ساحل محمودآباد رنگ توسعه می‌گیرد

ساری-خبرنگار حرف/تحولی چشمگیر در یکی از نقاط آسیب‌دیده شهری محمودآباد در حال وقوع است. زمینی که تا چندی پیش مأمن زباله‌های دپو شده بود، به زودی میزبان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های گردشگری و فضای سبز استان مازندران خواهد شد. این پروژه که شامل احداث پارک ساحلی و مجتمع فاخر گردشگری است، نمونه‌ای بارز از بازآفرینی شهری با رویکرد توسعه پایدار و مشارکت بخش خصوصی به شمار می‌رود.

بر اساس اعلام عبدالرضا دادبود، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مازندران، عملیات اجرایی احداث پارک ساحلی به زودی آغاز می‌شود. این طرح نه‌تنها پاسخی به مطالبه طولانی‌مدت شهروندان برای پاک‌سازی ساحل از پسماندهای انباشته است، بلکه می‌تواند الگویی برای سایر شهرهای شمال کشور در زمینه احیای فضاهای آلوده و فراموش‌شده شهری باشد.

نخستین نکته قابل توجه در این پروژه، تغییر کاربری یک فضای آلوده به فضایی عمومی و گردشگری است. سال‌ها دپوی زباله در این منطقه نه‌تنها چهره شهر را مخدوش کرده بود، بلکه پیامدهای زیست‌محیطی جدی به‌ویژه برای ساحل دریای خزر و آب‌های زیرزمینی به دنبال داشت. اکنون با جمع‌آوری کامل پسماندها، فرصتی فراهم شده تا چهره‌ای تازه و انسانی به این بخش از شهر بازگردد.

دومین بُعد مهم این طرح، سرمایه‌گذاری ۵ هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی برای ایجاد یک مجتمع گردشگری بزرگ است؛ رقمی که در مقیاس منطقه‌ای چشمگیر تلقی می‌شود و می‌تواند زمینه‌ساز اشتغال، درآمدزایی پایدار و ارتقای شاخص‌های توسعه محلی باشد. همان‌طور که دادبود اشاره کرده، این سرمایه‌گذاری در راستای سیاست‌های استاندار مازندران برای حمایت از بخش خصوصی و توسعه زیرساخت‌های گردشگری صورت می‌گیرد؛ رویکردی که در سال‌های اخیر با توجه به محدودیت منابع دولتی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر شده است.

از منظر برنامه‌ریزی شهری نیز این پروژه می‌تواند واجد پیامدهای مثبت قابل توجهی باشد. بازآفرینی فضاهای ناکارآمد شهری، یکی از مهم‌ترین راهکارها در مواجهه با چالش‌هایی مانند گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی، آلودگی‌های زیست‌محیطی، و کمبود فضاهای عمومی در شهرهاست. طرح محمودآباد می‌تواند به‌عنوان نمونه‌ای موفق از بازآفرینی، در اسناد بالادستی مدیریت شهری و محیط‌زیست مورد ارجاع قرار گیرد.

از سوی دیگر، با توجه به ویژگی‌های خاص استان مازندران به‌ویژه ساحلی بودن آن، توسعه گردشگری پایدار می‌تواند به‌عنوان مزیت رقابتی مهم این منطقه محسوب شود. با احداث پیاده‌راه‌های ساحلی، فضای سبز عمومی و خدمات رفاهی، نه‌تنها کیفیت زندگی ساکنان محلی ارتقا می‌یابد، بلکه ظرفیت جذب گردشگر نیز افزایش می‌یابد. این امر می‌تواند به تدریج الگوی رفتاری ساکنان نسبت به محیط زیست را نیز تغییر دهد و نوعی «فرهنگ حفاظت از فضاهای عمومی» را در پی داشته باشد.

با این حال، اجرای چنین پروژه‌هایی بدون چالش نخواهد بود. از جمله نگرانی‌های مطرح، میزان شفافیت در روند واگذاری زمین‌ها، نحوه نظارت بر اجرای پروژه و تأمین عدالت فضایی در بهره‌برداری از این فضاهای جدید است. تجربه‌های مشابه در شهرهای دیگر نشان داده که اگر نظارت کافی صورت نگیرد، فضاهای عمومی به تدریج خصوصی‌سازی شده و شهروندان عادی از بهره‌برداری واقعی از آن محروم می‌شوند.

نکته دیگر، ضرورت توجه به مشارکت شهروندان در فرآیند طراحی، اجرا و نگهداری پروژه‌های شهری است. پارک‌ها و فضاهای گردشگری تنها در صورتی پایدار می‌مانند که مردم خود را در آن‌ها سهیم بدانند. فراهم کردن فرصت‌های مشارکت مردمی در قالب نظرسنجی، جلسات محله‌ای، یا حتی بهره‌گیری از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد می‌تواند موفقیت بلندمدت این پروژه را تضمین کند.

در نهایت، پروژه پارک ساحلی و مجتمع گردشگری محمودآباد، نه‌تنها نقطه عطفی در مدیریت شهری این شهرستان، بلکه الگویی الهام‌بخش برای بازآفرینی فضاهای شهری آلوده در شمال کشور محسوب می‌شود. اگر این طرح با نگاه بلندمدت، رویکرد زیست‌محیطی و مشارکت مردمی اجرا شود، می‌تواند تجربه‌ای موفق از هم‌افزایی دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی در خدمت توسعه پایدار باشد.