاپن، مردم هنوز برای خرید کتاب مشتاق هستند و حاضرند ساعت ها در صف طولانی کتاب بایستند؟!

و شاید پاسخ این سئوال را بتوان در “فرهنگ” جوامع به دست آورد نه در” تمدن” آنها، اگر غیر از این بود که کشور ایران با داشتن تمدن2500 ساله باید در ردیف کشورهای نخست مطالعه باشد.

با ضروری خواندن “کتاب” به عنوان” کالای اساسی” می توان روبه سوی پیشرفت‌گام برداشت. پس می‌توان این طور نتیجه گرفت که” توسعه یافتگی” یک تصمیم است که توسط خردجمعی جامعه اتفاق می افتد، زمانی‌که مردم یک جامعه با مطالعه تصمیم می‌گیرند پنجره کشورشان را به سمت توسعه بگشایند.

نگذاریم که کتاب نخواندن به عنوان یک فرهنگ در جامعه ما بدل شود، وقتی آمار واقعی مطالعه عمومی در کشور و فرهنگ یک جامعه افزایش یابد، آن وقت شاهد کاهش آسیب های اجتماعی هستیم و هریک از ما به درستی در جایگاه مسئولیتی خود قرار داریم.

 

فاطمه عربی