آیا مسئولین بیدار هستند؟

حرف آنلاین: خداوند متعال انسان را مسئول آفریده و اساس وجود معاد و جعل میزان و حساب و کتاب در قیامت و سؤال و جواب در آن بر پایه مسؤلیّت پذیری افراد است.

مسئولیت، به معنای پاسخ گو بودن و مورد بازخواست قرار گرفتن است و ما در جامعه  چند نوع مسؤلیّت داریم  : الف ) مسئولیت فردی ؛        ب) مسئولیت اجتماعی ؛          ج) مسئولیت الهی ؛

در آیات شریفه قرآن اهمیت مسئولیت پذیری انسان را اینگونه بیان کرده : «وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى»  ؛ هیچ گناهکاری ، بار گناه دیگری را بر دوش نمی کشد» یعنی هر کسی باید مسئولیّت اعمال خود را بپذیرد و پاسخگوباشد.

ابعادمسؤلیّت پذیری و پاسخ گویی به قدری وسیع است که حتی اعضاء و جوارح انسان را نیز در بر می گیرد. خداوند می فرماید: «وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولاً»  ؛ «از آن چه نمی دانی پیروی نکن، چرا که گوش و چشم و دل، همه مسئول اند» ؛ و امام صادق (عَلَیهِ السَّلامُ) در این باره می فرماید : «يُسألُ السَّمعُ عَمّا سَمِعَ ، و البَصَرُ عَمّا نَظَرَ إلَيهِ ، و الفُؤادُ عَمّا عَقَدَ عليهِ»  ؛ «از گوش درباره آنچه شنيده است بازخواست مى شود و از چشم درباره آنچه بدان نگريسته است و از دل درباره باورها و دلبستگى هايش» ؛

امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (عَلَیهِ السَّلامُ) در شعاعی وسیعتر انسان را مسؤل و پاسخگوی در برابر حیوانات و زمین دانسته و فرموده : «اِتَّقُوا اللّه َ في عِبادِهِ و بِلادِهِ فإنّكُم مَسؤولُونَ حتّى عنِ البِقاعِ و البَهائمِ، أطِيعُوا اللّه َ و لا تَعصُوهُ»  ؛ «از خدا بترسيد درباره بندگان او و سرزمينهايش ؛ زيرا شما حتى نسبت به قطعه هاى زمين ها و چارپايان نيز بايد پاسخگو باشيد.از خدا اطاعت كنيد و نافرمانى او نكنيد» ؛

دایره مسؤلیّت پذیری در اسلام آنقدر گسترده هست که رسول اکرم(صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَسَلَّم) مسؤلین را مورد خطاب قرار داده و می فرماید مردم رعیّت شما هستند و باید مراعات حال مردم را بکنید : «أَلاَ كُلُّكُمْ راعٍ وَ كُلُّكُم مَسؤولٌ عَن رَعِيَّتِهِ ، فَالأمِيرُ الَّذي عَلَى النَّاسِ راعٍ وَ هُو مَسؤولٌ عَن رَعِيَّتِهِ »  ؛ «بدانيد كه همه شما سرپرست هستيد و همه شما درباره زير دستانتان بازخواست مى شويد . آن اميرى كه بر مردم فرمان مى راند سرپرست است و نسبت به رعيّتش بازخواست مى شود» ؛

امیرالمؤمنین (عَلَیهِ السَّلامُ) خود را مسؤل رفتار کارگزاران خود می داند و زمانی که رفتاری خلاف شرع از آنان می بیند بر آشفته می شود و متخلّف را توبیخ می کند. وقتی به علی بن ابیطالب(عَلَیهِ السَّلامُ) اطّلاع می دهند که شریح قاضی خانه ای مجلّل به هشتاد دینار خریده ، او را احضار کرده و با غضب به او نگاه می کند و بابت این عمل او را توبیخ و سرزنش می کند . و یا زمانی که به امیرالمؤمنین (عَلَیهِ السَّلامُ) خبر می دهند که عثمان بن حنیف در مجلس اعیان و اشراف حاضر شده دست به قلم می شود و با تازیانه های کلمات و هشدارهای جدّی او را سرزنش و نکوهش می کند و می فرماید : اى پسر حنيف به من خبر رسيده كه مردى از جوانان بصره تو را به سورى فرا خوانده و تو نيز بدانجا شتافته اى.

آری ، این سیره حکومتی علی بن ابیطالب (عَلَیهِ السَّلامُ) است که مأمورینی بر  امور کارگزاران خود گمارده بود تا اخبار آنان را به علی برسانند و اگر از مسیر عدالت عبور می کردند ، آنان را توبیخ می کرد . و در ادامه حضرت با ناراحتی و گلایه فرمودند : شنیدم صاحب خانه سفره اى رنگين برايت افكنده و كاسه ها پيشت نهاده . هرگز نمى پنداشتم كه تو دعوت مردمى را اجابت كنى كه بينوايان را از در مى رانند و توانگران را بر سفره مى نشانند. بنگر كه در خانه اين كسان چه مى خورى، هر چه را در حلال بودن آن ترديد دارى از دهان بيفكن.

اگر حکومت علی بن ابیطالب (عَلَیهِ السَّلامُ) الگوی حکومتی ماست و اگر نهج البلاغه منشور حاکمان زمان می باشد ، پس این همه بی مسئولیّتی در برابر مشکلات مردم از کجا نشأت می گیرد ؟ آیا ترک فعل بعضی از مدیران قابل پیگیرد نیست ؟ پس چرا قوّه قضائیّه مُهر سکوت بر لب زده و اقدامی نمی کند ؟ ناترازی های برق و گاز و بنزین از کجا بر سر مردم آوار شده ؟ گرانی های افسار گسیخته و کم فروشی ها و گرانفروشی ها که گریبانگیر مردم شده و هر روز سفره مردم را تنگ تر و معیشتشان را ضنک و لنگ می کند حاصل چه امری هست ؟ چه کسی کوتاهی کرده و چه کسی باید نظارت کند ؟ آیا نمایندگان مجلس هیچ وظیفه و تکلیفی ندارند ؟ آیا تنها وظیفه آنان داد و فریادهای بی حاصل حزبی و جناحی پشت تریبون مجلس است ؟ آیا دولتمردان وظیفه ای ندارند ؟ آیا قاضی القضات و حاکم شرع هیچ تکلیفی جز مصاحبه های تکراری و ملال آور ندارد ؟ مردم سربلندی که در دفاع مقدّس هشت ساله و مقاومت جانانه در جنگ 12 روزه افتخار

آفریدند ، امروز سرافکنده و شرمنده فرزندان خود هستند و فتنه بی تدبیری ها و مسئولیّت ناشناسی مدیران ، کمر آنان را شکسته . یکی از مهمترین دغدعه های  مردم در این روزها هجمه ناجوانمردانه به اصل اصیل و اساسی حجاب و عفاف هست که متاسفانه در بزنگاه معاملات سیاسی عده ای به قربانگاه دلالان میز و صندلی رفته و غیرت جامعه را تارج نموده .  آقایان مسؤل : «اَینَ تَذهَبون» ؟ به داد مردم برسید قبل از اینکه خدا داد این مردم مظلوم را از شما بستاند .

مدیر کانون فرهنگی تبلیغی سدره المنتهی   ـــ   دکتر محسن محسن زاده