سندرم “آشیانه خالی” در کمین سالمندان

یک روانشناس با بیان اینکه کمبود شادی در زندگی سالمندان اثرات جبران ناپذیری دارد، با اشاره به سندرم “آشیانه خالی”، گفت: این سندرم ممکن است از میان‌سالی به بعد با ازدواج فرزندان و تنهایی به سراغ والدین بیاید و ناگهان با دیدن تنهایی خود دچار بحران سندرم آشیانه خالی شوند. در این میان شاد نگه داشتن سالمندان وظیفه تمام اعضای خانواده است.

شبنم طلوعی اظهار کرد: سالمندان نظیر تمام افراد نیاز به شادی و امید دارند و بعضا برخی ملاحظات فرهنگی و یا بی‌توجهی‌ها موجب انزوا و گوشه گیری سالمندان می‌شود. بزرگ‌ترین کمک برای حفظ روحیه سالمندان این است که خود فرد سالمند برای حفظ روحیه‌اش تلاش کند.

این روانشناس ادامه داد: تا زمانی که سالمندان باور نکنند حق زندگی و شادابی دارند، ذره‌ای احوالشان خوب نخواهد شد و از این رو خودشان باید برای بالا بردن روحیه و شادی خود تلاش کنند.

وی با اشاره به نقش اطرافیان و فرزندان سالمندان در افزایش شادی آنها، ادامه داد: اطرافیان سالمند نقش مهمی در افزایش شادی سالمندان دارند. وقتی خانواده‌ها پدر بزرگ و مادر بزرگ را در تصمیم گیری‌ها و امور خود دخالت نمی‌دهند به مرور آنها را به گوشه گیری، احساس بی‌ارزش بودن، پوچی و انزوا سوق می‌دهند. در این میان کمبود شادی در زندگی سالمندان اثرات جبران ناپذیری دارد که از جمله آنها افسردگی، ناامیدی، ابتلا به بیماری‌های روحی و روانی، عدم تمایل به برقراری ارتباط، کاهش تحرک، کم صحبت شدن، سکوت و احساس پوچی و یاس است.

طلوعی فعالیت‌های ارتباطی و اجتماعی را موجب شادی و سرزندگی سالمندان دانست و این را هم گفت که فعالیت‌هایی نظیر مسافرت‌های دسته جمعی و گروهی با سالمندان دیگر و دوستان و یا خانواده، دید و بازدیدهای خانوادگی و شرکت در فعالیت‌های عام المنفعه می‌تواند روحیه سالمندان را شاد نگه دارد.

وی با تاکید بر لزوم مراقبت خانواده‌ها از سلامت روان سالمندان در پاندمی کووید ۱۹، افزود: یادمان باشد هم کودکان و هم سالمندان ناتوان و زودرنج هستند و لازم است جوانان این شرایط سالمندان را درک کنند. سلامت روان به این معنا است که فرد بتواند با محبت نسبت به محیط پیرامون خود تطابق داشته باشد و ما باید کمک کنیم سلامت روان در سالمندان ایجاد شود.

این روانشناس با اشاره به شرایط پاندمی کووید ۱۹ و درگیری‌های اقتصادی و اجتماعی خانواده‌ها و در نتیجه کاهش دیدار خانواده‌ها با بزرگ‌ترها و سالمندان، تصریح کرد: در شرایط فعلی فرصت دیدار با سالمندان از دست رفته است. از سوی دیگر جوانان نسبت به شرایط و نیازهای سالمندان آگاهی ندارند، در حالی که در هر مرحله از زندگی از جمله سالمندی نیازهایی وجود دارد که باید تأمین شود و جوانان در تأمین این نیازها برای سالمندان نباید دریغ کنند، چراکه در صورت برآورده شدن این نیازها سالمندان احساس شادی می‌کنند.

وی ادامه داد: در بین تمام نیازهای سالمندان، نیاز به عشق و محبت برای سالمندان بیش از هر چیزی احساس می‌شود و لازم است این نیاز از سوی اطرافیان سالمندان تأمین شود. عدم آگاهی خانواده‌ها و جوانان نسبت به این نیازها به ویژه نیاز به عشق و محبت ورزیدن، جدایی بین سالمندان و خانواده‌ها را بیشتر کرده است. لازم است در شرایط فعلی پاندمی کووید ۱۹، خانواده‌ها بیش از پیش به سالمندان خود عشق و محبت بورزند تا بتوانند احساس پوچی را از آنها دور نگه دارند.