سواحل خزر؛ لذت تعطیلات یا کابوس غرق‌شدگی؟

 ساری-گروه اجتماعی/غرق‌شدن دختر جوان تهرانی در نوشهر و اعلام محدودیت‌های تازه در سواحل رامسر، بار دیگر زنگ خطر ایمنی در دریای خزر را به صدا درآورد. در حالی‌که میلیون‌ها مسافر هر تابستان راهی شمال کشور می‌شوند، تکرار چنین حوادثی نشان می‌دهد که گردشگری ساحلی بدون مدیریت جدی ایمنی می‌تواند به تراژدی ختم شود.

حادثه تلخ نوشهر

نقی کریمیان، رئیس هیأت نجات‌غریق و غواصی مازندران، روز جمعه در گفت‌وگو با خبرنگاران از غرق‌شدن دختر جوان ۲۰ ساله تهرانی در ساحل سیترای نوشهر خبر داد. به گفته او، این حادثه زمانی رخ داد که سه نفر وارد محدوده ممنوعه شنا شدند؛ محدوده‌ای که ناجیان غریق بارها نسبت به خطر آن هشدار داده بودند.

کریمیان تصریح کرد: «در روزهای طوفانی، پرچم‌های هشداردهنده در سواحل نصب می‌شود. متأسفانه بی‌توجهی به این پرچم‌ها و نادیده‌گرفتن هشدارهای ناجیان، جان این دختر جوان را گرفت.» وی از مسافران خواست به هشدارهای هواشناسی و علائم ساحلی توجه جدی داشته باشند و افزود: «وظیفه ناجیان نجات جان افراد است، اما در شرایطی که برخی گردشگران هشدارها را نادیده می‌گیرند، کار بسیار دشوار می‌شود.»

تصمیم سختگیرانه در رامسر

همزمان با این حادثه، فرماندار رامسر از اتخاذ محدودیت‌های تازه برای پیشگیری از غرق‌شدگی خبر داد. مسلم قبادیان در حاشیه نشست شورای مدیریت بحران استانداری مازندران گفت: «از این پس ورود اردوهای گروهی و خودرو به سواحل رامسر با هدف کاهش خطر غرق‌شدگی ممنوع خواهد بود.»

او با اشاره به ویژگی‌های خاص دریای خزر توضیح داد: «پیشروی و پس‌روی غیرقابل پیش‌بینی آب، تفاوت اساسی این دریا با سواحل جنوبی کشور است. حتی افرادی که به مهارت شنا اعتماد دارند، ممکن است در جریان‌های عمقی غیرمنتظره گرفتار شوند.»

قبادیان تأکید کرد: در تمامی نقاط پرخطر، تابلوهای هشدار غرق‌شدگی نصب شده است و حضور نجات‌غریق‌ها به معنای مجاز بودن شنا نیست. او اضافه کرد: «در رامسر دو طرح سالم‌سازی استاندارد در ساحل طلایی و ساحل صدف فعال است و بانوان و آقایان می‌توانند با امکانات ایمن از آن استفاده کنند.»

براساس آمارهای رسمی، سالانه ده‌ها نفر در سواحل دریای خزر جان خود را به دلیل غرق‌شدگی از دست می‌دهند. عمده این حوادث در مناطق ممنوعه یا خارج از طرح‌های سالم‌سازی رخ می‌دهد. کارشناسان تأکید می‌کنند که ترکیب سه عامل «بی‌توجهی مسافران به هشدارها»، «کمبود طرح‌های استاندارد سالم‌سازی» و «تغییرات پیش‌بینی‌ناپذیر دریای خزر» زمینه‌ساز چنین رخدادهایی است.

از سوی دیگر، تضاد میان توسعه گردشگری ساحلی و الزامات ایمنی، کار مدیریت بحران را دشوار کرده است. شمال کشور یکی از اصلی‌ترین مقاصد سفرهای تابستانی است و جذابیت دریا برای مسافران غیرقابل انکار است. با این حال، استفاده از نقاط غیرمجاز یا خلوت همچنان عامل اصلی بروز حوادث غرق‌شدگی است.

کارشناسان حوزه ایمنی معتقدند مدیریت سواحل نباید صرفاً به نصب تابلو یا استقرار نجات‌غریق محدود شود. نیاز به برنامه‌ای چندلایه شامل آموزش عمومی، فرهنگ‌سازی از طریق رسانه‌ها، افزایش نظارت‌های میدانی و توسعه طرح‌های سالم‌سازی استاندارد به‌شدت احساس می‌شود.

در کنار آن، گردشگران نیز مسئولیتی جدی بر دوش دارند. بی‌توجهی به هشدارهای هواشناسی یا عبور از خطوط قرمز ایمنی، تنها به ماجراجویی فردی خلاصه نمی‌شود؛ بلکه تبعات اجتماعی و روانی گسترده‌ای برای خانواده‌ها و جامعه برجای می‌گذارد.

حادثه نوشهر و تصمیم رامسر دو روی یک سکه‌اند؛ روی نخست تراژدی انسانی که دل خانواده‌ای را داغدار کرد و روی دیگر، تلاش مدیریتی برای پیشگیری از تکرار این تلخی‌ها. در شرایطی که فصل سفر به اوج خود نزدیک می‌شود، این دو خبر یادآور می‌شوند که لذت دریا زمانی پایدار خواهد بود که در کنار آن، ایمنی جدی گرفته شود.