مازندران در بحران پیرشدگی

ساری- خبرنگار حرف/طبق گزارش‌های رسمی مرکز آمار ایران نرخ رشد جمعیت در مازندران طی سه دهه گذشته همواره از میانگین کشوری کمتر و از دغدغه‌های برنامه‌ریزان استان بوده است. به عنوان نمونه طی نخستین سرشماری جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۵، نرخ رشد جمعیت در کشور ۳.۹ درصد و در استان مازندران ۳.۷ درصد و در سرشماری سال ۱۳۹۵، نرخ رشد جمعیت در کشور به ۱.۷ درصد و در استان مازندران به ۱.۳ درصد تنزل پیدا کرد.

از سوی دیگر تحلیل داده‌های آماری ثبت احوال نشان می‌دهد که در ۴۵ سال گذشته جمعیت کشور حدود ۱۰ سال و جمعیت مازندران ۱۵ سال پیرتر شده که براساس برآوردها اگر همین روند و مفروضات کنونی ادامه یابد و مداخله جدی صورت نگیرد به نظر می‌رسد که در حدود ۳۵ تا ۴۰ سال آینده جمعیت استان نصف خواهد شد و در حدود چهار دهه آینده حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد جمعیت استان سالمند خواهند بود. یعنی در حوالی ۴۰ سال آینده به شرط حیات اگر در خیابان‌ها و کوچه پس کوچه‌های شهری و روستایی استان تردد کنیم می‌بینیم که از سه نفری که در جامعه زندگی می‌کنند یک نفر عصا در دست دارد و سالمند محسوب می‌شود.

با این حال جامعه شناسان و صاحبنظران معتقدند که با اقدامات انحصاری و جزیره‌ای نمی‌توان برای افزایش زادآوری و مقابله با پیری جمعیت در مازندران و دیگر نقاط کشور اقدام کرد و تمامی دستگاه‌های اجرایی و مسوولان مرتبط در حوزه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه با تکیه بر قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که در نوزدهم آبان‌ماه دو سال گذشته در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است برای رفع این چالش اساسی اقدام کنند.

به نظر می رسد در این راستا در مازندران نیز، اتاق وضعیت رصد جمعیت مازندران با حضور استاندار، معاون سیاسی امنیتی، معاون توسعه مدیریت و منابع، مدیرکل بانوان و خانواده استانداری و جمعی از مدیران دستگاه‌های اجرایی در محل این اداره کل واقع در ساری راه‌اندازی شد.

مدیر کل امور زنان و خانواده استانداری مازندران در حاشیه این مراسم با بیان این که بیش از هفت هزار ساعت برای اجرای طرح های جوانی جمعیت کشور کار میدانی در دولت سیزدهم عملیاتی شده است، گفت: ساختار جمعیتی از ازدواج شروع می شود بنابراین شاخص ازدواج، باروری، ناباروری، فاصله ازدواج و فرزندآوری، سقط جنین و طلاق از مقولات مهم در رسیدن به شاخص های مطلوب جوانی جمعیت است.

فرشته پازوکی مهمترین ماموریت امسال امور زنان و خانواده استانداری مازندران را رسیدن به پیش بینی ۲۱ هزار واقعه ازدواج و ۳۵ هزار تولد فرزند در سال جاری عنوان کرد و توضیح داد: همسو با این رویکرد چهارگام جبهه و شبکه سازی جوانی جمعیت، هوشیار سازی مسوولان، راه اندازی اتاق رصد وضعیت جمعیتی و احصا داده های جمعیتی هر شهرستان، اقدام و عمل ازدواج و فرزندآوری دنبال می شود.

وی با ذکر این نکته که احصا مشکلات جوانی جمعیت در محلات شهرها و روستا های مازندران انجام شده است، گفت: اتاق رصد وضعیت جمعیت شهرستان های مازندران ۲۷ شاخص جوانی جمعیت را در مازندران احصا کرده است.

مدیر کل امور زنان و خانواده استانداری مازندران نقش مردم در جوانی جمعیت را بسیار مهم توصیف کرد و گفت: امسال ۲۰۰ نفر از کنشگران جوانی جمعیت مازندران در قالب ماماها و بهورزان همکاری تنگاتنگی در محلات شهری و روستاهای مازندران خواهند داشت.

استاندار مازندران نیز در این مراسم با بیان این که جوانی جمعیت مازندران در اولویت فعالیت های استان در سال جاری است، گفت: به طور یقین برای جلوگیری از شکست این طرح باید از قدرت مشارکت مردم بهره بگیریم.

استاندار با اشاره به گسترش تهاجم فرهنگی تک فرزندی در استان، هشدار بحران پیری جمعیت را بسیار جدی توصیف کرد و گفت: قرار داشتن در رتبه بیست و هفتم جوانی جمعیت بین استان های کشور، نشان دهنده رسیدن به بحران پیری جمعیت است.

سید محمود حسینی پور در آیین افتتاح اتاق رصد وضعیت جوانی جمعیت اداره کل امور بانوان و خانواده استانداری مازندران مستقر در ساری، افزود: امروز اتاق رصد وضعیت جوانی جمعیت همه نظام مسایل و شاخص های ازدواج و فرزند آوری را احیاء و احصا کرده است.

وی توضیح داد:‌ توسعه و پیشرفت آینده مازندران به جوانی جمعیت وابسته است، چهار مقوله سبک زندگی، اقتصاد، فرهنگ و بهداشت و درمان اثرگذارترین و محوری ترین موضوع ها در پیری جمعیت مازندران است.

حسینی پور با ذکر این نکته که این اتاق بر اساس داده های جمعیتی هر محله و روستای مازندران نظام مسایل و شاخص های ۲۷ گانه عملیاتی شدن جو انی جمعیت را انجام داده است، ادامه داد: جوانی جمعیت مازندران به عنوان اولویت نخست امسال فعالیت های استان است، امروز وضعیت بحرانی جمعیتی هر شهرستان استان مازندران تبیین و احصا شده است.

استاندار مازندران، گفت:‌ هر یک از فرمانداران، بخشداران، دهیاران و شهرداران در کنار دیگر مسوولان مرتبط با جوانی جمعیت از جمله ثبت احوال، دانشگاه علوم پزشکی و مسکن و شهرسازی باید به حل مسایل جوانی جمعیت بپردازند.

حسینی پور تصریح کرد: همه مسوولان ملزم به رصد مداوم جمعیتی مازندران هستند، حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ماموریت محوری دفتر امور بانوان و خانواده استانداری است.

نماینده عالی دولت در مازندران مردمی سازی در حل نظام مسایل جوانی جمعیت مازندران را از مهمترین راهکارها اعلام کرد و گفت: به طور یقین برای جلوگیری از شکست این طرح باید از قدرت مشارکت مردم بهره بگیریم.

وی اطلاع رسانی مناسب از وضعیت جمعیتی هر منطقه مازندران را بسیار مهم دانست و توضیح داد: امروز خرده فرهنگ تک فرزندی یک ژست در بین جوانان شده است، حتی این فرهنگ وارداتی در روستای استان نیز رسوخ کرده است.

حسینی پور با اظهار این که جوانی جمعیت در کشور متناسب با شرایط استان ها رصد شده و مازندران در وضعیت بحرانی جوانی جمعیتی قرار گرفته است، گفت: امروز این موضوع اجتماعی جوانی جمعیت در قالب قرارگاه باید دنبال شود، یعنی همه مدیران و مسوولان در هر رده ای باید پای کار بیایند.

استاندار مازندران خاطر نشان کرد: باید از چهره های ورزشی، فرهنگی، هنری، سیاسی و اجتماعی در اهمیت توجه به جوانی جمعیت استفاده کرد، افراد و خانواده های پر جمعیت مشهور مازندران باید شناسایی و اطلاع رسانی شوند. همچنین میزهای کارشناسی جوانی جمعیت در دانشگاه با حضور استادان و دانشجویان همراه با تبیین و عملیاتی کردن بسته های حمایتی جوانی جمعیت شکل گیری و اطلاع رسانی شود.

وی ادامه داد:‌ امروز ماموریت های جوانی جمعیتی در هر یک از روستاها و محلات شهری مازندران مشخص شده است، متغیرهای اقتصادی، اجتماعی و اشتغال جوانی جمعیت را باید با حمایت‌های خود در محلات شهری و روستاهای استان حل و فصل کنیم تا واقعه ازدواج و فرزندآوری انجام شود.

استاندار مازندران بر لزوم پیوست رسانه‌ای جوانی جمعیت استان تاکید کرد و گفت: بار دیگر یادآور می شوم که مازندران استان پیر شناخته شده و رتبه ۲۷ بین استان های کشور در جوانی جمعیت قرار گرفته است.

نماینده عالی دولت در مازندران گفت: اکنون اتاق رصد وضعیت جوانی جمعت مازندران سهمیه ازدواج و فرزندآوری سالانه هر شهرستان را بر اساس توزیع جمعیت هر منطقه شهری و روستایی مشخص کرده است.

وی گفت: مهمترین موضوع جوانی جمعیت در کنار اقتصاد، اشتغال مسکن، خلاء فرهنگی است، بررسی ها نشان داده است که بیشترین تک فرزند در مازندران مربوط به خانواده‌های با اقتصاد قابل توجه و مطلوب است.