روزمرگی‌هایی که عادی نشد

گروه اجتماعی_ زری طاهری: در یکی از روزهای پاییزی در مکانی حاضر می‌شویم که افراد حاضر در آن روزانه شاهد خزان‌های زندگی بسیاری از هم‌نوعانشان هستند و این موضوع هرگز برایشان تبدیل به روزمرگی نشده!

مسیر آشناست، هم برای افرادی که در مرکز استان زندگی می‌کنند و هم برای افرادی که از مسیربلواد آزادی تردد دارند. ساختمان سفید قدیمی که خیلی‌ها با آن خاطره (تلخ) دارند خودنمایی می‌کند.

شاید برای همه ما بارها پیش آمده وقتی به اداره پزشکی قانونی مازندران نزدیک می‌شویم، تعدادی از مردم با لباس‌های مشکی جلوی درب آن در انتظار نشسته‌اند.
ابتدا طی تماس تلفنی با حسین سعادت فر ، مدیر روابط عمومی این اداره کل که خود از قدیمی های شغل خود هستند مراتب را بازگو میکنم که مورد استقبال ایشان قرار میگیرد.

لذا صبح زود جهت تهیه گزارشی از حال و هوای این نهاد خدمات‌رسان وارد محوطه این ساختمان می‌شوم، با صف طولانی از چهره‌هایی که کمتر تبسم بر لب دارند و ظاهرشان پر از درد است، گاهی عجول هستند و فرصتی برای صبوری ندارند، مواجه می‌شوم.

در میان جماعت، صورت معصوم و زخمی کودکان خودنمایی می‌کند، جلوتر می‌رویم تا جویای احوالشان باشیم، حادثه، نزاع، تصادف و شاید هم کودک آزاری! هر چه که هست دردناک است و غیرقابل تحمل.

*جایش روی تخت بیمارستان است

در سالن انتظار با ظاهر زرد و پریشان جوانی که شکستگی کتف دارد مواجه می‌شوم، با این حالش به‌جای اینکه روی تخت بیمارستان باشد اینجا نشسته، گویی حالش خوب نیست و هر لحظه ممکن است از حال برود، چند برگه کاغذ در دست دارد و گویی پس از درگیری به اولین چیزی که فکر کرده تا تسکینی برای روحش باشد، شکایت است.

به‌راستی اولین فکری که بعد از مورد ضرب و شتم قرار گرفتن در ذهن هر فردی خطور می‌کند، چیست؟ اگر خدای ناکرده در این حال و هوا قرار گرفته باشیم درمی‌یابیم که این موضوع در درجه اول روح را زخمی می‌کند و بعد جسم را؛ تا روح آرام نباشد جسم حتی اگر آسیبی هم ندیده باشد، سالم نخواهد بود.

نگاهم به اتاق کارکنانی می‌افتد که بی‌وقفه پاسخگوی ارباب رجوع هستند، اقای سعادت فر میگویداز ۱۵ سال تا 26 سال تجربه کاری دارند اما متاسفانه هنوز قراردادی هستند .

وی اضافه می‌کند: از آنجائیکه اکثر مراجعین ما دارای تالمات روحی فراوان هستند لذا همه همکاران من در مراکز پزشکی قانونی سعی میکنند با سرعت ، دقت و سعه صدر پاسخگوی مراجعین باشند
سعادت فر میگوید در قسمت مراجعین ما ( پذیرش و تشریح ) بعضا صبر ایوب هم جواب نمی‌دهد، چرا که آستانه تحمل مردم پایین آمده است وای به روزی که مردم عزیزی را از دست بدهند یا در نزاع و تصادف دچار آسیب بشوند.

*ایستادگی پا به پای کادر درمان

این کارمند باسابقه پزشکی قانونی با بیان اینکه در بحران کرونا، همکاران ما پا به پای کادر درمان جنگیدند، تاکید می‌کند: هدف ما خدمت است و نیازی به دیده شدن نداریم، فقط کاش مردم باور کنند که ما هم از دیدن حال و وضعیت روحی و جسمانی اونها ناراحتیم و میخواهیم هر چه زودتر مشکلشان حل شود، پس انتظار داریم که کار را با حساسیت و دقت در کنار آرامش انجام دهیم، پس باید مهربانی دوطرفه درکار باشد.

دردودل‌های کارکنان این سازمان بیش از این‌هاست، این را از نگاه دلسوزانه‌شان به ارباب رجوع می‌توان درک کرد، در اتاق‌های دیگری که ورود افراد بدون دریافت نوبت ممنوع است پزشکان حضور دارند تانظرشان را با توجه به شواهد در خصوص عمق جراحت و صدمات روحی و جسمی ثبت و درج کنند.

گفته شده حدود چند سالی هست که سیستم پاسخگویی به مراجعین در پزشکی قانونی مازندران به‌صورت اتوماسیونی متصل به مراجع قضایی موجب کاهش کاغذبازی‌های اداری شده و جلوگیری از هزینه تردد شده است

در ادامه به ساختمان کمیسیون پزشکی قانونی که در سمت راست انتهای همان خیابان است می‌رویم، برای دیدار با مدیرکل پزشکی قانونی وارد اتاقشان می‌شوم، در حالی که درگیر رسیدگی به امور هستند لحظاتی کوتاه خواستار پاسخ به چند سوالی می‌شوم که ذهنم را به خود درگیر کرده.

*گفت‌وگو با مدیرکل

علی عباسی بدون مقدمه می‌گوید؛ پزشکی قانونی با دردهای مردم سروکار دارد، اینجا ما با دردمندانی سروکار داریم که به‌علت آسیب به جسم و روانشان در مسیر ثبت شکایت به ما مراجعه کردند، این افراد گاهی حوصله انتظار را ندارند، چرا که صدمه دیده‌اند، برخی خون‌آلود و بعضی در حال مرگ!! در این مواقع سعی می‌کنیم در اولین اقدام کار ارجاع به بیمارستان را در اولویت قرار دهیم.

وی با بیان اینکه ما در بخش فرهنگ‌سازی مشکلاتی داریم که منجر به ایجاد و افزایش حوادث می‌شود، ادامه می‌دهد: بحث نبود فرهنگ در رانندگی، عدم فرهنگ در برخورد درست با زن و فرزند، عدم فرهنگ در رابطه با برخورد درست در درگیری‌ها و حتی بی‌توجهی به زیرساخت‌های جاده و پل عابر پیاده از مواردی است که به افزایش ایجاد حوادث در نتیجه افزایش آسیب به مردم کمک می‌کند.

عباسی با بیان اینکه زمانی که یک فرد دچار آسیب جسمی می‌شود، هزینه‌های زیادی در مباحث مادی و معنوی می‌پردازد، یادآور می‌شود: مراجعین ما در حوزه؛ حوادث کار، دندانپزشکی، معاینات اختصاصی زنان و مردان است، بحث معاینات سقط جنین ( تنها موردی از کار پزشکی قانونی که نیاز به ارجاع قانونی ندارد)، تصادفات، کالبد شکافی فوتی‌های غیرعادی و غیره هستند.

*در انتظار حمایت ملی!

مدیرکل پزشکی قانونی استان مازندران با اشاره به بحث کمیسیون‌های پزشکی قانونی، تصریح می‌کند: زمانی که شاهد اعتراض به گواهی‌های سطح شهرستان باشیم مستند به این بخش ارجاع و کمیسیون متشکل از متخصصین سه نفره و پنج نفره پرونده را مجددا بررسی کرده و رای نهایی را صادر می‌کنند.

این مسئول اضافه می‌کند؛ دسته دیگری از مراجعین ما کسانی هستند که در موردشان بحث قصور پزشکی اتفاق افتاده که قابل بررسی است و ما در مورد میزان خسارت اظهار نظر می‌کنیم، همچنین ما در بخش آزمایشگاه با دستگاه‌های هایتک که کمک شایانی در بحث آزمایشات سم‌شناسیط آسیب‌شناسی DNA و بررسی اتباع خارجی شده فعال هستیم که البته این بخش نیاز به حمایت ملی دارد.

• در بحران‌ها مشکل داریم

وی از تشخیص مصرف الکل توسط این سازمان خبر میدهد و خاطرنشان می‌کند: مصرف الکل از معضلات جامعه امروز و تست آن وظیفه همکاران ما است و همچنین
تشریح تمامی مرگ های غیرطبیعی اعم از رصد و کالبدشکافی با هدف بررسی علت مرگ در اینجا صورت می‌گیرد، متاسفانه این بحث ما به‌یاد جوانان غرق شده و همچنین خودکشی‌ها با قرض برنج می‌اندازد که بسیار غم انگیر است.

عباسی در بخشی دیگر از نبود امکانات مطالبی بیان می‌کند و می‌گوید؛ ما در بحران‌ها کمبود تخت داریم، تابوت‌ها کیفیت خوبی ندارد و نسبت به دنیا خیلی عقبیم، همکاران ما نیاز به انگیزه دارند اما خبری نیست، کمبود نیرو داریم، کاش مسئولان حداقل یک روز کاری را با ما همراه باشند.

*افزایش ۱۳ درصدی مصدومین از حوادث کار!

به اذعان مدیرکل پزشکی قانونی مازندران در هفت ماهه سال جاری تعداد معاینات سرپایی به ۴۷ هزار و ۵۱۱ مورد، تعداد مصدومین از حوادث کار با رشد ۱۳ درصدی به ۵۷۷ نفر، شاهد نزاع و درگیری ۴ هزار و ۵۳۵ زن و ۸ هزار و ۴۸۵ مرد و در کل حدود ۱۳ هزار و ۲۰ نفر بوده‌ایم، همچنین از ابتدای سال تاکنون ۶۹ نفر فوت کردند.

ناگفته نماند؛ اداره کل پزشکی قانونی استان مازندران در سال ۱۳۵۳ در شهرستان ساری تاسیس و به تدریج در سایر شهرستان‌های استان نیز ادارات پزشکی قانونی افتتاح شد.

این اداره کل دارای ۱۵ مرکز و تعداد کل پرسنل پزشکی قانونی استان مازندران ۱۰۳ نفر است، تشریح در مراکز ساری و بابل، محمود آباد، چالوس، تنکابن، عباس آباد، آمل، رامسر دارای سالن تشریح فعال بوده و در صورت لزوم کالبدگشایی در خود این مراکز انجام می‌گیرد، همچنین استان مجهز به آزمایشگاه مرجع منطقه‌ای است که در این بخش معین استان‌های سمنان، گلستان و گیلان شده است. 

به گزارش حرف؛ بازدید میدانی از اداره پزشکی قانونی یکی از آن برنامه‌هایی بود که برای همیشه در ذهنمان نقش بست، مشاهده آدم‌هایی گرفتار و آسیب‌دیده که برای احقاق حق تا آخر ایستاده‌اند نشان از عدم تاب‌آوری جامعه در مقابل هرگونه آسیب و یا بلایای طبیعی یا غیرطبیعی دارد، در این مسیر برنامه‌ریزی برای اقدامات پیشگیرانه در کنار فرهنگ‌سازی و اعمال حمایت کارساز بوده و موجب کاهش مراجعین به این اداره خواهد شد.