مرکبات عاری از ویروس در راه باغات مازندران

گروه اقتصادی : یکی از دغدغه های دست اندرکاران بخش کشاورزی در مازندران، بهره گیری از دانش و فنون علمی در تولید محصولات کشاورزی است، کاهش خسارات ناشی از سرما و گرما، برف و باران با تولید محصولات مقاوم و نیز تولید محصولات یک دست و شکیل و مناسب بازارهای بین المللی و نیز تولید محصولات با کیفیت از راهکارهایی است که می تواند کشاورزی مازندران را اقتصادی تر کند.

رئیس پژوهشکده مرکبات و میوه ‌های نیمه‌ گرمسیری در گفت و گو با حرف مازندران درباره اقدامات حوزه پژوهش و فناوری و تولید محصولات فناورانه این پژوهشکده می گوید: پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری متولی تحقیقات در زمینه مرکبات، انار، کیوی، زیتون، خرمالو و انجیر در ایران است و در حال حاضر دارای 70 پروژه و طرح تحقیقاتی با مشارکت اعضای هیات علمی ستاد پژوهشکده، ایستگاه های تحقیقات مرکبات خرم آباد تنکابن و ایستگاه تحقیقات مرکبات شهید یاسینی کترا و ایستگاه های واقع در استان های دیگر شامل ایستگاه تحقیقات جیرفت، میناب، حاجی آباد هرمزگان، جهرم، داراب استان فارس و ایستگاه های تحقیقاتی انار یزد، ساوه، کازرون و ایستگاه های تحقیقاتی زیتون طارم، کازرون، کرمانشاه و رودبار و ایستگاه انجیر استهبان و با مشارکت دانشگاه ها و بخش خصوصی است.

مرتضی گل‌ محمدی تصریح می کند: این پژوهشکده در سال جاری تعداد 25 پروژه تحقیقاتی را باتمام رسانده و نتایج حاصل از آن که 6 مورد به صورت یافته های قابل ترویج و 12 نشریه فنی و ترویجی در اختیار باغداران، تولید کنندگان و کارشناسان قرار گرفته است. همچنین از پروژه های خاتمه یافته، تولید و معرفی دو رقم نارنگی کلمانتین جدید با نام های نارنگی زودرس زرین مناسب کشت در شمال کشور و نارنگی دیررس نارین مناسب کشت در مناطق خنک جنوب کشور و یک رقم زیتون جدید با نام آوان که تنها رقم روغنی مناطق نیمه گرمسیری کشور است و بیش از 20 درصد روغن در میوه دارد و برای کشت در شرق استان خوزستان، مناطق نیمه گرمسیری استان فارس مثل کازرون و برخی مناطق استان کرمانشاه مناسب است این رقم جدید زیتون وزیر جهاد کشاورزی در سومین جشنواره معرفی ارقام زراعی و باغی رونمایی شد. همچنین 36 مقاله علمی پژوهشی و 4 مقاله علمی ترویجی حاصل از نتایج پروژه ها در سال گذشته در نشریات معتبر علمی داخلی و خارجی به چاپ رسیده است.

رئیس پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری می افزاید: پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری یکی از واحدهای تحقیقاتی پیشرو در تولید هسته های اولیه عاری از ویروس ارقام تجاری مرکبات در ایران است، به طوری که در حال حاضر 15 رقم عاری از ویروس در پژوهشکده تولید شده و طی قراردادهایی در اختیار بخش خصوصی و شرکت دانش بنیان ترنج شمال جهت تکثیر به صورت انبوه در اصلاح و جایگزینی باغات درجه 3 و باغات جدید قرار گرفته است. همچنین پیوندک و قلمه سالم سایر میوه های نیمه گرمسیری شامل زیتون، انار و کیوی در اختیار سایر تولیدکنندگان قرار گرفته است. همچنین این پژوهشکده 4 قرارداد با بخش خصوصی جهت انتقال فناوری ارقام سالم، اصیل و جدید منعقد کرده است.

وی در ادامه درباره اجرای طرح های خاص گفت: علاوه بر اجرای پروژه های تحقیقاتی مستقل و مشترک با مراکز تحقیقاتی، یک طرح خاص با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با عنوان جمع آوری و تولید و ارزیابی ژرم پلاسم لیموترش کشور جهت دستیابی به رقم متحمل یا مقاوم به جاروک لیمو ترش در این پژوهشکده و با کمک محققین ستادی و مراکز تحقیقات استان های هرمزگان، فارس و کرمان و همچنین پژوهشکده بیوتکنولوژی شمال کشور در حال اجرا می باشد.

رئیس پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری درباره اجرای طرح جمع آوری و تولید و ارزیابی ژرم پلاسم لیموترش کشور جهت دستیابی به رقم متحمل یا مقاوم به جاروک لیمو ترش می گوید: بر اساس مطالعات انجام شده در این طرح تاکنون بیش از 17 ژنوتیپ لیموترش بدون علائم با احتمال مقاومت بالا به بیماری از مناطق جنوب ایران جمع آوری و در دست ارزیابی است. همچنین از طریق دورگ گیری هیبریدهای لیموترش نیز تولید شده است که بر اساس بررسی ها، در حال حاضر 4 ژنوتیپ امید بخش از بین توده هیبرید دوهزارتایی انتخاب و در مرحله ارزیابی مزرعه ای می باشد. لازم  بذکر است بر اساس ارزیابی های انجام شده تاکنون علائم بیماری در ژنوتیپ های امید بخش مشاهده نشده است. در این طرح برای نخستین بار انواع ژنوتیپ های پرشین لایم که تحمل آنها به بیماری اثبات شده است، جمع آوری و تکثیر ژنوتیپ های مقاوم و با کیفیت در پژوهشکده توسط شرکت دانش بنیان به عنوان یکی از کشت های جایگزین آغاز شده است.وی همچنین از آزمایش و معرفی دو ترکیب شیمیایی ارگانیک، موثر و مفید در کنترل آفات مرکبات توسط پژوهشگران پژوهشکده مرکبات و میوه ‌های نیمه ‌گرمسیری خبر داد.دکتر مرتضی گل محمدی با اشاره به اقدامات این پژوهشکده در زمینه ترویج و انتقال یافته ها می افزاید: اطلاعات حاصل از یافته های پژوهشی به صورت نشریات و دستورالعمل های فنی و کاربردی و قابل ترویج به صورت منظم در سایت پژوهشکده بارگذاری می شود. همچنین بر اساس آخرین بررسی ها پژوهشکده مرکبات و میوه ‌های نیمه ‌گرمسیری با بارگذاری بیش از 100 عنوان نشریه فنی و ترویجی در تالار ترویج، در بین مراکز و موسسات تحقیقاتی جایگاه مناسب و ویژه ای دارد.

رئیس پژوهشکده مرکبات و میوه ‌های نیمه‌ گرمسیری در خصوص اقدامات انجام گرفته در حوزه مدیریت ذخایر ژنتیکی و تنوع زیستی ادامه می دهد: در حال حاضر منابع غنی ژرم پلاسم مرکبات، زیتون، انار، کیوی، خرمالو و انجیر که در ایستگاه های ستادی و مراکز تحقیقاتی نگهداری می شود، بالغ بر 1920 ژنوتیپ و رقم و پایه تجاری می باشد که منابع عظیم ارزشمند جهت معرفی ارقام جدید و استفاده در برنامه های اصلاحی جهت دستیابی به ارقام متحمل و مقاوم به تنش های زنده و غیر زنده و همچنین ارقام مناسب، زودرس، بازارپسند و اقتصادی برای اقلیم های مختلف کشور می باشند. حفظ و نگهداری این ژرم پلاسم ها در ایستگاه های تابعه یکی از وظایف مهم این پژوهشکده می باشد.

دکتر گل محمدی در پایان در خصوص اقدامات مهم ستادی و اجرایی اظهار کرد: از جمله اقدامات هم این حوزه می توان به حضور پژوهشکده مرکبات و میوه ‌های نیمه‌ گرمسیری در شورای تحقیقات موسسه تحقیقات علوم باغبانی، حضور در شورای تحقیقات کشاورزی استان مازندران، حضور پژوهشکده در ستاد بیماری جاروک لیمو ترش، حضور پژوهشکده در کمیته بیوتکنولوژی کشاورزی، حضور پژوهشکده در کمیته پیش آگاهی مبارزه با آفات و بیماری ها و عضو کمیته فنی زیتون، مرکبات و کیوی اشاره کرد.