درس عبرت کندوان؛ نظارت را هم سیل برد!

کندوان را اینگونه آب برد، ساعت ۲۰ و ۳۰ دقیقه پنجشنبه شب ۲۴ خرداد ۱۴۰۳ بارش‌های رگباری در ارتفاعات چالوس منجر به طغیانی شدن رودخانه چالوس و وقوع سیلاب و انسداد جاده کندوان شد که این سیل خساراتی را نیز به دنبال داشت.

طبق آخرین آمار رسمی اعلام شده پس از این سیل در منطقه دزدبن جاده چالوس و محدوده رستوران دربند چندین خودرو گرفتار سیلاب شدند و جریان شدید آب دست‌کم ۹ خودرو را طعمه خود کرد.

در این سیل علاوه بر خسارت به زیرساخت‌ها و برخی واحدهای تجاری حاشیه جاده، ۱۶ نفر مصدوم و سه نفر مفقود شدند. همزمان با تلاش تیم‌های امدادی برای پاکسازی جاده و بازگشایی مسیر رودخانه، جست‌وجو برای مفقودان حادثه نیز توسط نیروهای امدادی صورت گرفته و پیکرهای مفقودان نیز از زیر آور سیل بیرون کشیده شده است.

سیل کندوان چگونه رخ داد؟

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای مازندران گفت: سیل شامگاه 24 خرداد در منطقه دزدبن جاده چالوس ناشی از جاری شدن روان‌آب بر اثر رگبارهای نقطه‌ای در ارتفاعات این منطقه بود که همراه با سنگ‌ها، واریزه کوهی، چوب و گل و لای در مسیل منتهی به یک واحد پذیرایی حاشیه جاده جریان واریزه‌ای ایجاد کرد و خساراتی به بار آورد.

سید محمد موسوی با بیان این‌که سیل پنجشنبه گذشته در جاده چالوس ناشی از طغیان رودخانه چالوس نبود، اظهار کرد: طبق پیش‌بینی‌ها رگبارهای نقطه‌ای از ساعات پایانی روز پنجشنبه آغاز شد و در ارتفاعات نیز شاهد بارندگی‌های بسیار شدید بودیم که منجر به جاری شدن روان‌آب در برخی نقاط استان از جمله ارتفاعات چالوس شد.

وی افزود: در محدوده جاده چالوس طبق پیش‌بینی‌ها بارندگی شدیدی رخ داد که منجر به طغیان رودخانه نشد، اما با جاری شدن سیلاب حاوی روان‌آب، واریزه‌های کوهی و چوب در دره دزدبن خساراتی را در نقطه تلاقی مسیر سیلاب با جاده و رودخانه بر جای گذاشت.

به گفته موسوی در نقطه تلاقی مسیل و جاده، حجم بالای واریزه کوهی و چوب‌ آب‌گذر زیر جاده (کالوِرت) را بست و جریان سیلاب از روی جاده وارد رودخانه چالوس شد.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای مازندران خاطرنشان کرد: در زمان وقوع سیل دِبی آب رودخانه چالوس هشت متر مکعب بر ثانیه بود و رودخانه روندی عادی داشت. حدود ساعت 20:30 پنجشنبه جریان سیلابی به جاده و رودخانه رسید که با توجه به استقرار یک واحد پذیرایی در قسمت انتهایی مسیل به دلیل توقف خودروهای مسافران در مجاورت و پارکینگ رستوران منجر به وقوع خسارت شد.

موسوی درباره دِبی این سیلاب نیز اظهار کرد: جریان طغیانی این سیلاب که آغاز تا فروکش کردن آن حدود 30 دقیقه بود، بر اساس مقطع‌برداری‌های انجام شده در زمان پیک 34 متر مکعب بر ثانیه بود که حدود یک‌ششم حجم پیک سیلاب هفتم مرداد 1402 در منطقه واسپول چالوس است.

وی با بیان این‌‌که جریان‌های واریزه‌ای قدرت تخریب بالایی دارند، تصریح کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که حداکثر ۳۰ درصد این سیلاب را آب تشکیل می‌داد و مابقی آن واریزه کوهی، سنگ، چوب و گل و لای بود. به همین دلیل نیز قدرت تخریب آن در نقطه تلاقی با جاده بالا بود و چند خودرو را با خود برد.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای مازندران با اشاره به توپوگرافی منطقه وقوع سیل و مسیر سیلاب گفت: طول این مسیل که از ارتفاع چهار هزار متری آغاز می‌شود و تا ارتفاع حدود 2 هزار متری امتداد می‌یابد نزدیک به 11 کیلومتر است. در این 11 کیلومتر هیچ رودخانه‌ و سازه‌ای وجود ندارد. میانگین شیب این مسیل در طول 11 کیلومتر 67 درصد است که شیب بسیار بالایی برای یک مسیر جریانی محسوب می‌شود.

موسوی خاطرنشان کرد: مسیل‌ها به مرور زمان و بر اثر جریان‌های سیلابی ایجاد می‌شوند و طبیعی است که هر جا مسیلی وجود داشته باشد یعنی امکان جاری شدن سیلاب هم در آن وجود دارد. بر همین اساس همواره تاکید می‌کنیم که هرگونه ساخت و ساز در بستر مسیل‌ و همچنین توقف در این نقاط هنگام بارندگی و حتی در روزهای گرم سال ممکن است خسارات جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد.

وی افزود: بررسی‌ها برای به دست آوردن جزئیات بیشتر از علل وقوع این سیل در حال انجام است و در صورت کسب داده‌های جدید حتما اطلاع‌رسانی می‌شود.

دستور پیگیری مسببین

فرماندار چالوس هم در این باره گفته است: به دستور استاندار مازندران کمیته‌ای جهت مشخص شدن علت خسارتی بودن سیل اخیر جاده کندوان تشکیل و بعد از بررسی با متخلفان برخورد می شود.

محمد شریفی به حجم مصالح موجود در سیل سال ۱۳۹۸ واسپول چالوس اشاره کرد و افزود: اگرچه سیل اخیر به این موضوع مرتبط نیست اما با برداشت مصالح مسیر رودخانه آزاد می‌شود.

وی با بیان اینکه دوره‌ی بازگشت سیل‌ها را در تیر و مرداد داریم افزود: در زمان حاضر بدون بررسی نمی‌توانیم علت وقوع سیل اخیر را اعلام کنیم.

شریفی به دستور معاون استاندار مبنی بر تشکیل کمیته برای بررسی ترک فعل‌های، کم‌کاری‌های ادارات مربوطه و همچنین مشکلات موجود اشاره کرد و گفت: بعد از وقوع حادثه نباید به فکر تصمیم‌گیری برای شناسایی مقصر باشیم بلکه گره گشایی از مصیبت دیدگان در اولویت است.

فرماندار چالوس با بیان اینکه حفظ جان آدم‌ها در اولویت کار مسؤولان است، اظهار کرد: طبق نظریه کارشناسان و مشاهدات میدانی بازگشت دوره سیل‌های بعضا بیش از صد سال در حال وقوع است.

شریفی در ادامه گفت: سیل بعد از مدت نیم ساعته بارش در ارتفاعات به وقوع پیوست و امکان سیل مجدد در مکان‌های دیگر وجود دارد.

واکاوی خسارت سیل کندوان روی میز فرماندار چالوس

فرماندار چالوس با بیان اینکه قیمت اعلام شده امور آب جهت جمع‌آوری مصالح سیل واسپول برای پیمانکاران به صرفه نیست، گفت: پیشنهاد می‌شود پیمانکاری انتخاب کنند و در ازای دریافت پول بعد از جمع‌آوری مصالح، درخواست لایروبی و احداث دیوار داشته باشند.

وی افزود: در این مورد می‌توانند از پیمانکاران طرح تعریض جاده مرزن‌آباد-دزدبن یا پیمانکار زیرگذر نواب جهت تامین مصالح مورد نیاز نیز استفاده کنند.

فرماندار چالوس گفت: به دستور استاندار مازندران کمیته‌ای جهت مشخص شدن مسببین سیل اخیر جاده کندوان تشکیل و بعد از بررسی با متخلفان برخورد خواهد شد.