واقعیت‌های فرصتی به نام “صادرات” در مازندران

آمارها نشان می‌دهد، هنوز فرصت طلایی صادرات برای مازندران، به بار ننشسته و سهم‌بری مازندران از این فرصت‌ها با روزهای اوج خود فاصله بسیار دارد.

به گزارش حرف آنلاین، مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی مازندران در نموداری وضعیت صادرات استان مازندران را در 13 سال اخیر بررسی کرده است. اطلاعات براساس آمار گمرکات مازندران تدوین شده و به نظر قابل استناد می‌رسد.

آمارهای این نمودار وضعیت صادرات استان مازندران که از شاخص های توسعه ای هر استان محسوب می شود را چندان مناسب نشان نمی دهد. نقطه قابل توجه این نمودار میزان صادرات استان مازندران در سه سال اخیر، از سال 1397 روند نزولی داشته به طوری که در سال 1399 به کمترین میزان خود در 13 سال اخیر می رسد.

حجم صادرات استان مازندران در سال 1390، 277 میلیون دلار بوده و در سال 99 این میزان به 180 میلیون دلار می رسد.

روند صادرات استان مازندران از سال 90 روند جهشی داشته و از 277 میلیون دلار به 404 میلیون  دلار در سال 91می رسد و از پس آن روندبا ثبات تری را طی می کرد به طوری که میزان صادرات استان مازندران در سال 92، برابر 458 میلیون دلار، 93برابر با 442 میلیون دلار، در سال 94، برابر 423 میلیون  دلار و در سال 95 به 370 میلیون  دلار سقوط می کند.

در سال 96 اما اندکی جهش در این میزان رخ داده و به 393 میلیون دلار می رسد، و از سال 97 روند سقوط ارزش صادرات مازندران آغاز می شود.

در سال 97 میزان صادرات مازندران 375 میلیون دلار بوده و در سال 98 این میزان به 217 میلیون دلار می رسد، در سال 99 در کمترین اندازه خود در 13 سال اخیر، صادرات 180میلیون دلاری را تجربه می کند.

در سال 1400 میزان صادرات مازندران به 277 میلیون دلار می رسد، در میانه 1400 تا 1401 این میزان ثابت مانده و به 276 میلیون دلار کاهش می یابد.

حجم صادرات مازندران در 9 ماهه 1402 اما 237 میلیون دلار ثبت شده است که به نظر نمی رسد تا پایان سال به رقم 276 میلیون دلار برسد و با این روند همچنان صادرات مازندران روند نه چندان افزایشی را دنبال خواهد کرد.

صادرات مازندران با روزهای اوج خود که حجم صادرات 458 دلاری فاصله بسیاری دارد. به طور کلی می توان گفت که وضعیت صادرات مازندران امروز در سال 1402 برابر با سال 1390 است و برای رسیدن به روزهای اوج خود تقریبا به رسیدن از صادرات 237دلار تا 458دلار راه دو برابری در پیش دارد.

امیر جمشیدی مدیرکل گمرکات مازندران در آبان 1402 درباره میزان صادرات استان مازندران گفته است: طی این مدت ارزش صادرات انواع کالا از گمرکات مازندران بالغ بر ۱۷۹ میلیون و سه هزار دلار بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۱ درصد افزایش دارد.

وی ادامه داد: پنج قلم عمده کالاهای صادراتی مازندران شامل فرآورده های لبنی، سیمان مواد پلاستیکی، فرآورده های خوراکی، و فلزات معمولی است.

سرپرست حوزه نظارت گمرکات مازندران، مقاصد عمده کالاهای صادراتی گمرکات مازندران در این مدت را به ۴۴ کشور اعلام کرده و می گوید: به ترتیب عراق با ۹۰ میلیون دلار، روسیه با ۳۶ میلیون دلار، ترکمنستان با ۹ میلیون دلار، قزاقستان با هشت میلیون دلار و پاکستان با ۶ میلیون دلار پنج کشور عمده طرف مبادله تجاری گمرکات مازندران بودند.

اگرچه با دیپلماسی اخیر دولت در زمینه اوراسیا، فرصت سهم بری مازندران از بخش های صادراتی چشم انداز روشنی یافته اما به نظر می رسد در یک سال اخیر که تلاش ها برای افزایش صادرات دو چندان شده، آمارها روی خوش به آن نشان نمی دهند.

مشکلات ارزی، عدم ترخیص به موقع کالا، عدم توان صادراتی در بخش های تولیدی مازندران، روند طولانی فعالیت های گمرکی و بندری برای صادرات از مازندران به مقاصد صادراتی، نبود شبکه حمل و نقل مناسب در مازندران موجب شده است همین میزان تولیدات صادراتی مازندران نیز از کمرکات، بنادر و خروجی هایی غیر از مازندران صورت گیرد اما همین میزان اندک صادرات نیز در بروکراسی اداری و نبود زیرساخت های صادراتی رنگ باخته است.

اگرچه مازندران از بنادر بزرگ و صاحب نامی در حوزه صادراتی برخوردار است اما به گفته فعالان اقتصادی استان، روند اداری، تجهیزاتی و لجستیکی صادرات کالا در این بنادر فراهم نیست.

به هر روی به نظر می رسد، فرصت های صادراتی مازندران هنوز عملی نشده و با روزهای رونق پیش از این فاصله بسیار دارد.