بازار برنج داخلی در شوک

حرف-الناز پاک نیا|به نظر می رسد دولت و متولیان اقتصادی در کشور، در سیاست گذاری بازار برنج داخلی و در میان تصمیم گیری برای آن، میان منافع تولیدکنندگان و مصرف کنندگان دچار سردرگمی شده اند.

در حالی که تولیدکنندگان برنج واردات برنج و به ویژه اختصاص ارز ترجیحی به واردات این محصول را موجب کاهش قیمت بازار برنج داخلی می دانند، از سویی بخش خصوصی و واردکنندگان و متولیان بازار، عدم واردات را موجب افزایش قیمت برنج در بازار و نیز عدم دسترسی همه ایرانی ها به این محصول پرمصرف بر می شمارند.

کشاورزان و تولیدکنندگان بازار برنج از عدم حمایت دولت از کشت برنج در کشور گلایه دارند و معتقدند عدم واردات و اعلام قیمت خرید تضمینی تنها حمایت دولتی از برنج داخلی است اما به نظر می رسد امسال کشاورزان و حامیان آنها در مجلس و دولت در به دست آوردن آن ناکام مانده اند. مساله ای که به نظر می رسد در آغاز فصل برداشت محصول برداشت برنج در استان های شمالی، قیمت این محصول را در شوک فرو خواهد برد.

اردیبهشت ماه امسال، اختصاص ارز ترجحی به واردات برنج، واکنش‏‏‌ها به بازگشت برنج به لیست کالاهای مشمول ارز ترجیحی را بر انگیخت و موجب صف‏‏‌آرایی مخالفان و موافقان واردات برنج شد، نمایندگان مردم مازندران در مجلس و مسئولان مازندرانی نسبت به آن اعتراض کردند و قرار شد که این مصوبه اصلاح شود اما در روز یکشنبه 31 تیرماه، سخنگوی دولت گفت که پیشنهاد سازمان برنامه مبنی بر حذف ارز ترجیحی برنج وارداتی با هدف حمایت از تولید داخل در جلسه کمیسیون اقتصاد هیات دولت مطرح و پیشنهاد مزبور از دستور خارج شد. از سویی نیز دولت امسال بنا ندارد قیمت خرید تضمینی محصول برنج داخلی را اعلام کند.

دو روز قبل بود که رئیس سازمان برنامه و بودجه در مکاتبه با سرپرست ریاست جمهوری قیمت برنج هندی و ایرانی بعد از حذف ارز ترجیحی را پیش بینی کرد.

داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه طی مکاتبه‌ای با سرپرست ریاست جمهوری که رونوشت آن به رئیس دفتر رئیس جمهور و وزیر جهاد کشاورزی ارسال شده است، در خصوص وضعیت قیمت برنج بعد از حذف ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی نوشته است، قیمت برنج وارداتی بعد از حذف ارز ۲۸.۵۰۰ تومانی به قیمت برنج هندی در بازار آزاد خواهد رسید. همچنین حذف ارز ترجیحی تأثیر زیادی در تغییر قیمت برنج داخلی نخواهد داشت.

در انتهای این مکاتبه آمده است حذف ارز ترجیحی واردات برنج عملاً نباید تأثیر چندانی بر افزایش قیمت بر بازار داخلی داشته باشد.

حذف ارز ترجیحی، آری یا خیر؟

معاون توسعه بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی هم از موکول شدن پیشنهاد حذف ارز ترجیحی برای واردات برنج در پایان دوره فصل برداشت برنج خبر داد.

خانی معاون توسعه بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی در ارتباط تلفنی خبر شبانگاهی شبکه استانی مازندران با بیان اینکه سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد حذف ارز ترجیحی برای واردات برنج را داده و در جلسه کمیسیون فرعی اقتصادی دولت هم این موضوع مطرح شد، گفت: در نهایت تصمیم بر این گرفته شد تا اجرای آن به پایان دوره فصل برداشت برنج موکول شود.

او افزود: در دوره ممنوعیت واردات برنج ثبت سفارش برنج، ترخیص برنج و پرداخت ارز ترجیحی در این مقطع صورت نمی گیرد مگر واردات برنجی که در سال گذشته یا در چهارماه اول امسال انجام گرفته و با قیمت ارز ترجیحی بوده و بدهی آن طبق روال تسویه می شود.

خانی گفت: با توجه به تغییر و تحول دولت و ضرورت حضور دولت جدید در حوزه تصمیم سازی ها و عدم با توجه به اینکه در پایان دوره تولید برنج ایرانی دولت جدید تصمیم خواهد گرفت آیاد ضرورت دارد برنج بیشتر وارد شود یا خیر و با کدام ارز برای این کار اختصاص پیدا کند.

او افزود: موضوعی که در جلسه دولت مورد بحث قرار گرفت و از دستور کار خارج شد تصمیم گیری در مورد ادامه تخصیص ارز ترجیحی برنج در مقطع فعلی بود و این تصمیم گیری نتیجه عملی نداشت و در این چهارماه نه ثبت سفارش برنج و وارداتی نخواهیم داشت.

ارز ترجیحی برنج و رانت دولت به واردکنندگان

اما به محض اعلام خبر اختصاص یافتن ارز ترجیحی برای واردات برنج، موجی از انتقادات و اعتراضات نسبت به این تصمیم دولتمردان روانه شد که مجلسی‌‌‌ها در راس مخالفان این تصمیم قرار دارند. نمایندگان مجلس ارز ترجیحی برای واردات برنج را باعث نابودی تولید داخلی دانسته‌‌‌اند و با تاکید بر اینکه این ارز رانت دولت به واردکنندگان است، از رئیس‌جمهور درخواست کرده‌‌‌اند هرچه سریع‌تر برای حذف این ارز دستورات لازم را صادر کند. در همین حال اصلاحیه مصوبه هیات وزیران مبنی بر اختصاص یافتن ارز ترجیحی به برنج جهت واردات، سبب گلایه کشاورزان نیز شده است.

برنج داخلی قیمت گذاری هم نمی شود

معاون امور زراعت وزیر جهاد کشاورزی گفت: محصول راهبردی برنج باتوجه به لغو خرید تضمینی آن از سوی دولت، امسال قیمت گذاری نخواهد شد.

«علیرضا مهاجر» اظهار کرد: با توجه به این که برنج از جمله محصولات کشاورزی است که به جز در موارد خاص مانند خریدار نداشتن این محصول خرید تضمینی از سوی دولت انجام می شود، بنابرین امسال ضرورتی برای قیمت گذاری آن وجود ندارد.

وی ادامه داد: در خرید تضمینی قیمت گذاری حداقلی خواهد بود و قیمت گذاری برای برنج، ارزش این محصول را در بازار پایین می آورد و این امر به ضرر کشاورز است.

معاون وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: برای یک محصول کشاورزی زمانی قیمت گذاری خواهد شد که خرید تضمینی در دستور کار باشد اما محصول برنج تضمینی از کشاورز خریداری نمی شود.

وی ادامه داد: سیاست ما حمایت از تولید کنندگان داخلی است و برای تحقق این مهم باید تخصیص ارز ترجیهی برای واردات برنج حذف شود.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه بیش از ۹۸ درصد محصول تولیدی در بخش کشاورزی بهتر از نمونه خارجی آن است، ادامه داد: اما واردات این محصولات با ارز ترجیحی که نصف قیمت داخلی تمام است به ضرر تولیدکننده تمام می شود.