هفته جهانی حسابداری و روز حسابدار در ایران

دکتر قدرت‌الله برزگر عضو هیات علمی دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه مازندران در یک یادداشت علمی- تحلیلی، به موضوع هفته جهانی حسابداری و روز حسابدار در ایران پرداخته است، متن کامل این یادداشت را در زیر مشاهده می‌کنید:

فدراسیون بین‌المللی حسابداران(IFAC) در سال 2007 و در سی‌امین سال‌روز تاسیس خود، دومین یك‌شنبه ماه دسامبر(اواخر آذر) هر سال را به‌عنوان هفته جهانی حسابداری انتخاب و به تمام اعضای خود در سراسر جهان پیشنهاد كرده كه در این هفته با برگزاری مراسم ویژه‌ای از حسابداران تجلیل به عمل آورند و از سوی دیگر، حرفه حسابداری و نقش حسابداران را در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی به عموم بشناسانند. هم‌چنین، 15 آذر هر سال روز حسابدار در ایران است. این روز در گردهمایی ۱۳ آذر ۱۳۸۶ نهادهای حسابداری ایران شامل انجمن حسابداران خبره ایران و جامعه حسابداران رسمی ایران(دو انجمن ایرانی عضو آیفک)، انجمن حسابداری ایران، انجمن مدیران مالی و سازمان حسابرسی به این عنوان نام‎گذاری شد که این روز را به تمامی حسابداران تلاش‌گر و زحمت‌کش کشور عزیزمان ایران و اعضای حرفه حسابداری به ویژه اساتید و دانشجویان عزیز تبریک عرض می‌نمایم و به این بهانه، نکاتی را به اجمال در خصوص اهمیت و جایگاه حسابداری و حرفه حسابداری در جامعه و نظام مالی کشورها اشاره می‌کنم.

حسابداری یا به تعبیری زبان تجارت، روش‌هایی قراردادی است که توسط استادان، کارشناسان و یا انجمن‌های حرفه‌ای حسابداران تدوین گردیده است و به تدریج مورد قبول همگان قرارگرفته و قابل تصحیح و تغییر می‌باشد. حسابداری، فرآیند تشخیص، اندازه‌گیری و گزارش اطلاعات اقتصادی است که برای استفاده‌کنندگان اطلاعات مزبور، امکان قضاوت و تصمیم‌گیری‌های آگاهانه را فراهم می‌سازد و در واقع، حرفه‌ای است که با فراهم کردن اطلاعات مالی مورد نیاز مدیران، پرداخت‌کنندگان مالیات، اداره‌کنندگان و سایران جهت تصمیم‌گیری‌های آگاهانه انجام می‌پذیرد. یکی از مهم‌ترین مسایلی که در فضای اقتصاد دنیا به عنوان یک پیش فرض وجود دارد، شفافیت اطلاعات مالی و اقتصادی است که برای کلیه استفاده‌کنندگان از اهمیت وافری برخوردار است. لذا، امروزه رعایت دیدگاه‌های اقتصادی و مالی در حسابداری، بحثی مهم و کلیدی به‌شمار می‌رود چون حرفه حسابداری با مقوله اقتصادی و مالی بیگانه نیست. عوامل بسیاری در شفافیت اطلاعات مالی نقش دارند که مهم‌ترین و اثرگذارترین آن‌ها مؤلفه‌های مالی می‌باشند. شفافیت مالی، پایه و اساس تصمیم‌گیری‌های اقتصادی سرمایه‌گذاران بالقوه و بالفعل است. زیرا یکی از الزامات رقابت سالم، دسترسی همه مشارکت‌کنندگان بازار به اطلاعات شفاف است. از این جهت می‌توان شفافیت اطلاعات را پدیده‌ای اجتماعی دانست که بر روابط اجتماعی متقابل افراد در بازار به‌شدت اثرگذار است. طبیعتا در بازاری که اطلاعات مالی و اقتصادی از سطح شفافیت لازم برخوردار نباشند، تصمیم‌گیری صحیح و مناسب برای سرمایه‌گذاران و فعالان کسب‌وکارها دشوار است.

در دنیای امروز که هر روز شکل تازه‌ای از ارتباطات اقتصادی به وجود می‌آید و افراد، شرکت‌ها و موسسات با یک‌دیگر در ارتباط می‌باشند، تغییرات مالی آن‌ها بر یک‌دیگر تأثیر دارد و روزبه‌روز این فعالیت‌ها پیچیده‌تر می‌شود. این عوامل باعث می‌شود که نقش حسابداری به‌عنوان فراهم‌کننده اطلاعات مالی با استفاده از استانداردهای حسابداری، برای استفاده‌کنندگان بیشتر مشخص گردد. نیاز روز افزون موسسات و سازمان‌ها به اطلاعات صحیح و به‌هنگام جهت به‌کارگیری در فرآیند تصمیم‌گیری مدیران، مقوله‌ای اجتناب ناپذیر است. سیستم اطلاعات حسابداری به‌عنوان مهم‌ترین زیرمجموعه این سیستم، اطلاعات مالی متنوعی را در اختیار استفاده‌کنندگان این نوع اطلاعات، خصوصا مدیران هر سازمان قرار می‌دهد. در حقیقت، حسابداری یك فناوری و مجموعه‌ای از مقررات است كه همه سیستم‌های مالی بر مبنای آن است و هر رویدادی در جامعه به سیستم مالی بستگی دارد. حسابداران(حسابدار رسمی)، كارشناسانی هستند كه قوانین و مقررات را به‌عنوان مرجع رویدادهای مالی به‌كار می‌گیرند. امروزه نقش موثر حسابداران تقریبا در كلیه تصمیمات داخلی و بین‌المللی غیرقابل انكار است. آن‌ها مشاورانی امین برای كارهای اجرایی هستند. انواع ویژگی‌های مورد نیاز برای موفقیت عبارتند از: خلاقیت، راه‌حل‌یابی برای مشكلات، تفكر راهبردی، اخلاقیات، تسلط و مهارت در روابط شخصی. این‌ها انواع ویژگی‌هایی هستند كه صاحبان واحدهای تجاری آن‌ها را در یك مشاور امین(حسابدار) جست‌وجو می‌كنند. متاسفانه جایگاه حرفه حسابداری در سازمان‌ها و شرکت‌ها نهادینه نیست. اغلب مدیران به‌دلیل ناآگاهی قادر به استفاده از ظرفیت‌های علمی و عملی حسابداران در سازمان خود نمی‌باشند و به حسابداری به‌عنوان یک فعالیت خدماتی معمولی می‌نگرند، درحالی‌که حسابداری توانمند با تولید اطلاعات راهبردی و ارایه خدمات مالی موثر، نقش تعیین‌کننده‌ای در تصمیم‌گیری، پایداری و موفقیت بنگاه‌های اقتصادی ایفا می‌کند.

حسابداری بی‌شک بحثی فنی است و البته فراتر از بحث فنی محض می‌رود. این‌که ما چه‌طور و چگونه حسابداری می‌کنیم، بر زندگی همه ما در جامعه تاثیر می‌گذارد؛ یعنی پای منافع عمومی در شیوه حسابداری ما مطرح است. از این‌رو، باید به سمت آن نوع گزارش‌دهی مالی برویم که پاسخگوی نیازهای جامعه و دولت است. چنین است که ناچاریم به نقش حسابداری در مدیریت اقتصاد کلان بپردازیم؛ حتی نقش حسابداری در توسعه پایدار و حل مسایل محیط زیست و تغییرات آب‌ و هوا اهمیت بسیار دارد. امروز حسابداران برای گزارش‌دهی در همه این زمینه‌ها استاندارد دارند و در بسیاری از کشورها ناچارند رفتار بنگاه در حفظ محیط زیســت را گزارش کنند. توسعه پایدار به این معنی است که داشتن پایداری در هر چیزی، مستلزم داشتن منابع و جایگزینی سریع و یک‌دست می‌باشد. به همین منظور، حسابدران نقش بسیار مهمی در حفظ توسعه پایدار بخش صنعتی دارا می‌باشند. حسابداری توسعه پایدار به‌عنوان حسابداری اجتماعی، حسابداری مسئولیت اجتماعی و زیست محیطی شرکت‌های بزرگ و گزارش مالی و غیرمالی عمل‌کرد یک واحد اقتصادی به دیگر افراد این واحد مانند صاحبان سرمایه، سهام‌داران، اعتباردهندگان و مقامات دیگر می‌باشد. توجه داشته باشید که این گزارشات به‌دست آمده، تاثیر مستقیم بر جامعه، محیط زیست و عملکرد اقتصادی واحد اقتصادی دارد. در بسیاری از کشورها گزارشاتی به‌عنوان گزارش مالی همراه با داشتن قابلیت مقایسه با سازمان‌های دیگر تهیه می‌شود و باعث ایجاد اشتراک بین محیط زیست، اقتصاد و جامعه به عنوان سه بخش تشکیل توسعه پایدار می‌شود.حسابداری توسعه پایدار به‌عنوان ابزاری تلقی می‌شود که سازمان‌ها برای تبدیل‌شدن به وضعیت توسعه و پایداری مورد استفاده قرار می‌دهند و در آن از مفاهیم و اصول شناخته شده‌تری نسبت به سازمان و محیط پیرامون آن به‌طور بسیار گسترده استفاده می‌شود. اندازه‌گیری و گزارشگری پایداری سازمان‌ها به‌عنوان یکی از اصول مهم کسب‌وکارهای امروزی، وظیفه و محصول حسابداری شناخته شده است. این نقش برای اطلاعات مالی و غیرمالی نشان می‌دهد که چگونه حسابداری نوین با بهبود در شفافیت و پاسخگویی با ارایه گزارشگری مناسب‌تر در مورد اصول و عوامل سه‌گانه جامعه، محیط زیست و اقتصاد به‌عنوان حسابداری به رسمیت شناخته شده است.

به‌طور خلاصه، رشته و حرفه حسابداری، حرفه‌ای برای بهترین و مستعدترین دانش‌آموختگان و كسانی است كه با دانش و مهارت از ورود به آن بهره‌مند می‌شوند. اگر شما خلاقیت و تفكر راهبردی در مورد تصمیم‌گیری‌های مالی و سرمایه‌گذاری دارید، می‌توانید به حرفه حسابداری وارد شوید. چشم‌انداز شغل حسابداری در صنعت حسابداری آشکار است. تمام واحدهای اقتصادی، کسب‌وکارها، شرکت‌ها و نهادهای دولتی برای ثبت و گزارش‌گری اطلاعات مالی به حسابداران نیازمندند و فرصت‌های شغلی زیاد برای گسترش حرفه حسابداری وجود دارد و پیشنهاد می‌شود.