بیماری اقتصاد در استان مازندران به نام گورخری

حرف آنلاین_ حامد اسمعیلی، بیماری در اقتصاد موجبات عدم رشد اقتصاد و ضعیف شدن  رفاه عمومی و درآمدی شهروندان را حاصل می کند.

در سال ١٩۶٠ پس از کشف گاز در کشور هلند و وابستگی به درآمد حاصل از فروش آن و کمرنگ شدن صنعت، موجبات ایجاد بیماری هلندی فراهم شد. 

اقتصاد کشور ایران هم با اکتشاف اولین چاه نفت در صد سال پیش در شهر مسجد سلیمان استان خوزستان به این بیماری دچار شده است.

بیماری هلندی، یک مفهوم اقتصادی است که تلاش می‌کند رابطهٔ بین بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی و رکود در بخش صنعت را توضیح دهد.

این مفهوم بیان می‌دارد که افزایش درآمد ناشی از منابع طبیعی می‌تواند اقتصاد ملی را از حالت صنعتی بیرون بیاورد. 

در حالی که این بیماری اغلب مربوط به اکتشاف منابع طبیعی می‌شود، می‌تواند به «هر فعالیت توسعه‌ای که نتیجه‌اش ورود بی‌رویهٔ ارز خارجی می‌شود»اطلاق کرد.

حال که بیماری هلندی راشناختیم و دانستیم این بیماری حاکم بر اقتصاد ایران شده راه علاج آن را با تکیه بر تجربیات دنیا و آموزه های اقتصاد مقاومتی امام المسلمین (دام عزه) باید دریابیم و از تجربه کشورهای پیش قدم استفاده کنیم برای درمان، صندوق توسعه ملی در سال ١٣٧٩ با هدف حساب ذخیره ارزی با اهدافی نظیر ایجاد ثبات در میزان درآمدهای حاصل از فروش نفت خام، تبدیل دارایی‌های حاصل از فروش نفت خام به دیگر انواع ذخایر و کاهش تلاطم‌های ارزی  تاسیس شد.

در این نوع بیماری اقتصاد، درآمدی به موجب بهره برداری از منابع طبیعی حاصل میشد که اقتصاد صنعتی را تضعیف می کرد.

تا اینجا مقدمه ای بود برای شناخت بیماری اقتصادایران اما بیماری اقتصاد گوره خری در مازندران چیست؟

یعنی همان آش نخورده و دهن سوخته، اقتصاد مازندران نه شتر است و نه مرغ بیماری اقتصاد مازندران همانند گورخر است فقط زیبایی آن جذب می‌کند و بهره ی دیگری برای ما ندارد، نه بار می‌کشد نه شیر می‌دهد نه گوشت خوراک انسان دارد و بر خلاف بیماری هلندی درآمدی ندارد و فقط هزینه بردار است و یا قدرت بهره برداری نداریم که و به واسطه فریب های آن صنعت راه نفوذ را هم به این استان نداشته است.

گوره خر با توجه به زیبایی خود نیاز به غذا و هزینه زیست دارد فقط ذوق زیبایی آن موجب شده است از آن فقط با شعارهای پوپولیستی نگهداری کنند اصل مطلب یعنی هیچ در هیچ تا نابودی ولی می‌توان با مدیریت صحیح این گورخر را رام کرد و از او بهره کشید این گورخر همان جنگل، کوه، دریا و معادن مازندران است که با اشتباه گرفتن واژه حفظ محیط زیست و پنهان کردن ضعف مدیریتی در بهره برداری صحیح  از این نعمت خدادادی موجب شده ایم تا این نعمت برای شهروندان مازندرانی زحمت آفرین شود. و آنها را از توسعه یافتگی باز دارد.

البته نظر نویسنده بهره برداری مطلوب با صیانت از مواهب الهی است و نه افراط و تفریط همان طور که پیکر ما بعنوان موهبت الهی محسوب می‌شود و برای بقاء باید از اندام آن حسن استفاده را داشت و ضرر رساندن به بدن حرام محسوب می‌شود، همین موضوع در طبیعت هم صدق می‌کند، نشود در پیشگاه الهی بعلت داشتن مواهب و بهره برداری نامطلوب یا عدم بهره برداری مواخذه شویم.

برای شناخت این زحمات می‌توانیم با مقایسه چند استان این مطلب را آشکار تر کنیم:

از لحاظ هموطنان عزیز ما، استان‌های اصفهان، کرمان، سمنان، قزوین، آذربایجان و… توسعه یافته تر از مازندران هستند.

در صورتیکه مازندران خاک حاصلخیز، دریا، جنگل، کوه،معادن، بندر، مرز با چهار کشور همسایه، چاه نفت، شیلات، آب و هوای معتدل، اکو سیستم نابو. .. را دارا است اما استان های دیگر این مزایا را یا ندارند و یا حداقلی است پس چرا مازندران از همه آنها عقب تر نه و هنوز به خط شروع نرسیده است.

در مقایسه جهانی، مساحت سر جمع استان های مازندران و گلستان  با حدود ۴.۵ میلیون جمعیت تقریبا برابر است با مساحت۴١ هزار کیلومترمربع کشور هلند با بیش از ١٠ میلیون نفر جمعیت.

جالب است بدانید هلند دریا، بندر، چاه نفت، معادن یا ندارد یا خیلی ناچیز دارد.

ولی کشور هلند رتبه های اقتصادی زیر را در دنیا دارد:
دومین صادرکننده جهانی عمده کالاهای کشاورزی، بعد از آمریکا (البته مساحت آمریکا ۲۷۰برابر بزرگ‌تر از هلند است)
نهمین کشور صادرکننده خدمات بازرگانی
ششمین کشور سرمایه‌گذار در جهان
دهمین کشور در جدول شاخصه‌های اقتصاد رقابتی، هشتمین کشور واردکننده، ششمین کشور صادرکننده، نهمین کشور به لحاظ فضاسازی تجاری بین‌المللی، هشتمین کشور به لحاظ جهان گرایی و جهانی‌سازی اقتصاد

جالب است بدانید رتبه هلند در تولید ناخالص داخلی در سطح جهان شانزدهم است و ایران در رتبه بیست و ششم است با مساحت ۴٠ برابر بزرگتر از هلند  در این قیاس  به وضوح می‌توان دید با درمان بیماری های اقتصاد  می‌توان از کشور  ایران که خود به تنهایی مساحت ٣١ کشور دنیا را داراست که بعضی ها از آنها مثل هلند شاخص هستند، می‌تواند ابر قدرت اقتصادی دنیا شود.

چرا اقتصاد مازندران  و اقتصاد ایران مانند هلند نیست :

١- وجود بیماری اقتصادی هلندی در ایران
٢-وجود بیماری اقتصاد گوره خری در مازندران

راه درمان آن چیست؟

١-برای اقتصاد ایران تقویت صندوق توسعه ملی و کاهش وابستگی به منابع طبیعی و جلوگیری از خام فروش، تقویت صنایع و در کل اجرای اقتصاد مقاومتی است.

٢-برای اقتصاد مازندران مدیران جسور و خلاق لازم است.

در کل می‌توان نتیجه گرفت تا زمانی که بودجه از مرکز به استان‌ها تزریق شود همان آش و کاسه است باید این چرخه با ایالتی کردن استان ها معکوس شود و بودجه با شکوفایی استعداد ها از ده به شهر، استان و مرکز رود.

نظریه اقتصاد گوره خری برگرفته از تحقیقات و دانسته های نویسنده است که از همین مقاله دعوت به تعامل فکری برای گسترش موضوع را دارد.