غافلگیری شالیکاران با حمله خوشه‌زن‌ها!

حمله شبانه پروانه تک نقطه‌ای به شالیزارهای مازندران که زیر کشت دوم برنج قرار دارند ، خسارت سنگینی به کشاورزان شالیکار وارد کرده است.
برداشت محصول کشت دوم برنج از سطح ۹۰ هزار هکتار از شالیزارهای مازندران از دو هفته پیش شروع شد. کشاورزان می گویند که پروانه تک نقطه ای موسوم به « خوشه زن » میزان تولید شلتوک در بعضی از مزارع را بین ۵۰ تا ۷۰ درصدی کاهش داده است.
بررسی میدانی از وضعیت شالیزارهای زیر کشت دوم در بخش لاله آباد شهرستان بابل هم نشان می دهد که این آفت سبب ریزش بخش زیادی از خوشه های شالی شده و شالیکاران را غافلگیر کرده است.
یکی از شالیکاران این منطقه به خبرنگار ما گفت : حمله پروانه خوشه زن طی دو دهه اخیر سابقه نداشته است و به همین دلیل هم شالیکاران غافلگیر شده اند.
ابراهیم حسینی توضیح داد : با توجه به این که پروانه های تک نقطه ای در روز قابل مشاهده نیستند و فقط شبانه فعالیت دارند، کشاورزان متوجه آفت نشدند و اکنون که فصل برداشت رسیده با کاهش محصول مواجه شده اند.
وی با اظهار این که پروانه خوشه زن تنها در یک شب فعالیت قادر است خوشه های رسیده برنج را از بین ببرد ، گفت : کشاورزانی که هنوز زمان برداشت محصولشان فرانرسیده نیز متوجه شده اند بخش زیادی از محصول را به خاطر این آفت از دست داده اند و دچار خسارت سنگینی شده اند.
حسینی که به گفته خودش ۱۰ روز مانده به زمان برداشت محصول از مزرعه اش متوجه حمله این آفت شده بود ، افزود : امسال برای کشت دوم هزینه سنگینی کردم چون فقط دو مرحله سمپاشی انجام دادم و اکنون متوجه شدم که حتی نمی توانم هزینه کشت را جبران کنم.
وی توضیح داد : از آن جایی که بروز این آفت طی دو دهه اخیر سابقه نداشته ، بسیاری از کشاورزان مانند خودم نسبت به چگونگی مبارزه با آن هیچگونه اطلاعی نداشتیم و به همین خاطر زمانی که متوجه حمله آفت شدیم ، سمپاشی علیه آن را در طول روز انجام دادیم که اصلا فایده ای نداشت چون پروانه تک نقطه ای برخلاف آفات دیگری مانند کرم ساقه خوار فعالیت شبانه دارد و پس از غروب آفتاب و شب هنگام از زیر خاک بیرون می آید و به خوشه های شالی حمله می کند و اگر قرار است سمپاشی هم انجام شود در همان زمان باید باشد تا موثر واقع شود. به گزارش حرف به نقل از ایرنا، این کشاورز برنجکار گفت : انتظار داشتم که از یک هکتار شالیزار زیر کشت دوم حدود سه تن شالی برداشت ، کنم اما کمتر از یک تن شالی گرفتم که مطمئنا در تبدیل به برنج سفید با کاهش بیشتری مواجه می شوم چرا که بیشتر دانه های شالی پوک یا شکسته شده است.

بروز آفت پس از ۲۵ سال
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی مازندران هم با تایید طغیان آفت پروانه تک نقطه ای در شالیزارهای زیر کشت دوم برخی مناطق استان و از بین بردن خوشه های رسیده ، گفت : متاسفانه عدم آگاهی شالیکاران در مقابله بموقع به خصوص این که باید سمپاشی ها در شب انجام می شد، سبب شد تا محصول رسیده شالیزارها از بین برود.
عبدالرحمان زاغی در مورد چگونگی فعالیت این حشره به خبرنگار ایرنا توضیح داد : هجوم این آفت که در بین شالیکاران به خوشه زن معروف است طی ۲۵سال اخیر بی سابقه بوده است و از آن جایی که لارو آفت پروانه تک نقطه ای فقط در شب فعالیت می کند ، کشاورزان به هیچ عنوان این آفت را در روز مشاهده نمی کنند، یعنی بیشتر کشاورزان تا زمانی که به صورت عملی اقدام به برداشت محصول نکنند ، اصلا متوجه از بین رفتن دانه خوشه رسیده نمی شوند.
وی با بیان این که این آفت در شرایط کم آبی ،خشکسالی و هوای گرم رشد و طغیان می کند، بیان داشت : به دلیل کم بارشی که طی مرداد و شهریور در مازندران داشتیم، این آفت در زیر خاک بشدت رشد کرد و تکثیر شد و در زمانی که شالی به مرحله برداشت رسید ،شبانه به خوشه های رسیده شالی حمله کرد و خسارت سنگینی ایجاد کرد.
زاغی گفت: بعضی از کشاورزانی که زودهنگام متوجه خسارت این آفت شدند و سمپاشی ها را شبانه انجام دادند ، توانسته اند به صورت کامل جلوی خسارت را بگیرند ، ولی کشاورزانی که بموقع اقدام نکردند و یا روزانه سمپاشی کردند تا ۷۰ درصد از میزان برداشت محصولشان کم شد ضمن این که همین میزان را هم که برداشت کردند در زمان تبدیل به برنج سفید دوباره متحمل خسارت می شوند به گونه ای که می توان گفت این دسته از کشاورزان تا ۹۰ درصد محصولشان را از دست می دهند.
کشت دوم برنج در مازندران طی دو دهه اخیر رواج یافت و در سال های اخیر به اوج رسید. کشت دوم پس از برداشت محصول کشت اول به دو روش نشای دوباره و پرورش ساقه یا دونوچ انجام می شود.
شالیکاران مازندران امسال طبق اعلام جهاد کشاورزی در کشت اول از سطح ۲۱۵ هزار هکتار یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن شلتوک برداشت کردند و همزمان پس از برداشت کشت اول در۲۱ مرداد امسال ، کشت دوم را به هر دو روش در سطح ۹۰ هزار هکتار شروع کردند.