راه آهن ، بستری برای پیشرفت

حرف آنلاین:

فعالیت گسترده راه آهن در عرصه حمل و نقل این مجموعه را به عنوان یک پایگاه اصلی مسافرت های داخلی و خارجی ، ترانزیت کالا و حمل و نقل محصولات استراتژیک تبدیل کرده است. گستردگی فعالیت راه آهن در کشور به حدی است که دولتمردان به آن نگاه ویژه ای دارند به گونه ای که گسترش راه آهن شمال و اتصال آن به خارج از کشور نتایج بسیار مطلوبی را در حمل و نقل ریلی خواهد داشت . اهمیت اتصال خطوط راه آهن شمال به خارج از کشور به حدی بود که  با تبلیغات گسترده رسانه های سه کشور ایران ، قزاقستان و ترکمنستان همراه شد و آن را نقطه عطف پیشرفت حمل و نقل و تبادل کالا در  این سه کشور دانستند.راه آهن یکی از ظرفیت های فوق العاده حمل و نقل کشور است. امنیت 3/99 درصدی نسبت به جاده های آسفالتی ، مصرف سوخت بسیار پایین به نسبت حجم کالاهای محموله در مقایسه با ترانزیت خودروهای ترانزیتی ، هزینه پایین سفر های دور و نزدیک ، صرفه جویی زمانی ، اشتغال مستقیم و غیر مستقیم هزاران نفر ،  همه نشان از برتری نسبی این نوع از حمل ونقل در کشور است. با نگاهی اجمالی به  ظرفیت های راه آهن در استان مازندران میتوان این برداشت را کرد که حمل ونقل ریلی فرصتی طلایی برای استان در جهت درآمد زایی است ، بیش از 400 کیلومتر خطوط ریلی بستری مناسب است تا به موارد سرمایه گذاری و جلب نظر سرمایه گذاران اقدام کرد.
از حدود ۱۲۰ سال پیش احداث راه آهن سراسری از مهمترین آرزوهای ایرانیان بوده است.

*اقتصاد ریلی راه آهن شمال

زمینه های فوق العاده ی توسعه اقتصادی استان ، موجب خواهد شد تا مازندران در بخش حمل ونقل ریلی دو نوع اقتصاد را  به صورت کوتاه مدت و بلند مدت شاهد باشد. در اقتصاد کوتاه مدت میتوان روی کاهش هزینه های حمل ونقل بخصوص ترانزیت کالاهای وارداتی و صادراتی دقت کرد و در اقتصاد بلند مدت به ظرفیت هایی که در افق دیدگاه پیشرفتی استان بوجود خواهد امد تمرکز کرد از جمله اشتغال حال حاضر هزارن نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم  در حوزه خطوط ریلی استان مازندران .

اشتغال جوانان از ظرفیت های مناسب خط راه آهن  در مازندران است که میتوان نسبت به گسترش آن فکر کرد . البته گسترش راه اهن در مازندران با مشکلات عدیده ای مواجه است ، زمانیکه استان مازندران فقط در بخش شرقی و جنوب شرقی از وجود راه اهن بهره مند است و ظرفیت های بالقوه و بالفعلی را جهت توسعه استان در زمینه های یاد شده ایجاد کرده پس میتوان با یک نگاه گذرا فهمید گسترش خط راه آهن در غرب مازندران و ایجاد یک شبکه ریلی بین بنادر شمال کشور چه فرصت بزرگی را جهت پیشرفت و توسعه اقتصادی در اختیار  استان مازندران قرار میدهد اما متاسفانه علی رقم تدوین طرح توسعه خطوط راه اهن در غرب استان ، به دلیل نبود زیر ساخت های لازم اجرایی شدن این طرح مسکوت مانده است.
*زمینه های ایجاد توریسم ریلی راه آهن شمال

این ها گفته شد تا  پیشنهادی برای این ظرفیت درآمدی و اشتغالی استان داشته باشم ، با توجه به مطالعاتی که نسبت به ظرفیت های خط راه آهن در شمال کشور داشتم این مهم به ذهنم رسید که میتوان نسبت به مبحث توریست ریلی توجه کرد ، طبیعت بکر مازندران که بحث گردشگری طبیعت یا اکو توریست را مدتی است بر سر زبان ها انداخته میتواند با استفاده از خط ریلی پیشرفت چشمگیری داشته باشد ، زمانیکه گردشگر با قطار از مناظر بکر و طبیعت زیبای مازندران در فضایی امن و ارزان بهره مند شود مطمئنا تعدد حضورش و و دیگر گردشگران افزایش  خواهد یافت ، حتی هزینه هایی که برای ایجاد خط ریل راه آهن توریستی در طبیعت مازندران صرف میشود با گسترش این مهم در کوتاه مدت جبران خواهد شد جالب آنکه با گسترش توریست شاهد حضور گردشگران در طبیعت مازندران با حداقل ترافیک و آلودگی محیطی خواهیم بود .

زمانیکه توریست، خودرویی برای ورود به طبیعت و تولید زباله و الودگی  نداشته باشد چقدر مازندران در هزینه های گزاف حضور گردشگران سود میبرد؟ چقدر میتوان امنیت آن ها را بسته به پراکندگی حضور در جاده های آسفالتی تضمین کرد ؟ چقدر میتوان فرصت حضور توده ای از جمعیت گردشگران را در فواصل نزدیک داشت؟ چقدر میتوان از حضور گسترده گردشگران سود برد تا اینکه آنها را پراکنده مشاهده کنیم؟ قطعا قطار و خطوط ریل آهن فرصتی مغتنم جهت جلب گردشگر و درآمد زایی و اشتغال مناسب در استان مازندران است و نباید نسبت به غافل شد.

*چالش پیش روی راه آهن شمال

از دیگر مشکلات پیش روی خط راه آهن شمال ، گذز خط ریلی از میان اماکن مسکونی شهرها است که موجب نارضایتی مردم به دلیل خطرهای رفت و آمد قطار و آلودگی صوتی شده است .با توجه به عمر 50 ساله خط راه آهن باید مد نظر داشت در زمان ایجاد راه آهن در مازندران این خطوط از شهرها و اماکن مسکونی فاصله داشتند و به مرور زمان با توسعه شهر ، شهرها این خطوط را در برگرفتند ، البته این دغدغه در مسئولان راه آهن شمال وجود دارد و حتی با علم به نبود بودجه ، مسئولان به تدوین طرح خطوط ریلی جدید که از محدوده شهرها خارج است اقدام کرده اند . شایان ذکر است در دو سال اخیر بسته به سیاست توسعه ی مدیریتی راه آهن شمال کشور ، افزایش کارامدی کیفی فعالیت حمل و نقل ریلی را درشمال کشور شاهد بوده ایم.

*ایمن سازی خطوط راه آهن

با توجه به دغدغه مسئولان راه آهن شمال مبنی بر ایمن سازی ایستگاه های راه آهن شاهد آن هستیم که در اکثر ایستگاه های راه آهن ، پروژه های ایمن سازی جهت کاهش حوادث ناشی از برخورد با قطار در حال اجرا است که مصداق این ایمن سازی ها  را میتوان در دیوار کشی و استقرار پل های هوایی متعدد مشاهده کرد  ، البته این مهم در فواصل نزدیک به ایستگاه های راه آهن ایجاد شده و جهت ایمن سازی باید در مکان های حادثه خیز و پرجمعیت از جمله اماکن مسکونی شهرها و روستاها چاره ایی اندیشید و جهت تحقق اهداف مد نظر جهت ایمن سازی ، نیازند همیاری و همکاری نهادهای دخیل است تا یک عزم استانی جهت ایمن سازی خطوط ریل راه آهن در مازندران شکل گیرد. مسئولان مازنی باید بدانند پیشرفت و توسعه راه آهن در مازندران بدون همیاری و همکاری نهاد های دخیل در جهت ایمن سازی و بهسازی خطوط راه آهن میسر نخواهد شد ، کمبود منابع مالی و انسانی این مهم را به وجود می آورد که در راستای ارتقای سلامت جانی و مالی مردم همجوار خطوط راه آهن ، نسبت به ایمن سازی همراه مسئولان راه آهن شد.

حسین نادری پژوهشگر و فعال اقتصادی