سواحل قربانگاه نیست

گروه اجتماعی: باوجودی که در سال‌های اخیر دلیل اصلی مرگ شناگران دریای خزر به‌خوبی شناخته‌شده است، لیکن اطلاع‌رسانی کافی در این زمینه صورت نگرفته و متأسفانه هرسال در فصل گرما، همان وقایع اسفناک سال قبل تکرار می‌شوند. هرساله شاهدیم که صدها نفر از هم‌وطنانی که برای گذراندن تعطیلات تابستان و اندکی تفریح به دریا می‌روند، به یکی از بدترین اشکال مرگ که همان غرق‌شدگی است، گرفتارشده، خاطره‌ای تلخ نیز در ذهن و جان بازماندگان بر جای می‌گذارند. گل‌آلود بودن آب‌های ساحلی دریای خزر موجب می‌شود که حتی با عینک شنا هم نتوان در زیرآب چیز زیادی مشاهده کرد و مثلاً ناحیه کم‌عمق را از عمیق تشخیص داده یا فرد در حال غرق شدن را در زیرآب یافت. فردی که در چنین شرایطی به دام افتد، بسیار دشوار بتواند خود را از مهلکه نجات دهد.

علاوه بر آن ضربات امواج دریا، فرد را با خود به این‌سو و آن‌سو برده، تمام توان و انرژی وی را مستهلک می‌کنند گل‌آلود بودن آب‌های ساحلی دریای خزر به‌خصوص در مناطقی که رودخانه‌ها به دریا منتهی می‌شوند موجب می‌شود که حتی با عینک شنا هم نتوان در زیرآب چیز زیادی مشاهده کرد و مثلاً ناحیه کم‌عمق را از عمیق تشخیص داده یا فرد در حال غرق شدن را در زیرآب یافت. فردی که در چنین شرایطی به دام افتد، بسیار دشوار است تا بتواند خود را از مهلکه نجات دهد.

خرداد امسال 13 نفر در مازندران غرق شدند

مدیرکل پزشکی قانونی استان مازندران گفته: در خردادماه سال جاری (98) تعداد 13 نفر (9 مرد و 4 زن) براثر غرق‌شدگی در مازندران جان باختند. علی عباسی بابیان اینکه شنا در خارج از طرح‌های دریا بدون در نظر گرفتن عمق و وسعت آن، عدم آشنایی با فن شنا، عدم آگاهی از تفاوت شنا از دریا و استخر از دلایل بروز حادثه برای گردشگران است، افزوده است: در خردادماه امسال 6 نفر در رودخانه، 5 نفر در دریا و 2 نفر در کانال غرق شدند.

 غرق‌شدگی یکی از علل مرگ‌ومیر غیرعمدی است که به‌راحتی قابل‌پیشگیری است. با انجام اقداماتی همچون حصارکشی استخرها، عدم شنا در اماکنی که امکان کمک‌رسانی نیست، داشتن همراه در حین شنا، عدم شنا توسط افرادی که به دلیل بیماری منع برای شنا دارند، می‌توان از بروز غرق‌شدگی در حین شنا کردن را کاهش داد.‏

به گفته عباسی به افرادی كه قصد شنا در دریا رادارند توصیه می‌شود حتماً از طرح‌های سالم‌سازی دریا كه غریق نجات در آن‌ها حضور دارند استفاده کنند. مدیرکل پزشکی قانونی استان یادآور شده: اطلاع‌رسانی و آگاهی عمومی به شیوه‌های مختلف می‌تواند برای کاهش تلفات انسانی بسیارموثر باشد و رسانه‌ها می‌توانند نقش ویژه‌ای در اطلاع‌رسانی و کاهش تلفات ناشی از غرق شدن شناگران در دریای خزر ایفا کنند.

جریان‌های شکافنده در دریای های پیرامونی

آنچه در سواحل ایران برای شناگران اهمیت دارد و برای آنان خطرساز است، موج و جریان‌های حاصل از موج در ناحیه کم‌عمق ساحلی است. آب کم‌عمق ناحیه‌ای است که در آن موج شکست می‌یابد و جریان‌های ساحلی شدیدی در آن وجود دارد.

سالانه حدود 200 تا 300 نفر در سواحل خزر (عمدتاً ساحل گیلان و مازندران) گرفتار امواج دریا و جریان‌های ناشی از آن‌ها می‌شوند و می‌میرند.

بسیاری از افراد غرق‌شده در عین دانستن فن شنا دچار حادثه می‌شوند، غافل از اینکه شنا در حوضچه‌های کوچک با شنا در دریا بسیار متفاوت است. آگاهی داشتن از چگونگی شنا در سواحل دریا می‌تواند به افرادی که قصد شنا در دریا رادارند کمک کند تا دچار مشکل نشوند.

شنای مطمئن در این ناحیه همانند شنا در دریاچه سد یا استخر آب نیست. علاوه بر مهارت در شنا باید ویژگی شنا در آب دریا را نیز شناخت. مهم‌ترین نکته؛ دوری جستن از جریان‌های شکافنده است. اگر کسی در جریان شکافنده قرار گرفت، نباید بترسد و درعین‌حال اعتمادبه‌نفس خود را باید حفظ کند.

باید بداند گرچه در آب کم‌عمق این جریان بسیار قدرتمند است ولی به‌زودی در آب دریا مستهلک می‌شود. مبارزه با جریان شکافنده بیهوده است و اگر جریان شمارا به‌سوی دریا می‌برد، هیچ‌گاه در جهت خلاف جریان تلاش نکنید که خود را به ساحل برسانید. بهترین راه شنا به‌موازات ساحل است که به‌زودی از محدوده جریان خارج می‌شوید، آنگاه می‌توانید به‌سوی ساحل شنا کنید. البته اگر کسی به توان فیزیکی خود برای بازگشت اطمینان دارد، می‌تواند خود را به همراه جریان رها کند تا جریان در آب دریا مستهلک شود، سپس خود را به حالت مورب به ساحل برساند. البته شنا به‌موازات ساحل برای برگشت، بهترین راه‌حل است که در دستورالعمل‌های گاردهای ساحلی در بسیاری از کشورهای دنیا به شناگران ارائه می‌شود.

اگر از ناجی‌های غریق در سواحل دریای خزر سؤال کنید، بااینکه اغلب دانش عمیقی از هیدرودینامیک سواحل ندارند، ولی بسیاری از آن‌ها حضور جریان‌های شکافنده که آب شناگران را با خود به دریا می‌کشاند به‌خوبی می‌شناسند.

غرق شدن در خزر

معاون عملیات سازمان امداد و نجات در مورد مهم‌ترین دلایل غرق شدن در دریای خزر می‌گوید: بیشترین دلایل به عدم آشنایی مسافران تابستانی به دریای خزر با فنون شنا برمی‌گردد و همچنین برخی افراد بدون آشنایی از شرایط و وضعیت دریا و بدون داشتن این مهارت‌ها در هر نقطه‌ای به دریا می‌زنند غافل از آنکه شرایط دریای خزر نه‌تنها با استخر بلکه با دریاهای دیگر نیز متفاوت است.

وی ادامه داد: آشنا نبودن با وضعیت ساحل، ویژگی‌های موج، وجود جریان‌های شکافنده مرگبار و بستر خزر شرایطی را مهیا کرده که حتی می‌تواند برای شناگران بسیار ماهر نیز خطرناک باشد. ازاین‌رو برخی شناگران بسیار ماهر نیز، هنگام شنا در نقاط غیر ایمن این دریا و خارج از طرح‌های دریا با خطر مواجه می‌شوند. حتی در مواردی این افراد جان خود را ازدست‌داده‌اند. فتحی با تأکید بر استفاده از محدوده‌های مشخص‌شده برای شنا اظهار کرد: محدوده شنا در دریا، مناطقی در طرح‌های سالم‌سازی هستند که بستر دریای آن از سوی کارشناسان مربوطه تائید شده و محدوده آن به دلیل وجود علائم مشخص‌کننده دریایی و عدم تردد قایق‌های مسافری و حضور مستمر ناجیان غریق برای شنا کردن مناسب است؛ ازاین‌رو توصیه می‌شود مردم از شنا در مناطقی که از بستر آن آگاهی ندارند، پرهیز کنند.

معاون عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر با تأکید بر پرهیز از استفاده سواحل ناشناخته برای شنا کردن توصیه‌هایی را در مورد شرایط شنا مطرح کرد و گفت: مسافران زودتر از دو ساعت پس از صرف غذا به شنا نپردازند و حتماً در مناطق تحت نظارت ناجیان غریق شنا کنند و با دیدن پرچم سیاه و قرمز از شنا در منطقه خطر پرهیز کنند.

وی افزود: نکات دیگری که برای شنا در سواحل خزر می‌توان به آن اشاره کرد این است که مسافران سعی کنند تا جایی که ممکن است در مسافت‌های طولانی به‌موازات ساحل شنا کنند و درصورتی‌که شرایط جوی نامساعد شد احتیاط بیشتری داشته باشند و اگر رعدوبرق و طوفان شد سریعاً از آب خارج شوند. اینکه گاهی افراد برای شوخی و گول زدن دیگران بخواهند خود را به حالت غرق بزنند نیز ممکن است خطرساز شود. همچنین افراد هیچ‌گاه به‌تنهایی در دریا شنا نکنند تا درصورتی‌که اتفاقی رخ داد افرادی برای کمک بتوانند به آن‌ها رسیدگی کنند. مسافران از هل دادن یکدیگر جدا خودداری کنند و هنگام شنا در فاصله زیاد، مراقب قایق‌های عبوری باشند.