دستان نامرئی کار را پیش می‌برند؛ سد فینسک همچنان می‌تازد

گروه اجتماعی: طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی ایران نخستین بار در اواخر دهه 30 مطرح شد. به دلایلی این طرح که «ایرانرود» نامیده می‌شد تا بعد از انقلاب مسکوت ماند تا این که دوباره در مجلس نهم بر سر زبان‌ها افتاد.
شوربختانه نتیجه و خروجی طرح‌های انتقال آب چیزی جز تجربیات آزمودن و به خطا رسیدن نبوده‌اند. انتقال بین حوضه‌ای آب ممکن است در کوتاه مدت سبب احیای صنعت و زراعت یک منطقه کم برخوردار از منابع آبی شود؛ اما در دراز مدت اسبابی برای خشکسالی، نابودی زمین‌های زراعی و زیست بوم و تنوع گیاهی و جانوری منطقه مبداء خواهد بود. شواهد آزموده شده نشان می‌دهد که با انتقال بین حوضه‌ای آب منطقه مقصد هم چندان عاقبت به خیر نمی‌شود.
پیامدهایی مانند رشد نامتوازن جمعیت، مهاجرت‌های مقطعی و وابسته شدن صنعت و زراعت به منابع آبی ناپایدار می‌تواند منطقه مقصد را با مشکلات پیش‌بینی نشده‌ای رو به رو کند. با این حال به نظر می رسد که مسئولان راهی سهل‌الوصول تر از احداث سد برای آب‌رسانی به استان سمنان نمی‌شناسند. استان سمنان نیازمند تامین منابع آبی است و در این راستا حداقل ۹ سد با هسته رسی احداث شده که سد فنیسک با گنجایش حدود ۱۲ میلیون مترمکعب به آن ها اضافه می‌شود.
*آخرین فعالیت کارگاه سدسازی در منطقه فینسک
دهیار سابق روستای تم با اشاره به آخرین وضعیت از فعالیت کارگاه سدسازی در منطقه فینسک، گفت: در حال حاضر کارگاه با قوت بیشتری از قبل در حال فعالیت است.
سید محمود موسوی در گفت‌وگو با خبرنگار حرف مازندران، اظهار کرد: همانطور که می‌دانید از سال ۱۳۸۸ طرح مطالعات ساخت سد فینسک آغاز شد در سال ۱۳۹۱ با اخذ مجوز سازمان محیط زیست‌کشور اعتبار قانونی این سد تصویب شد مقرر شد تا کارهای مطالعاتی و زیربنایی سد انجام شود از این رو اعتباری بالغ بر ۷۰۰ میلیارد تومان درنظر گرفته شد.
وی افزود: مقرر شده بود سند در روستای فینسک با هدف آب‌رسانی به مناطق روستایی استان سمنان و شهرستان‌های حومه برای مصارف خانوار احداث شود البته پایان ۱۳۹۱ اعتبار قانونی سد بود ولی اقدام عملی صورت نگرفت‌.
موسوی ادامه داد: بعد از آن از ابتدای ۱۳۹۷ دوباره با همان هدف طرح اداره کل محیط زیست استان سمنان و امور آب دوباره با تخلف اداری طرح را تمدید کردند.
این مطلع اهل سمنان اضافه کرد: در حالی که هر طرحی که از سازمان محیط زیست و امور آب کشور جهاد کشاورزی و هر ارگانی که مرکزی است باید تایید شود زیر مجموعه‌ها نمیتوانند طرحی را تمدید کنند، ولی باز آمدند در بخش شهمیرزاد منطقه پرور ورودی روستای تلاجیم جنب قبرستانی دستگاه‌ها را مستقر و کار را از سه شاخه داخل روستا با حفاری شروع کردند و از یک شاخه به چندین نقطه رسیدند.
وی عنوان کرد: این اقدام بارها با مداخله اهالی و افراد روستای همجوار مواجه شد، ولی روز به روز بر تعداد بیل، لودر و کامیون و دستگاههای لازم اضافه شد.
*مردم منطقه مخالف احداث سد فینسک
موسوی با تاکید بر اینکه مردم مخالف این طرح بوده و هستند، یعنی ۸۵ درصد اهالی ۱۰ روستا! اذعان داشت: آن‌ها زمین‌ها را با نارضایتی مردم در اختیار گرفتند البته مقدار کمی را خریداری کرده و این طرح را با استارت قوی آغاز کردند.
دهیار سابق روستای تم اعلام کرد: پیش‌بینی شده پس از احداث این سد، ۱۰۰ درصد روستای تم، ۸۰ درصد تلاجیم و ۶۰ درصد ملاده غرق خواهد شد. از سال ۱۳۹۹ به بعد اعتراض مردم بیشتر شد، تجمعاتی که داشتیم در دو مرحله به مدت هر کدام سه ماه! باعث شد دستگاه‌ها را بخواباندند ولی دوباره با رایزنی و وعده وعید کار را شروع کردند، دیدند باز هم نمی‌شود باز با تجمع مردم مواجه شدند، نمیدانیم چرا تا این لحظه هم مشغول هستند.
وی افزود: سپس گفته شد با بودجه ۲۰ میلیاردی طرح را ادامه می‌دهیم که با اعتراضات مردم و نمایندگان مازندران مواجه شدند، وقتی دیدند نمی‌شوند گفتند که طرح ملغی است.
*می‌خواهند سد را به مرحله‌ای برسانند که قابل بازگشت نباشد
موسوی با بیان اینکه از اواخر دولت روحانی ابتدای دولت آقای رئیسی، گویی کار قوت بیشتری گرفته است، اظهار کرد: گویی می‌خواهند این سد را به مرحله ای برسانند که قابل بازگشت و لغو نباشد اما تکلیف اهالی روستا و منطقه که با اجرای طرح مخالف هستند چه میشود؟
وی یادآور شد: متاسفانه تا این لحظه جلسه رسمی با حضور اهالی و نمایندگان ۱۰ روستا و مسئولان برگزار نشده است، دست اندرکاران این طرح از برخوردهای بد به نفع خودشان استفاده میکنند.
موسوی تصریح کرد: از خروجی سد فینسک یعنی ابتدای بندبن تا ابتدای سد رجایی بالغ بر ۲۷ روستا وجود دارد که در آن ۲۵ هزار نفر ساکن هستند و بالغ بر ۵ هزار و ۱۰۰ هکتار زمین‌های کشاورزی شالیزاری مستقیم از آب سفیدرود استفاده می‌کنند.
این مطلع اضافه کرد: در منطقه ما آستانه تکیه تم قدمت زیادی دارد و از نظر فرهنگی و اعتقادی برای مردم استان سمنان و پشت کوه بسیار حائز اهمیت است، تا به اینجا هم حمایت و پشتیبانی معنوی این آستانه کمک کارمان بوده است.سرانه آب در این مناطق در حد نصاب است، اینکه این آب برای مصرف مردم است شایعات است و به‌نظرم اهدافشان فراتر از این حرفا است.