توسعه فضای سبز شهری با محوریت بام سبز

موضوع فضای سبز شهری اکنون به یکی از مهمترین موضوعات روز جهان تبدیل شده است بطوریکه کارشناسان بسیاری در این زمینه مشغول فعالیت بوده تا میزان فضای سبز متناسب با توسعه شهری افزایش یابد . در همین راستا و به مناسبت 16 خرداد و روز بام سبز موضوع توسعه فضای سبز شهری را با محوریت بام سبز مورد بررسی قرار می دهیم . بام سبز به فضایی اطلاق می شود که بر روی سقف ساختمان اقدام به پرورش گیاهان کنیم . در این طرح گیاهان متنوعی از قبیل گیاهان تزئیینی تا گیاهان خوراکی و دارویی را شامل می شود .
لازم به ذکر است پرورش این گیاهان در بام نیازمند برنامه و گیاهانی است که به دقت انتخاب شده‌اند تا در برابر محیط خشن و بی‌روح محیط پشت بام در شرایط مختلف کم آبی و عوامل مختلف اقلیمی مقاومت کنند. نوع گیاهان انتخابی بسته به نوع آب و هوا و شرایط اقلیمی مختلف متفاوت است. بام سبز یا باغ پشت بام اوج تلفیق اجرا با محیط است. جزئیات اجرایی چنین بامی تفاوت چندانی با بام‌های معمول نداشته و شامل عایق رطوبتی حرارتی، پوشش ضدآب ماسه و درز پوش می‌باشند و در کنار آن شامل مصالح و عناصری هستند که بتوانند عمل نگهداری زهکشی رطوبت و اسباب نگهداری گیاهان (مطابق استاندارد) را در ساختمان‌سازی فراهم آورند.

این بام ها بخشی از تلاش انسان برای ساختن شهری پایدار و راه حلی مدرن برای افزایش فضای سبز و کاهش آلودگی هوای شهری می باشد . نقش عمده بام سبز در مدیریت آب های ناشی از بارندگی، بازیافت آب، کاهش اثرات گازهای گلخانه ای، تنوع محیط زیستی درموجودات زنده شهری (گیاهان و جانوران)، محافظت از پوسته زمین، جلوگیری از تابش اشعه فرابنفش به ساختمان ، بهبود و تلطیف هوا، کاهش دما، معتدل نمودن هوای گرم، جلوگیری از آتش سوزی ساختمان ها، کاهش نفوذ تابش الکترومغناطیس ، بهبود کیفیت اقلیمی و ایجاد تهویه مطبوع در شهر، ایجا چشم اندازهای زیبای شهری، مطبوعیت و مطلوبیت فضاهای شهری، پاکیزگی و کاهش آلودگی هوا، ذخیره انرژی ، کاهش آلودگی صوتی کاهش هزینه های مربوط به نگهداری و تعویض سقف ساختمان ، ایجاد محیطی آرام در نواحی پر ازدحام شهری برای افراد معلول و جانباز و همچنین به عنوان فضای جدیدی برای فعالیتهای تفریحی، برگزاری مراسم و بالا بردن امنیت غذایی شهر (کشاورزی) به کار می رود.
ذکر این نکته ضروری است که ایجاد بام های سبز می تواند یکی از بزرگترین اتفاقات مثبت محیط زیستی در شهرها به شمار رود با توجه به مشکل اساسی اغلب کلان شهرها در رابطه با توسعه فضای سبز شهری و تقسیم بندی و توزیع عادلانه ی فضای سبز محله ای در تناسب با ساخت و ساز شهری، استفاده کاربردی از بام ها به عنوان فضای سبز عمومی یا خصوصی گامی موثر به سوی توسعه و افزایش سرانه فضای سبز در کنار محل کار یا زندگی شهروندان می تواند محسوب شود.
معماری سبز را بیشتر با اصطلاح «معماری پایدار» می‌شناسیم؛ اصطلاحی که همسو با نگرش‌های زیست‌محیطی بوده و با ایده احترام به طبیعت شکل گرفته‌است. در جهان امروز با توجه به صنعتی شدن شهر ها و افزایش روزانه آلودگی هوا ، بحران انرژی ، ایجاد فضای سبز به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های انسان عصر حاضر تبدیل شده‌است. اما معماری سبز با جستجوی راهی برای به حداقل رساندن اثرات منفی ساختمان‌ها بر محیط زیست در حقیقت تلاشی است برای هم آوایی و همسویی با طبیعت از طریق افزایش کارایی و بهینه‌سازی در مصرف مصالح، انرژی و گسترش فضا با مهار انرژی خورشید و به‌کارگیری عناصر ساختمانی مقاوم در برابر حرارت همچون سایبان اضافی و سرمایش کف، این پروژه عظیم با احتیاط به قلمرو بیابان پا خواهد گذاشت.
توسعه فضای سبز بام‌ها باید بر اساس نگرش صحیح به نیازهای زیست‌محیطی و اجتماعی شهر و نیز امکانات و قابلیت‌های شهری صورت بگیرد و هر چند این فضاها جزئی فضاهای خصوصی و نیمه خصوصی به حساب می‌آیند ولی در بازدهی اکولوژیکی فضای سبز نقش مؤثری دارند.