معضل ورودی‌های نازیبا و آرزویی برای استاندار

گروه اجتماعی -الناز پاک نیا: مسافران، گردشگران، مدیران استانی و کشوری و هر فردی که به نحوی وارد استان مازندران می شود به صورت قاطع اذعان دارد که ورودی های استان مناسب و شایسته یک استان گردشگری و توریست محور نیست.زباله، نخاله، صنایع آلاینده و پرسروصدا، دکه ها غیرمجاز، دستفروشان و خرده فروشان همگی از وضعیت هایی است که ورودی های استان مازندران در شهرهای مختلف با آن مواجه هستند.

یک مقاله علمی دانشگاهی ارائه شده در همایش ملی معماری، عمران و توسعه نوین شهری در تبریز درباره فضای ورودی شهرها نظر جالبی ارائه می کند:  در این مقاله آمده است:  فضای ورودی شهرها به عنوان مفصل اتصال دهنده فضای طبیعی خارج و فضای مصنوعی داخل شهر و به عنوان برقرار کننده ارتباط میان شهر و پیرامونش از برخی الگوهای ارتباط فضایی پیروی می کند. گسترش خودبه خود و توسعه بی رویه و بدون برنامه شهرها و توجه نکردن به الگوهای توسعه فضایی مناسب باعث ضعف در شکل و محتوای فضاهای ورودی شهرها در ایران شده است. از آنجا که فضای ورودی در شهرها به عنوان یکی از فضاهای شهری محسوب می شود و حتی می توان آن را به عنوان اولین فضا در برخورد با پدیده شهر تصور کرد، توجه به مفهوم ورودی و الگوهای رایج ارتباط فضایی این پدیده یکی از اساسی ترین مطالعات در توجه به رویکرد فضاهای شهری است. بنابراین برای دستیابی به راهکارهای مناسب در طراحی و ساماندهی ورودی کنونی شهرها، ابتدا توجه به ماهیت مفهوم ورودی و همچنین توجه به ویژگی های آن یکی از اساسی ترین موضوعاتی است که در طراحی ورودی شهرها باید در نظر گرفت.

آنچه مشخص است در مازندران اصول طراحی منظر شهری در ورودی شهرهای استان رعایت نمی شود. مقاله مورد نظر به خوبی این مساله پرداخت است که شهرهایی با ورودی های نامناسب تداعی شهرهای نازیبا را به دنبال دارند. اینکه وضعیت سیما و منظر شهری شهرهای مازندران چگونه است مقوله ای جداگانه است اما وضعیت ورودی های شهرها به دلیل تاثیرگزاری و بار روانی بر روی گردشگران و مسافران و حتی شهروندان نیازمند توجه به اصول علمی است.

*مقصران: راهداری و راه و شهرسازی

آنچه مشخص است، ورودی های شهرها و حتی روستاهای مازندران مانند توپ فوتبال میان بخشداری ها یا همان دهیاری ها، شهرداران، اداره کل راهداری و راه و شهرسازی سرگردان است، اگرچه قانونگذار شرح وظایف هر دستگاهی را به خوبی در این زمینه مشخص است اما هیچ برنامه منظمی برای پاکسازی و ساماندهی هماهنگ این حوزه از استان در شهرها و روستاها وجود ندارد.

این روزها ورودی شهرهای مازندران شاید با یک تشر استاندار فقط از زباله پاکسازی می شود اما واقعا چه برنامه ای به جز جمع آوری های مقطعی برای ورودی های شهرهای مازندران وجود دارد.

مسئول طراحی و ساخت المان ها، تسطیح تپه های! اطراف کمربندی ها و محورهای اصلی مازندران مشخص نیست و با قاطعیت می توان گفت در این زمینه برنامه ای وجود ندارد و بیشتر حرف محور و سخن محور است.

*تجربه های سال های دور!

در سال 90 طاهایی استاندار وقت مازندران با انتقاد از نامناسب بودن سیمای ورودی شهرهای استان، اظهار داشت: مناسب سازی مدخل های ورودی شهرهای استان با مشارکت صنوف انجام شود.سید علی اکبر طاهایی در جلسه هم اندیشی اصناف مازندران در ساری، افزوده است: متاسفانه نامناسب بودن برخی مدخل های ورودی شهرهای مازندران، چهره استان را زشت کرده است.وی اظهار داشت: مدخل و مخرج شهرهای استان با تجمع واحدهای آلاینده، زننده شده و بسیار زشت و نگران کننده است.

استاندار مازندران با اشاره به اینکه فعالیت های دستفروشان در سطح شهرهای استان باید ساماندهی شود، تصریح کرد: باید ساز و کار ایجاد شهرکهای صنفی در شهرهای مازندران با مشارکت اصناف فراهم شود.

ربیع فلاح  استاندار دیگر مازندران نیز با انتقاد از ناهمگون بودن ورودی برخی از شهرهای استان به واسطه حضور برخی صنوف آلاینده، گفته بود: شایسته شهرهای گردشگرپذیر استان نیست که در مسیر ورودی آنان صنوف آلاینده، چهره شهر را زشت و ناهمگون سازد.تمامی استانداران مازندران رفتند و آمدند تنها در دوره طاهایی بود که کاشت نهال در حاشیه جاده های مازندران خواست ایده نو بنا کند که اگرچه نو و زیبا بود اما اداره کل راهداری وقت پس از دوران طاهایی به آن توجه نکرد و طرح ابتر ماند.طرح کاشت نهال در حاشیه محورهای مازندران با همکاری بسیج سازندگی صورت گرفت که متاسفانه هیچ درختی سبز نشد تا شاید تحولی در محورهای مواصلاتی استان رخ دهد.

اما اسلامی استاندار مازندران در آخرین جلسه شورای اداری یکی از شهرستان های مازندران هم گفت که به شدت از وضعیت نازیبای محورهای استان و ورودی شهرها ناراحت می شود. وی گفت: عصبی می شوم وقتی از برخی ورودی شهرهای استان عبور می کنم.

*توسعه فضای بیرون شهری، دردی آشکار

اگرچه در علم معماری و شهرسازی امروز، ورودی شهرها به توسعه فضای بیرون شهری تلقی می شود اما در گذشته به راحتی این امر اجرایی شده و خود را نشان می داد. دروازه های ورودی شهرها و احداث سازه هایی به منظور نشان دادن ورودی شهرها کمترین کاری بود که در گذشته های دور در ایران انجام می شد اما متاسفانه امروز با پیشرفت علم و تکنولوژی خبری از طرح های علمی و برنامه ای نیست.

استاندار جدید مازندران به این وضعیت اعتراض دارد اما برنامه ندارد. پیشنهاد می شود کارگروهی ضربتی در این زمینه تشکیل شود و پیشنهادات تحصیل کردگان و فعالان این حوزه بررسی و طرحی یکپارچه در این زمینه تدوین شود. اما بیشتر امیدواریم و آرزو می کنیم اسلامی به فراموشی زودهنگام این دغدغه دچار نشود و مانند استانداران سابق این دغدغه را ابتر باقی نگذارد.