برنامه وزارت بهداشت برای درمان “فشارخونی‌ها”؛ درمان فشارخون در سه سطح

مشاور معاون درمان وزارت بهداشت در امور بیماری‌ها با اشاره به مشارکت ۲۸ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر در کشور در کمپین فشارخون، گفت: برخی از بیمارانی که ابتلا به فشارخون در آن‌ها تشخیص داده می‌شود، ممکن است امکان درمان در سطح یک ارائه خدمات را نداشته باشند و بر همین اساس ۵۳۰ بیمارستان برای ارجاع بیماران فشارخونی به سطح دو و ۸۹ بیمارستان هم برای ارجاع این بیماران به سطح سوم ارائه خدمات مشخص شدند.

دکتر جمشید کرمانچی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اقدامات انجام‌شده در حوزه کمپین فشارخون و نحوه پیگیری درمان بیماران، گفت: بیماری فشارخون یکی از مهم‌ترین بیماری‌های غیر واگیر بوده که در حال افزایش است و شیوع آن خصوصاً در کشورهای درحال‌توسعه بیشتر است و در ایران هم‌روند افزایشی دارد.

شیوع فشارخون در ایران چقدر است؟

کرمانچی درباره وضعیت شیوع بیماری فشارخون در ایران نیز گفت: در ایران شیوع این بیماری در افراد سنین ۱۸ تا ۶۴ سال تقریباً بیش از ۲۰ درصد است و این میزان شیوع با بالا رفتن سن جمعیت در حال افزایش است. علت بروز بیماری فشارخون ناشناخته است، اما افزایش سن، چاقی، دیابت، سابقه خانوادگی، بیماری‌های غدد و… به‌عنوان ریسک‌فاکتور این بیماری محسوب می‌شوند. باید توجه کرد که فشارخون قابل‌پیشگیری بوده و با تشخیص و درمان به‌موقع می‌توانیم از ناتوانی و مرگ‌های زودرس ناشی از آن پیشگیری کنیم.وی ادامه داد: بر همین اساس و با توجه به‌ضرورت تحقق رویکرد سلامت همه‌جانبه، رسیدن به اهداف سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر و به دنبال دستور وزیر بهداشت، بسیج ملی کنترل فشارخون از ۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۸ در کشور آغاز و تا ۱۵ تیرماه فشارخون بیش از ۲۸ میلیون نفر در کشور اندازه‌گیری شد.

فعالیت ۱۰۰۰ بیمارستانِ کشور برای اندازه‌گیری فشارخون

کرمانچی بابیان اینکه در این طرح تمام بیمارستان‌های کشور یعنی ۱۰۰۰ بیمارستان به‌عنوان ایستگاه‌های سنجش فشارخون در دو نوبت حضور پیدا کردند، گفت: بیش از یک‌سوم بیماران در  ایستگاه‌های بیمارستانی ثبت شدند. همچنین ۱۰۰ هزار پرستار در دو نوبت در تمام مراکز درمانی و بیمارستانی فعالیت کردند. همچنین بیش از ۲۶۰۰ داروخانه به‌عنوان ایستگاه‌های سنجش فشارخون با ما همکاری داشتند. مراکز اورژانس پیش بیمارستانی نیز به‌عنوان پایگاه‌های سنجش فشارخون در این طرح شرکت داشتند. درعین‌حال با همکاری نظام پزشکی بسیاری از مطب‌های پزشکان نیز در این طرح به‌عنوان پایگاه‌های سنجش مشخص شدند. وی ادامه داد: در این طرح نقشه بیمارستانی تمامی مراکز درمانی و تخصصی ما به‌عنوان مراکز ارجاع از سطح یک به سطح دو تخصصی با همکاری پدافند غیرعامل تعیین و نقشه ارجاع مشخص و به معاونت بهداشتی جهت ارجاع بیمارانی که غربالگری می‌شوند، ارائه شد. بنابراین این بیماران به مراکز درمانی و تخصصی که مشخص کرده‌ایم برای درمان فشارخون ارجاع داده می‌شوند.

بیماران فشارخونی درمان می‌شوند

کرمانچی بابیان اینکه برخی از بیمارانی که ابتلا به فشارخون در آن‌ها تشخیص داده می‌شود، ممکن است امکان درمان در سطح یک ارائه خدمات را نداشته باشند، گفت: بر همین اساس این بیماران بر اساس پروتکل ارجاعی حتماً باید به سطح تخصصی دو یا سطح فوق تخصصی سه ارجاع شوند. بر همین اساس ۵۳۰ بیمارستان برای ارجاع بیماران فشارخونی به سطح دو و ۸۹ بیمارستان هم برای ارجاع این بیماران به سطح سوم ارائه خدمات مشخص شدند.

وی ادامه داد: البته باید توجه کرد که بیماران تازه مشخص‌شده‌اند و بیمار مبتلابه فشارخون ابتدا طی یک دوره سه‌ماهه در سطح یک، خدمات دریافت می‌کند و در صورتیکه درمان نشود، به سطح دو یا سه ارجاع می‌شود. در حال حاضر در قالب این کمپین حدود ۱۰ هزار بیمار ارجاع و در سطح دو ثبت شده‌اند، اما پیش‌بینی می‌کنیم آمارمان بیش از این باشد؛ چراکه هنوز ارجاعات کامل نشده است. باید توجه کرد که در سطح یک ارائه خدمات، فشارخون اندازه‌گیری می‌شود و اگر فشارخون بیمار نرمال باشد، ‌در سطح یک قابل‌درمان است و به‌نوعی فشارخون غیر مقاوم به درمان است. بنابراین سطح یک ارائه خدمت، فشارخون ابتدایی را درمان می‌کند، اما افرادی که فشارخونشان نیاز به درمان‌های پیشرفته‌تر دارد، به سطح دو ارجاع می‌شوند.

کرمانچی بابیان اینکه ۲۸ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر در کمپین فشارخون شرکت کرده‌اند، ادامه داد: ۶۰ درصد افرادی که در این کمپین شرکت کردند، فشارخون ۱۲ روی هشت داشتند و ۴۰ درصد تقریباً علائمی از بیماری فشارخون داشته‌اند. پیش‌بینی می‌کنیم ۱۰ درصد از افرادی که در کمپین فشارخون شرکت کرده‌اند، به سطح دو و سه ارجاع شوند.

وی ادامه داد: در حال حاضر بیمارستان‌ها و مراکز تخصصی ما در سطح دو آمادگی دارند که پذیرش این بیماران به‌صورت ارجاعی را انجام دهند و حتی اگر بیمار به‌صورت مستقیم هم به این مراکز مراجعه کند، موردپذیرش قرار می‌گیرد. بنابراین ۵۳۰ بیمارستان در سطح تخصصی دو و ۸۹ بیمارستان در سطح تخصصی سه که شامل همه بخش‌های فوق تخصصی موردنیاز بیماران فشارخون هستند، آماده ارائه خدمت به این بیماران هستند. نقشه ارجاع فشارخون مشخص‌شده و بیماران می‌توانند به این مراکز مراجعه کنند.

کرمانچی بابیان اینکه درمان فشارخون را محدود نکرده‌ایم و بیمارستان‌ها از امروز آماده ارائه خدمات به بیماران مبتلابه فشارخون هستند و محدودیت زمانی برایشان وجود ندارد، ‌ گفت: در بخش درمان علاوه بر آمادگی این مراکز، یکسری بسته‌های خدمتی و پروتکل‌های علمی و اجرایی هم مشخص کردیم.