یادداشت| مازندران، فرصت طلایی سرمایه‌گذاری در گردشگری ایران

حضور استان مازندران در هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران با شعار مازندران، بهشت سرمایه گذاری گردشگری ایران؛ نشان دهنده عزم جدی برای توسعه و جذب سرمایه گذاران در این حوزه است. این شعار نه تنها به زیبایی‌های بی‌نظیر مازندران تاکید دارد بلکه بر ضرورت گسترش زیرساخت‌های گردشگری و ایجاد فرصت‌های اقتصادی تاکید می‌کند.

سرمایه‌گذاری در گردشگری مفهومی جامع و راهبردی داشته و به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که با هدف توسعه زیرساخت های گردشگری، افزایش ظرفیت‌های پذیرش گردشگر، بهبود کیفیت خدمات و ایجاد فرصت‌های اقتصادی پایدار انجام می‌گیرد. این سرمایه‌گذاری می‌تواند در قالب احداث هتل‌ها و اقامتگاه‌های بومگردی و سایر مراکز اقامتی، مجتمع‌های گردشگری و سرگرمی و تفریحی، مراکز سلامت محور، مراکز عرضه غذا و رستوران‌های سنتی و مدرن، مراکز فرهنگی و تاریخی، ایجاد مسیرهای طبیعت گردی و گردشگری ورزشی و بسیاری دیگر باشد.

مازندران با برخورداری از دریای خزر و سواحل زیبای آن، جنگل‌های هیرکانی، کوهستان‌های البرز، چشمه‌های آب گرم معدنی، تالاب‌ها و آببندان‌ها، رودخانه‌ها و آبشارها و آثار تاریخی و فرهنگی ظرفیت‌های متعددی برای جذب سرمایه‌گذاران دارد. با این حال تحقق این ظرفیت‌ها نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، بهبود زیرساخت‌ها و حمایت‌های قانونی و اجرایی، سرمایه‌گذاری هدفمند، سیاستگذاری‌های هوشمندانه و اجرای پروژه‌های نوآورانه دارد.

برای تحقق این شعار که در مهم‌ترین رویداد گردشگری ایران مطرح شده است، نیازمند بررسی ابعاد مختلف سرمایه‌گذاری در گردشگری و تدوین راهبردهای عملیاتی است. لذا به کالبد شکافی فرصت‌ها، چالش‌هاو راهکارهای اجرایی برای عملیاتی سازی این شعار خواهیم پرداخت.

ابتدا به موضوع ضرورت سرمایه گذاری در گردشگری مازندران می‌پردازیم .با توجه به اینکه گردشگری یکی از پردرآمدترین صنایع جهان محسوب می‌شود ،استان مازندران می‌تواند از طریق توسعه زیرساخت های گردشگری بخش بزرگی از اقتصاد خود را متحول کند. برخی از مهمترین دلایل اهمیت سرمایه گذاری در این حوزه را می‌توان به ایجاد اشتغال پایدار برای جوانان، زنان و بومیان استان، تقویت اقتصاد محلی، جذب گردشگران داخلی و خارجی و افزایش ارزآوری، حفظ و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی و فرهنگی، افزایش رفاه اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی ساکنان و جوامع محلی اشاره کرد.

مبحث مهم دیگر در این حوزه تدوین استراتژی کلان گردشگری در استان می‌باشد .برنامه ریزی موفق بر اساس یک استراتژی کلان و مدون امکان پذیر بوده که شامل چشم انداز، ماموریت‌ ها، حوزه‌های اولویت دار سرمایه گذاری است. قطعاً در بخش چشم انداز، مازندران به عنوان قطب گردشگری پایدار و سرمایه‌گذاری در ایران و منطقه مشخص خواهد شد ،و ماموریت هایی که در این زمینه می‌توان به آن اشاره کرد توسعه زیرساخت های گردشگری به صورت پایدار و استاندارد، جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی، ایجاد تنوع در انواع گردشگری (سلامت، طبیعت گردی،فرهنگی، تاریخی، ورزشی، ماجراجویانه و …) ایجاد اشتغال پایدار و نیز معرفی مازندران به عنوان برند برتر گردشگری ایران می‌باشند.

در حوزه اولویت‌های سرمایه‌گذاری در مازندران می‌توان به گردشگری دریایی و ساحلی با توجه به سیاست‌های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری در اقتصاد دریا محور و نیز تاکید مقام عالی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به موضوع مذکور در سفر اخیر به استان مازندران در زمینه ایجاد اسکله های تفریحی گردشگری، ایجاد مراکز گردشگری ساحلی و دریایی، شناورهای تفریحی با توجه به موقعیت دریای خزر برنامه ریزی و اجرایی نمود.

وجود منحصر به فرد جنگل های هیرکانی با درختان پهن برگ، مدلی از گردشگری به نام اکوتوریسم و طبیعت گردی را با ایجاد کمپ‌های گردشگری واقامتگاه های دوستدارمحیط زیست در جنگل‌ها و مناطق کوهستانی، تعیین مسیرهای پیاده‌روی، جنگل نوردی و … را *اقتضا* دارد.

حوزه گردشگری سلامت در سه زیر مجموعه آن تندرستی و درمانی با ساماندهی و توسعه مراکز آب درمانی و چشمه‌های آب گرم و ترویج بیمارستان‌های تخصصیipd و ایجاد هتل بیمارستان‌ها در شاخه پزشکی آن را می‌توان برنامه ریزی وارایه نمود.

همچنین در زمینه گردشگری فرهنگی و تاریخی، با احیای بناهای تاریخی، توسعه موزه ها و برگزاری رویدادها و جشنواره‌های بومی محلی و در حوزه گردشگری ورزشی و ماجراجویانه با ایجاد تله کابین، *زیپ لاین،* تورهای کوهنوردی و ورزش های آبی و سایر موارد می‌توانند به عنوان حوزه‌های اولویت دار سرمایه گذاری در گردشگری استان باشند.

همچنین برای تحقق این شعار و تبدیل مازندران به قطب سرمایه‌گذاری گردشگری ایران باید گام‌های عملیاتی متعددی برداشته شود از جمله ایجاد و توسعه زیرساخت ها همانند ایجاد انواع مراکز اقامتی به ویژه در زمینه هتل‌های ۴ و ۵ ستاره، بهبود جاده‌ها و مسیرهای گردشگری، توسعه حمل و نقل زمینی، ریلی و هوایی، ایجاد نقشه جامع سرمایه گذاری و ارائه طرح‌های آماده به سرمایه‌گذاران (بسته های سرمایه گذاری) و نیز تسهیل در روندهای اداری و جذب سرمایه‌گذاران، به طور قطع تمام سرمایه‌گذاران در حوزه‌های مختلف از جمله برای ورود به بازار گردشگری نیازمند روندهای قانونی ساده، حمایت های دولتی و امنیت سرمایه گذاری هستند.

برای معرفی مازندران به عنوان مقصدی جذاب برای سرمایه‌ گذاری گردشگری نیازمند به برندسازی و تبلیغات گسترده است. برگزاری جشنواره‌های گردشگری، همکاری با اینفلوئنسر و ایجاد محتوای دیجیتال و تبلیغات در پلتفرم‌های بین‌المللی برای معرفی ظرفیت‌ها و جاذبه‌های استان و … از جمله این موارد است.

پایان سخن اینکه طرح جامع گردشگری استان مازندران که به عنوان یک سند بالادستی در دست تدوین می‌باشد نقش اساسی در تحقق شعار نمایشگاه ایفا خواهد کرد. این طرح با هدف توسعه پایدار و همه جانبه گردشگری در استان به عنوان نقشه راهی برای برنامه‌ریزیی‌های توسعه‌ای در نظر گرفته خواهد شد.

دکتر مهران حسنی

دبیر و نایب رئیس انجمن گردشگری پایدار سبز مازندران