توسعه پایدار و لزوم توجه به آن در ایران

حرف آنلاین:برای توسعه پایدارتعاریف متعددی وجودداردکه به اختصار اهم موضوع ومفهوم آن اشاره می شود:

توسعه ای که نیازهای زمان حال رابرآورده سازد،بدون آنکه توانایی نسل های آینده دربرآورده سازی نیازهایشان رابه خطراندازد.

همچنین :نگهداری ومواظبت ازاکوسیستم متنوع وگوناگون خاک،گیاهان،جانوران،حشرات وآغازیانضمن اینکه بهره وری جنگل ها ثابت باقی بماند.

ودرآخربهبودکیفیت زندگی انسانهایی که ازظرفیت های اکوسیستم های اطرافشان استفاده شود.

ابتدا ابعادتوسعه پایدار

توسعه پایدار دارای چهاربعداساسی وتحقق آن منوط به همکاری نزدیک دولت ،بخش خصوصی ونهادهای مدنی است.ابعادچهارگانه توسعه پایدارعبارتنداز:ابعاداجتماعی،اقتصادی، سیاسی وزیست محیطی.

بعداجتماعی به رابطه انسان با انسانهای دیگر،اعتلای رفاه افراد،بهبود دسترسی به سلامت بهداشت وخدمات آموزشی،توسعه فرهنگهای مختلف وبرابری وفقرزدایی عنایت دارد.بعداقتصادی بامتغیرهای اقتصادی مرتبط است ودرآن رفاه فردوجامعه بایدازطریق استفاده بهینه وکارای منابع طبیعی وهمچنین توزیع عادلانه منابع حاصله،تاحداکثرممکن ارتقایابد.بعدزیست محیطی با حفاظت وتقویت پایه منابع فیزیکی وبیولوژیکی واکوسیستم مرتبط است وبه رابطه بین طبیعت وانسان می پردازد.بعدسیاسی نیز به قوانین ،سیاست ها،برنامه ریزی،بودجه ،نهادسازی ،تنوع وتکثرگرایی ،احترام به حقوق انسانی ومشارکت موثرمردم درفرآیندهای تصمیم گیری توجه داردوبه تنظیم وضعیت وشرایط لازم برای تلفیق هدفهای اجتماعی ،اقتصادی وزیست محیطی وایجادرابطه مبادله بین آنها برای رسیدن به توسعه پایدار می پردازد.

در حالی که توسعه پایداریک چالش جهانی است،راهکارهای علمی فقط می تواند به صورت ملی ،محلی و بومی تعریف شود.

با توجه به تعاریف روشن ومبرهن فوق باجستاری هرچنداجمالی توسط نگارنده ازکتب مختلف وتبادل نظردرضوراستادحیدرآبادی مدرس دانشگاه)صورت پذیرفته به تنگناها وکاستی هایی در این خصوص می پردازیم.

با اشاره به کتاب سیمای طبیعی فلات ایران در سال 1369در ارتباط با احیاء وبازسازی منابع طیعی کشوراثرجناب پرفسورقبادیان (عضونخبگان علمی آلمان)بسارکوتاه به مبحث رشد لجام گسیخته جمعیت پرداخته می شود.

در این نوشتاربه رشدلجام گسیخته جمعیت در دهه های بعدانقلاب هشدارجدی داده شد.اثرمصیبت بارچنین رشدی بی بندوباروبی مسئولانه جمعیت نه تنها حیات سیاسی – اقتصادی کشورمارابه شدت تهدید می کند،نابسامانی هاوناکامی های جدی درامرتولیدو تامین موادغذایی ظاهر شده است.

عدم توجه مسئولین به هشدارامرکنترل جمعیت درسال 69توسط این دانشمند ودیگرمحققان امروزمتاسفانه دچارچالش های تازه ای شده ایم که بار گرانی رابرای نسل جدید به ارث آورد.

این بیانگر آن است که توسعه پایدارنتوانسته به دلایل مختلف ریشه خودرا محکم گرداندو تعادلات آن در جامعه کنونی بهم ریخته است که اثرات مخرب آن امروزکاملا هویداست.

یکی ازظواهرنامساعدرشدجمعیت توسعه بی رویه شهرهای بزرگ ایران است که نمونه ای ازآن شهربزرگ تهران می باشدکه امروز بصورت یکی ازآلوده ترین وآشفته ترین وزشت ترین شهرهای دنیا درآمده است.شکی نیست که با وجودتمام کوششهاییکه در سروسامان بخشیدن به اوضاع اقتصادی – اجتماعی وفرهنگی که به عمل می آیدوازشاخصه های توسعه پایدار می باشد به عمل آمده حتی بصورت آرام نگهداشتن کوتاه مدت جامعه ،به علت استمراررشدفزاینده جمعیت همه تلاش ها بی اثرمی شود.

ارمغان بی توجهی به توسعه پایدارورشدجمعیت ،این شد که این جمعیت روبه افزایش همچنین روستاییان بیکارو وامانده ای هستندکه روزانه گروه گروه ازآنهابطرف تهران وهمین طورسایرشهرهای بزرگ کشورچون تهران رو آورده اند.

عدم پیشرفت اقتصادی-عدم دستیابی بخودکفایی – بروزقحطی ،فقروگرسنگی -بیکاری– گسترش شهرهای بزرگ به عنوان مراکز تمام نارساییهای اجتماعی و درآخر ویرانی و نابودی منابع طبیعی بعنوان بسترزیست ومنابع تولید: مواردی هست که امروزبه دلیل بی توجهی نسل گذشته، برای ما به ارث رسیده است.

با تاکید برمواردفوق نارنده تکرار میکند: این ها همه یعنی عدم توجه به توسعه پایدار.

کشور ما نه تنها نتوانسته است درراستای توسعه پایدا رگام نهدبلکه بی توجه به هشدارجهانی در جهت تخریب منابع قدم برداشته است.با توجه به تعریف توسعه پایدار، ایران نه توانسته منابع را برای توسعه انسانی کنونی جامعه موردبهره برداری خوب قراردهدمضافا در برابر آیندگان هم هرگز متعهدنمی شود،از اینرودانشمندان،دلسوزان واقعی برای منابع ملی کشور دلسوزانه سخن می گویند.

به یزدان که گر ما خرد داشتیم کجا این سرانجام بد داشتیم؟؟

در مقالات بعدی ضمن اشاره به کاستی ها سعی می شودراه حل هایی هم ارایه شود.

امین امیری-دانشجوی کارشناسی ارشدعلوم ارتباطات