اقتصاد مقاومتی راهکاری برای ایستادگی

حرف آنلاین: اقتصاد مقاومتی راهکاری برای ایستادگی در مقابل جریان های مخرب اقتصادی جهانی شدن اقتصاد مبحثی است که مدتی در محافل کارشناسی بیان می شود اما باید در نظر داشت جهانی شدن مقوله ای نیست که با یک یا چند جلسه کارشناسی بدان دست یافت و نیازمند طراحی درست جهت نیاز سنجی آینده اقتصاد […]

حرف آنلاین:

اقتصاد مقاومتی راهکاری برای ایستادگی در مقابل جریان های مخرب اقتصادی

جهانی شدن اقتصاد مبحثی است که مدتی در محافل کارشناسی بیان می شود اما باید در نظر داشت جهانی شدن مقوله ای نیست که با یک یا چند جلسه کارشناسی بدان دست یافت و نیازمند طراحی درست جهت نیاز سنجی آینده اقتصاد کلان کشور است . مطمئنا مطالعه تاریخ اقتصاد کشورهایی که در این راه پیشگام بوده اند موجب آگاهی و اطلاع از چگونگی تحقق این امر خواهد شد .

در ابتدا باید این پرسش باید لحاظ گردد آیا جهانی شدن به سود ایران است یا به ضرر آن و اگر به سود ایران است به چه قیمتی؟ خوب است بدانیم جهاني‌شدن‌ اقتصاد مخلوق  سياستگذاري‌ و برنامه‌ريزي‌ اقتصادي‌ چند دهه ‌گذشته‌ كشورهاي‌ غربی است‌.

شايد اگر جريان‌ جهاني‌سازي‌ اقتصاد وجود نداشت مبحث  جهاني‌شدن‌ تا بدين‌ حد حساسيتی را به وجود نمی آورد. فشارسازمان‌هاي‌ مالي‌ بين‌المللي‌ كه‌ ابزاري‌ در دست‌ كشورهاي‌ پيشرفته‌اند،كشورهاي‌ در حال‌ توسعه‌ را بر سر دو راهي‌ قرار داده‌ است‌ ؛ با ادامه‌ سياست‌هاي‌ اقتصادي‌ درون‌نگر به‌ بازارهاي‌ محدود خود بسنده‌ كنند و ازمزاياي‌ رشد توليد و فن‌آوري‌ كه‌ گمان‌ مي‌كنند با ورود به‌ صحنه‌ تجارت ‌بين‌المللي‌ نصيب‌ آنان‌ مي‌شود ـ محروم‌ بمانند، يا با پيوستن‌ به‌ جريان‌جهاني ‌شدن‌ اقتصاد، بر ثروت‌هاي‌ طبيعي‌ خود چوب‌ حراج‌ زده‌، در جايگاهي‌كه‌ تقسيم‌ كار ناعادلانه‌ بين‌المللي‌ براي‌ آن‌ها تعيين‌ مي‌كند، به‌ فعاليت‌ بپردازند.

اكنون‌ در كشور ما بيش‌ از هر زماني‌، درباره‌ ويژگي‌هاي‌ مثبت‌ تجارت‌آزاد تبليغ‌ مي‌شود گويي‌ تنها راه‌ نجات‌ از اقتصاد تك‌ محصولي‌ – نفت ، عضوشدن‌در سازمان‌ تجارت‌ جهاني‌ است‌. در حالي‌ كه‌ سود بردن‌ از منافع‌ تجارت‌آزاد، در گرو داشتن‌ زير ساخت‌هاي‌ لازم‌ است‌.

 در قرن‌نوزدهم‌، هنگامي‌ كه‌ انگلستان‌ تنها قدرت‌ برتر تجاري‌ بود و از سيستم‌ تجارت‌ آزاد دفاع‌ مي‌كرد، فردريك‌ ليست‌، پايه‌ گذار مكتب‌ تاريخي‌ آلمان‌، مردم‌ كشورش‌ را كه‌ دولت‌ واحدي‌ نداشت‌ و از لحاظ‌ سياسي‌ و اقتصادي‌ به‌بخش‌هاي‌ متعددي‌ تقسيم‌ شده‌ بود، به‌ اتحاد اقتصادي‌ – اقتصاد درونگرا – فرا خواند و از پيوستن‌ به‌تجارت‌ آزاد بر حذر داشت‌. وي‌ با طرح‌ نظريه‌اي‌ هوشمندانه‌، گوشزد كرد كه‌ اكنون‌ ملّت‌ها منافع‌ مختلف‌ دارند و قدرت‌هاي‌ آن‌ها نامساوي‌ است‌. به‌ هم‌پيوستگي‌ قطعي‌ اقتصادي ‌وقتي‌ مفيد است‌ كه‌ همه‌ در برابر يكديگرمساوي‌ باشند والاّ عملاً يكي‌ از آن‌ها از اتحاد منتفع‌ مي‌گردد و ديگران‌ تابع‌او خواهند شد. هر گاه‌ علم‌ اقتصاد را از اين‌ لحاظ‌ در نظر بگيريم‌، مي‌توانيم‌آن‌ را چنين‌ تعريف‌ كنيم‌ اقتصاد علمي‌ است‌ كه‌ با توجّه‌ به‌ منافع‌ فعلي‌ و وضع اقتصادی خاص‌ ملّت‌ها، معيّن‌ مي‌كند كه‌ هر ملّت‌ به‌ چه‌ ترتيب‌ مي‌تواند درجه‌ رشد اقتصادي‌اش‌ را بالا ببرد تا اتّحاد با ساير ملّت‌هاي‌ متمدّن‌ و درنتيجه‌، آزادي‌ تجارت‌ براي‌ او ممكن‌ و سودمند باشد.

روشن‌ است‌ كه‌ روبه‌روشدن‌ دو اقتصاد نابرابر زمينه‌ را براي‌ سلطه‌ اقتصاد قوي‌ تر بر اقتصاد ضعيف‌ تر فراهم‌ مي‌كند. امروز نيز كشور ما در چنين‌ وضعيتي‌ قرار دارد، بنابراين‌ نبايد در تبليغ‌ مزاياي‌ سيستم‌ تجارت‌ آزاد راه‌ افراط‌ پيمود.

مدافعان‌ جهاني‌سازي‌ اقتصاد، براي‌ توجيه‌ درستي‌ راهبرد توسعه‌ صادرات‌كشورهاي‌ جهان‌ سوم‌، تجربه‌ ببرهاي‌ آسيا، به‌ ويژه‌ كره‌ جنوبي‌ را يادآوري‌مي‌كنند. جهاني‌سازي‌ اقتصاد كشور فقيري‌ مانند كره‌ جنوبي‌ را از صادرات‌ مواد خام‌ به‌ آن‌ درجه‌ از رشد اقتصادي‌ رساند كه‌ اكنون‌ توان‌ صادرات‌كالاهاي‌ صنعتي‌ را دارد اما اين‌ مسأله‌ كه‌ همه‌ كشورهاي‌ در حال‌ توسعه‌ بتوانند تجربه‌ كره‌ را تكراركنند، مورد ترديد است‌.

در ایران مبحث اقتصاد مقاومتی که میتوان آن را اقتصاد درونگرا به معنی تکیه به ظرفیت های تولیدی داخل دانست یکی از اولویت های مبارزه با جریان های مخرب اقتصادی استکبار است .فرمان رهبر معظم انقلاب مبنی بر اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی ، درکی است که ایشان از نتیجه نامطلوب پیوستن به جریان جهانی اقتصاد دارند که در فضای نامتوازن اقتصادی منابع مالی کشور را به حراج ابرقدرت ها میگذارد.

اقتصادمقاومتی موجب تکیه کشور به ظرفیت های داخلی با استفاده از توانمندی نیروی متخصص ملی خواهد شد.

باید دانست جریان جهانی اقتصاد یعنی پیوستن به بازاری که ابر قدرت دیگرکشورها را دست فروشانی بیش نمیدانند که برای پیشبرد اهداف انها باید فعالیت کنند .

امید است با اجرای درست سیاستهای اقتصاد مقاومتی شاهد پویایی اقتصاد کشورباشیم.

حسین نادری – پژوهشگر و فعال اقتصادی