علت کم آبی در هاله‌ای از ابهام!

 

حسین زحمتکش: زمانیکه دلایل کم آبی یا بحران آب استان بررسی می شود مسئولان دولتی دیواری کوتاه تر از کشاورزی پیدا نمی کنند، به گونه ای که عمده آب مصرفی استان را متوجه بخش کشاورزی می دانند، این مهم در حالی بیان می شود که تاکنون دلیل و ابزاری برای اثبات این ادعای ارائه نشده است. هر چند مقدار مصرف آب کشاورزی از مصرف آب شرب بیشتر است اما تنها دلیل کم آبی و بروز بحران در منبع آبی نیست. چندی پیش نیز در همایش کمیته منطقه ای آبیاری و زهکشی مازندران یکی از دلایل مهم بروز کم آبی استان مصرف 80 درصد منابع آبی در کشاورزی اعلام شد که نگرانی هایی را در پی داشت.

*مصرف 80 درصد منابع آبی در بخش کشاورزی

مدیرعامل آب منطقه ای مازندران با بیان اینکه 80 درصد منابع آبی استان در حوزه کشاورزی مصرف می شود، تصریح کرد: این نوع مصرف موجب شده تا در تامین آب کشاورزی نیز با مشکل مواجه باشیم.محمد ابراهیم یخکشی با بیان اینکه متوجه ضرورت استفاده آب در بخش کشاورزی هستیم، اظهار کرد: به همان میزانی که آب در سطح اراضی کشاورزی مصرف می شود باید مدیریت شود تا تولید پایدار و مستمر داشته باشیم.این مسئول آب کشاورزی را نیازمند مدیریت مصرف دانست و تاکید کرد: آب در حوزه کشاورزی نباید بسته به نوع کشت مصرف شود بلکه باید بسته به نوع ارقام مصرف شود.

*دیواری کوتاه تر از کشاورزی پیدا نمی کنند

کارشناس ارشد کشاورزی با بیان اینکه مصرف آب کشاورزی از آب شرب بیشتر است، اظهار کرد: یقینا کشاورزی بخش عمده از آب یک منطقه را به خود اختصاص می دهد اما دلیل بروز بحران کم آبی و خشکسالی نیست. فاطمه فلاح خاطر نشان کرد: چگونه در دیگر کشورها که خودکفایی محصولات کشاورزی نیز وجود دارد بحران کم آبی را به کشاورزی ربط نمی دهند اما در مازندران مصرف عمده آب استان و دلیل کم آبی را در بخش کشاورزی می دانند. وی افزود: مسئولان استان دلیل ناتوانی خود در علت یابی و عارضه یابی کاهش منابع آبی استان متوجه بخش کشاورزی می کنند چون دسترس ترین دلیل است!

*توسعه کشاورزی با کاهش منابع آب همراه است

شاید دلیل عمده کم آبی و خشکسالی بخش کشاورزی نباشد اما می تواند یکی از دلایل مهم این معضل باشد چرا که در اکثر کشورهای توسعه بافته در ابتدای دست یافتن به خودکفایی شاهد کاهش منابع آبی بوده اند. چندی پیش مدیر کل هواشناسی مازندران نیز از کاهش 17 درصدی منابع آبی کشور به دلیل دست یابی به خودکفایی گندم خبر داد که مورد تایید رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران قرار گرفت.

*کاهش 100 میلیمتری بارش باران

دلاور حیدرپور اظهار کرد: روزگاری مازندران بیش از 720 میلی متر بارش باران داشت که الان به 620 میلی متر رسیده و این تبعات دخالت غیر منطقی بشر در طبیعت است.وی افزود: برای حفظ دست آوردهای کشاورزی می بایست منابع آبی کشور حفظ و تقویت شود الان برداشت از آب های زیرزمینی بیش از تغذیه سالانه و حدود 11 میلیارد متر مکعب است. حیدرپور یکی از راهکارهای حفظ منابع آبی را مهار آب های سطحی و مدیریت مصرف آب کشاورزی دانست و اظهار کرد: دولت از صندوق ذخیره ملی 10 میلیارد دلار در اختیار وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو قرار داده تا بتوانند آب های مرزی را مهار کنند. موارد بیان شده نشان می دهد همچنان دلایل بروز کم آبی در استان در هاله ای از ابهام قرار دارد و باید بررسی کرد علل بروز کم آبی چه مواردی هستند و کدام یک در اولویت رسیدگی قرار دارند.

به نظر می رسد در کنار مصرف آب در بخش کشاورزی، کمبود سد، کمبود بارش باران و بالا رفتن دما و تبخیر از عوامل مهم کاهش منابع آبی استان است.